گفت‌وگو با فرشته روح‌افزا درباره همدلی بی‌سابقه در هیأت‌های عزاداری؛

فرشته روح‌افزا، پژوهشگر و عضو هیات علمی دانشگاه تهران در این گفت‌وگو ضمن تحلیل دلایل این وحدت کم‌نظیر در فضای هیأتی کشور، به بیان تأملات خود درباره پیوند محرم امسال با شرایط جهانی و نقش نسل جوان در تداوم این مسیر پرداخت.

به گزارش روابط عمومی سازمان تبلیغات اسلامی، در روزگاری که جهان اسلام بیش از هر زمان دیگری با چالش‌های هویتی، ظلم ساختاری و جنگ ترکیبی روبه‌رو است، محرم امسال صحنه‌ای بی‌نظیر از وحدت، همدلی و هم‌صدایی در میان هیأت‌های عزاداری در سراسر ایران بود. شعار محوری «ایران حسین(ع) تا ابد پیروز است» که با اهتمام سازمان هیأت و تشکل‌های دینی کشور انتخاب شد، به‌سرعت مورد استقبال هیأتی‌ها، ذاکران اهل‌بیت(ع) و اقشار مختلف جامعه قرار گرفت و به رمز وحدت و پیام جهانی عزاداران حسینی تبدیل شد. 
فرشته روح‌افزا، پژوهشگر و عضو هیات علمی دانشگاه تهران در این گفت‌وگو ضمن تحلیل دلایل این وحدت کم‌نظیر در فضای هیأتی کشور، به بیان تأملات خود درباره پیوند محرم امسال با شرایط جهانی و نقش نسل جوان در تداوم این مسیر پرداخت.
 

همزادپنداری ملموس‌تر با عاشورا و روح ایستادگی در برابر ظلم
او در پاسخ به این پرسش که چرا امسال فضای هیأت‌ها بیش از همیشه با همگرایی و همدلی همراه بود، گفت: «ما امسال ایام عزاداری را به ‌گونه‌ای لمس کردیم که حقیقتاً مبارزه با ظالمان و آنان که در برابر اسلام ایستاده‌اند، برای ما تجربه‌ای نزدیک و ملموس شد. در مراسم‌های عزاداری نوعی همزادپنداری با روز عاشورا و حرکت امام حسین(ع) مشاهده می‌شد. البته پیش از این هم چنین احساسی وجود داشت اما امسال این حس بسیار پررنگ‌تر و واقعی‌تر درک می‌شد».
روح‌افزا تأکید کرد: «ارادت به امام حسین(ع) همیشه در کشور ما وجود داشته اما امسال شور بیشتری در دل‌ها موج می‌زد و این همدلی مضاعف نشان می‌داد اگر همه با هم وحدت داشته باشیم، بسیار راحت‌تر می‌توانیم در برابر دشمن بایستیم. البته نمی‌توان از نقش مؤثر فرمایشات مقام معظم رهبری و راهبردهای حکیمانه ایشان چشم‌پوشی کرد. دشمن تصور نمی‌کرد محرم تا این حد به مردم ما کمک کند. الگوی عاشورا موجب شد مردم، خود را دقیقا در خط امام حسین(ع) ببینند و همانند یاران ایشان در برابر ظلم ایستادگی کنند».
استاد دانشگاه تهران ادامه داد: «این ایستادگی مردم برای بسیاری از خبرگزاری‌ها و ناظران جهانی جای پرسش دارد. نمی‌توانند درک کنند چه چیزی ملت ایران را به چنین مقاومتی وا‌می‌دارد. در جایی خواندم فردی گفته بود اینها برای شخصی که ۱۴۰۰ سال پیش به شهادت رسیده، چنین مراسم باشکوهی می‌گیرند! چون فرهنگ عاشورا را نمی‌شناسند، نمی‌دانند محرم چیست. مردم ما، مردمی نیستند که فراموش کنند. نه فقط ما، بلکه مردم عراق و دیگر کشورها هم عزادار امام حسین(ع) هستند اما آنچه موجب انسجام مردم ایران شد، همان وحدتی است که ریشه در پاسخ به ندای «هَلْ مِن ناصِرٍ یَنصُرُنی» امام حسین(ع) دارد که امسال شنیده شد و به منصه ظهور رسید؛ البته با کمک فرماندهی بزرگ ایران، رهبر انقلاب اسلامی».
 

