به گزارش روابط عمومی سازمان تبلیغات اسلامی به نقل از خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، صد و شصت و هفتمین نشست دگرخند با موضوع «طنز رادیویی باید‌ها و نبایدها» به همت دفتر طنز حوزه هنری و با حضور حمید رضا افتخاری مدیر رادیو صبا، مهدی ساعی مدیر گروه مسابقات و تفریحات رادیو صبا، مهدی استاد احمد نویسنده، طنز پرداز و تهیه‌کننده رادیو و مهبد قناعت پیشه گوینده، بازیگر و صدا پیشه و با اجرای مهدی فرج اللهی، در سالن سوره حوزه هنری برگزار شد.
تفاوت مجری و گوینده
در ابتدای جلسه حمیدرضا افتخاری با اشاره به فرق بین مجری و گوینده در رادیو گفت: گویندگی عمدتاً متن‌خوانی است یعنی گوینده فردی است که صدای خوبی دارد و بیشتر براساس متنی که در اختیار دارد، می‌خواند و کمتر بدون نوشته و بطور بداهه صحبت می‌کند. اما اجرا بیشتر به شکل بداهه و کمتر براساس متن است. کار مجری عمدتاً اداره کردن برنامه و گفتگو با اشخاص است و او علاوه بر صدای خوب، خلاقیت و توانایی در نوشتار و گفتار دارد.
وی افزود: ممکن است بسیاری از شما صدای خوبی داشته باشید و حتی اطرافیان‌تان به شما توصیه کنند که با این صدا می‌توانی گوینده خوبی شوید. اما صدای خوب نیاز به تربیت دارد.
مدیر رادیو صبا تصریح کرد: اولین ویژگی و درواقع اولین شاخصه یک گوینده واقعی، علاوه بر صدای خوب فن بیان است. در گویندگی باید خوب فکر کرد، درست خواند و خوب بیان کرد تا پیام را خوب به مردم انتقال داد.
تفاوت صداپیشگی و اجرا
مهبد قناعت پیشه، گوینده، بازیگر و صداپیشه نیز با توصیه به داوطلبانی که متن‌های طنز پیشنهادی را پشت تریبون می‌خواندند گفت: ابتدا لحن را در این متون پیدا کنید و پس از آن با رعایت فراز و نشیب‌ها مفهوم طنز را در بیانتان به نمایش بگذارید.
وی افزود: قرار نیست صداپیشگی کنید و با تغییر صدایتان، مخاطب را تحت تأثیر قرار دهید. منظور ما از صدای خوب صدای گویندگی و مجری‌گری نیست. صدای خوب صدایی است که رسا باشد، برد خوبی داشته باشد و مخاطب با صدای او همراه شود.
افتخاری نیز با اشاره به آفت تقلید و صداسازی در اجرا تصریح کرد: وقتی صداسازی می‌کنید ارتباط‌تان را با مخاطب قطع شده بدانید. ما به این کار پارازیت می‌گوییم. وقتی صداسازی می‌کنید یا مخاطب کاملاً متوجه می‌شود و یا حس می‌کند این صدا برای شما نیست. در هر دو صورت با صدای شما ارتباط برقرار نخواهد کرد.
مدیر رادیو صبا افزود: تلاش کنید ظرفیت دیافراگم و جهاز صوتی‌تان را بشناسید و آستانه تنفس‌تان را پیدا کنید. مهم نیست که از همه حجم و ظرفیت‌های صوتی‌تان استفاده کنید. مهم این است که با تنفس آرام متن را بخوانید.
نیازی به تیپ‌سازی نیست
قناعت پیشه با اشاره به تیپ‌سازی در اجرا گفت: تیپ سازی، خلق نوعی از صداست و بیشتر در دوبله به کار می‌آید در حالی که در اجرا نباید جنس صدا را تغییر داد.
وی خطاب به داوطلبانی که در هنگام خواندن متن تلاش می‌کردند صدایشان را تغییر دهند گفت: مرز باریکی میان اجرا و صداپیشگی است. ما در گویندگی تیپ‌سازی نمی‌کنیم بلکه باید در هنگام خواندن متن تغییر لحن بدهیم. مجری باید همه تلاشش را بکند که تمیز صحبت کند و واج‌های فارسی را درست بیان کند. شنونده فقط دنبال صدای خوب نیست و انتظار دارد از شما کلمات را به‌درستی بشنود.
تفاوت متن رادیویی با مطبوعاتی
در ادامه مهدی استاد احمد نویسنده و طنزپرداز با اشاره به تفاوت نگارش در رادیو با مطبوعات گفت: رادیو رسانه شنیداری است که مهمترین عنصر ارتباطی آن‌ها صوت، بیان و کلام است ومخاطب فقط ما را می‌شنود پس باید متن و گوینده به شکل واضح پیام را به مخاطب برسانند. نویسنده رادیو باید متن را به گونه‌ای بنویسد که مخاطب آن را با شنیدن درک کند وگوینده هم با لحن خود مفهوم را به مخاطب القاء کند.
وی ادامه داد:، اما در مطبوعات به عنوان رسانه نوشتاری ما با چشم سروکار داریم و پیام با زبان مکتوب یا تصویر به مخاطب می‌رسد. در مطبوعات فقط نویسنده نقش دارد، اما در رادیو نویسنده و مجری حضور دارند. در واقع همان‌قدر که مجری تأثیرگذار است متن نویسنده هم اهمیت دارد.
شروع گویندگی با پادکست
در ادامه مهدی فرج اللهی با اشاره به اهمیت پادکست و گویندگی گفت: کسانی که به گویندگی علاقه دارند می‌توانند کارشان را با پادکست شروع کنند. آنجا متوجه لحن و زنگ صدایتان خواهید شد و حسی که به مخاطب می‌دهید به شما کمک می‌کند که چه اصلاحاتی در صدای خودتان ایجاد کنید.
وی افزود: با گویندگی در پادکست متوجه تفاوت و اهمیت گویندگی در رادیو می‌شوید و به این باور می‌رسید که تنها صدای خوب داشتن برای اجرا کافی نیست بلکه درک درست از متن و آشنایی با ادبیات فارسی و... لازمه اجرا خواهد بود.
راه‌های تعاملی برای ارتباط با مخاطبان
در پایان این نشست، افتخاری با اشاره به سامانه «هدهد» به عنوان اولین سامانه تعاملی رادیوصبا گفت: هدف از راه‌اندازی این سامانه دریافت فایل‌های صوتی و مکتوب شنوندگان این شبکه است. این سامانه امکان تولید محتوا را به مخاطبان ما می‌دهد و راه خوبی برای ورود به نویسندگی و اجرای طنز در رادیوست.
مدیر رادیو صبا این اتفاق را مختص یک برنامه ندانست و گفت: برنامه «زیرچترلبخند» هم برنامه تعاملی است و مخاطبان می‌توانند تولیدات طنز خود را به این برنامه ارسال کنند البته برنامه‌های «صباهنگ»، «لیموترش» و «شهر فرنگ» هم متون طنز تولید شده توسط شنوندگان را دریافت و در برنامه پخش می‌کنند.
در این برنامه از آثار برگزیده ارسالی به سامانه هدهد تقدیر و تشکر قرار شد و علاقه‌مندان به گویندگی و نویسندگی رادیو با خواندن بخش‌هایی از طنزعبید زاکانی استعداد خود را در این زمینه نشان دادند و عوامل رادیو صبا نیز نکاتی را درباره نحوه اجرای آن‌ها بیان کردند.
