منظور از گردنهها و راههاى پر خطر و دشوار قيامت چيست؟ آیا چنین چیزی همان طور که در دنیا وجود دارد درآخرت هم هست؟
کارشناس: حجت‌الاسلام شیخ حسین انصاریان پاسخ می‌دهد:
در پاسخ به این سوال باید گفت امام على (ع) در يكى از سخنان خود مىفرمايند: «آماده حركت شويد، خدا شما را بيامرزد كه بانگ كوچ را سر دادند، وابستگى به زندگى دنيا را كم كنيد و با زاد و توشه نيكو به سوى آخرت بازگرديد كه پيشاپيش شما گردنههاى سخت و دشوار و منزلگاههايى ترسناك وجود دارد كه بايد در آن جاها فرود آييد و توقّف كنيد آگاه باشيد كه فاصله نگاههاى مرگ بر شما كوتاه است...» از این روایت و آيات مختلف دیگر استفاده می‌شود كه انسان در سفرى كه به سوى قيامت در پيش دارد ، از منازل متعدّدى بايد عبور كند و در هر منزلى ، ایستگاه های سخت در پيش رو دارد.
منزل اول: منزل مرگ است كه عقبات و جاهاى دشوار دارد كه از جمله اين عقبهها و گردنههاى دشوار سكرات مرگ است.يكى ديگر از عقبههاى آن عديله هنگام مرگ است به اين معنى كه شيطان در آن لحظات حسّاس نزد محتضر حاضر می‌شود و او را وسوسه می‌كند تا ايمان او را بگيرد. مراد از عديله عدول كردن از حق به باطل هنگام مردن است ،برای همین توصیه شده مداومت بر دعاى عديله براى حفظ ايمان در پايان عمر موثّر است.
منزل دوّم: قبر است كه عقبههايى دارد از جمله در روايت آمده كه قبر هر روز می‌گويد: «أنا بَيْتُ الغُربَةِ أنا بَيْتُ الوَحْشَةِ أنا بيت الدّود» «يعنى منم خانه غربت منم خانه وحشت منم خانه كِرْم.» و سؤال نكير و منكر در قبر که امام صادق عليه السلام در این باره میفرماید:«شيعه ما نيست هر كه سه چيز را انكار كند: معراج، سؤال قبر و شفاعت»
منزل سوّم: برزخ است كه هر كسى در آن مهمان عمل خويش خواهد بود.
منزل چهارم: قيامت است كه مواقف و عقبههايى دارد.