ایران حسین(ع) تا ابد پیروز است؛ پیامی جهانی علیه سلطه یزیدی
روح‌افزا درباره شعار «ایران حسین(ع) تا ابد پیروز است» که در محرم امسال وحدت شعاری هیأت‌ها را رقم زد، گفت: «این پیام همان زمانی که انقلاب اسلامی آغاز شد، شکل گرفت؛ با شعارهایی مانند «مرگ بر آمریکا» و «مرگ بر اسرائیل». به یاد دارم در سال‌های اول انقلاب، در هیچ کجای دنیا چنین شعارهایی شنیده نمی‌شد. این شعار یک حرف تازه بود؛ یعنی ایران امام حسین(ع)، یعنی مرگ بر ظالم، یعنی مرگ بر هر کسی که می‌خواهد با روش یزیدی بر دنیا حکومت کند».
وی اضافه کرد: «امام خمینی(ره) این جریان را در کشور ما آغاز کرد، این جرقه را زد و این چراغ را روشن کرد. ابتدا بت بزرگ، یعنی آمریکا را شکست و سپس شعار مرگ بر آمریکا را سر داد. ایران حسین(ع)، همان ایرانی است که از خط امام حسین(ع) نشأت می‌گیرد. مگر امام حسین(ع) رفتنی است؟ در طول این ۱۴۰۰ سال، بارها سعی کرده‌اند نام ایشان را محو کنند. در دوران خود ائمه، چه مبارزاتی با اهل‌بیت شد. حتی قبر امام حسین(ع) را با خاک یکسان کردند، هر کس که قصد زیارت داشت، باید جان یا عضوی از بدن خود را فدا می‌کرد».
وی با اشاره به بیداری جهانی نسبت به عاشورا افزود: «در گذشته، هنگامی که برای تحصیل به خارج از کشور رفته بودم، با خود می‌گفتم چگونه می‌توان مردم دنیا را با امام حسین(ع) آشنا کرد تا زمانی که امام زمان(عج) ظهور می‌کند و خود را «منتقم خون حسین(ع)» معرفی می‌کند، مردم بفهمند این یعنی چه. آن روزها کسی امام حسین(ع) را نمی‌شناخت اما بعد از ماجرای توهین صدام به حرم امامین و بمب‌گذاری در کاظمین، آرام‌آرام جهان با نام حسین آشنا شد. امروز تقریباً کسی نیست که امام حسین(ع) را نشناسد».
روح‌افزا ادامه داد: «امروز در همه جای دنیا مراسم عزاداری، سینه‌زنی، روضه و زنجیرزنی برپا می‌شود. خط امام حسین(ع) معرفی می‌شود. ثارالله است، خون خداست، خاموش‌شدنی نیست. راهپیمایی اربعین خود گواهی است بر این ادعا. حتی خارجی‌هایی که در این مراسم شرکت می‌کنند، می‌خواهند بدانند این پدیده چیست. «ایران حسین (ع)» یعنی ایرانی که پشتیبان امام حسین(ع) است. نه فقط ایران، بلکه هر ملتی که به این خط بپیوندد، پیروز خواهد بود».
 

هیأت‌ها را از صرف عزاداری به جریان فرهنگی تبدیل کنیم
روح‌افزا درباره نقش مداحان نسل جدید و وظیفه آنان در ارتقای هیأت‌ها گفت: «امسال در مراسم‌ هیأت‌ها شاهد بودیم مداحان با اشعار و نواهای خود، درس فرهنگی نیز به جامعه می‌دادند. از همه آنان تشکر می‌کنم، زیرا دیدم هر یک از آنها توانسته‌اند در یک نقطه از کشور، ۱۰ ‌هزار تا ۱۵ ‌هزار جوان را گرد هم آورند. هیچ قدرتی در دنیا توان چنین کاری را ندارد. برنامه‌های فرهنگی کشورهای غربی برای جوانان‌شان اصلا با این قابل مقایسه نیست».
وی افزود: «در زنجان، اردبیل، تهران و دیگر شهرها مردم به ‌صورت انبوه زیر نوای مداحان جمع شدند. مداحان ما پرچم امام حسین(ع) را زیبا و باشکوه برافراشتند. جالب‌تر اینکه اغلب شرکت‌کنندگان جوان بودند. این حرکت باید ادامه‌دار باشد. هیأت‌ها باید وارد مساجد شوند و به ‌صورت دائمی فعال باشند. پیشنهاد من این است که این حرکت فرهنگی با استراتژی معین و زمان‌بندی‌شده، به همت سازمان تبلیغات اسلامی تقویت شود. فقط نباید در قالب عزاداری باقی بماند».
روح‌افزا تأکید کرد: «البته عزاداری همیشه برای ما نشاط به همراه داشته است. پس از عزاداری، نوعی آرامش و نشاط در جامعه ایجاد می‌شود که کاملا قابل لمس است. برخورد مردم در سطح شهر نیز گواه همین امر است. این برنامه‌ریزی باید برای آیین‌های مذهبی مختلف انجام شود تا هیأت‌ها فقط در دهه اول محرم فعال نباشند. همان‌طور که مراسم اربعین جا افتاده است، باید بقیه مناسبت‌ها نیز با چنین انسجامی برگزار شود».
روح‌افزا در پایان با تأکید بر اهمیت ولایت بیان کرد: «امام رضا(ع) می‌فرمایند: شما پیام ما را به مردم برسانید، آنها خودشان هدایت می‌شوند. مردم اگر پیام اهل‌بیت را بشنوند و زیر پرچم ولایت بیایند، راه را پیدا می‌کنند. چنانکه اکنون می‌بینیم، ایران نزدیک به ۵۰ سال در برابر تمام تحریم‌ها و تکنولوژی‌های پیشرفته دشمن ایستاده و مردم ما با وجود همه این فشارها، زندگی خوبی دارند، آن هم به ‌خاطر همدلی و همنوایی با یکدیگر».
وی در توصیه‌ای به خود و مخاطبان گفت: «باید به سیره اهل‌بیت توجه کنیم و پشتیبانی از ولایت فقیه را فراموش نکنیم. امام خمینی(ره) فرمودند: پشتیبان ولایت فقیه باشید تا به این مملکت آسیبی نرسد. این جمله که مربوط به ۱۰ سال پیش است، امروز بیش از همیشه معنا پیدا کرده است. همه ما باید اقتدا کنیم به ولی‌امر مسلمین و آرزوی ظهور امام زمان(عج) را در دل داشته باشیم».

منبع: روزنامه وطن امروز