معاونت راهبردی | کوتاه درباره مرکز بررسی مسائل فرهنگی «هاتف» در گفتگو با بنت‌الهدی تاجیک

مرکز بررسی مسائل فرهنگی «هاتف» از ابتدای سال (۱۳۹۹) تا کنون با بیش از ۴۰۰ نفر از نخبگان و صاحب‌نظران عرصه فرهنگ در حوزه‌های مختلف حکمرانی فرهنگی به گفتگو نشسته است.

به گزارش روابط‌ عمومی سازمان تبلیغات اسلامی، هدف مرکز بررسی مسائل فرهنگی هاتف گسترش فضای گفتگو پیرامون مسائل حکمرانی فرهنگی است. هاتف تا امروز ۱۱ فصلنامه راهبردی حکمرانی فرهنگی با مضامین اصلاح ساختار فرهنگی، گزارش کتاب، تجربه‌نگاری فرهنگی، جهاد تبیین، سیاستگذاری امر جنسی در ایران، فرهنگ در برنامه‌های توسعه، شبکه‌سازی و گفتمان‌سازی به منظور بررسی مسائل فرهنگی کشور منتشر کرده است. برای آشنایی بیشتر، بنت‌الهدی تاجیک مدیرعامل مرکز بررسی مسائل فرهنگی «هاتف» درباره فعالیت‌های مهم این مرکز توضیحاتی ارائه کرده که در ادامه می‌خوانید.

چرا «هاتف» تشکیل شد؟

حجت‌الاسلام والمسلمین محمد قمی پس از انتصاب ریاست سازمان تبلیغات اسلامی درصدد ایجاد ارتباط بین اندیشه‌ورزان و فرهیختگان عرصه فرهنگی کشور با این سازمان بودند، به همین خاطر اهداف این جریان در مرکز بررسی مسائل فرهنگی با عنوان «هاتف» گنجانده شد، تا مسائل و دغدغه‌های فرهنگی از سوی سازمان‌های مختلف در فرصت و نشست‌های متعدد به بحث و گفتگو گذاشته شود.

حال برای اینکه تصویر شفافی از عرصه فرهنگ برای مدیران و کنشگران فرهنگی شکل بگیرد باید همه اصحاب فرهنگی کشور در این میدان نقش‌آفرینی داشته باشند و این نقش‌آفرینی ادا نمی‌شود مگر با ایجاد فضای گفتمان و رسیدن به شبکه گفتمان‌سازی بین اندیشه‌ورزان عرصه فرهنگی در نشست‌های تخصصی و کرسی‌های آزاداندیشی.

تقویت سامانه اندیشه‌ورزی ناظر به عملیات‌های میدانی به سازمان‌های فرهنگی از جمله سازمان تبلیغات اسلامی کمک شایانی می‌کند تا این دستگاه‌ها بتوانند ورای عملیات‌های پی‌درپی از اندیشه‌های زیرساختی که در قصه‌های فرهنگی کشور وجود دارد استفاده کنند، همچنین از طرفی دیگر در این تعامل دوسویه بستری برای نخبگان و فرهیختگان ایجاد می‌شود تا علم و دانش خود را در عملیات‌های میدانی بزرگ کشور نیز محک بزنند.

محور‌های سیاست‌گذاری در هاتف

سه محور جزو سیاست‌های کلان مرکز بررسی مسائل فرهنگی «هاتف» است؛

۱- مسائل بنیادی و کلان فرهنگی که شاید در سازمان‌های متولی امر فرهنگ به صورت جزئی در نشست‌های اندیشه‌ورزی به آن پرداخته نشود. مانند اندیشه پژوهشی و اندیشه نگاری فرهنگی که گاهی آن‌ها را جزئی از مسائل فرهنگی کشور تلقی نمی‌کنیم و این درصورتی است که همین مباحث خرد، سرمنشأ بسیاری از عملیات‌های بزرگ فرهنگی در کشور خواهد بود.

۲- اتمسفر فرهنگی جامعه در بستر رسانه که شبکه‌های اجتماعی، جرائد، رسانه ملی و ... را شامل می‌شود.

۳- نیازسنجی و مأموریت‌های ساختاری نهاد‌های فرهنگی؛ گاهی شاهد آن هستیم که فاصله بسیاری بین اندیشه‌ورزان عرصه فرهنگ و مجریان امور فرهنگی کشور وجود دارد که از بروکراسی سازمان‌ها و وقت کم مدیران سرچشمه می‌گیرد.

خانواده «هاتف»

مرکز بررسی مسائل فرهنگی «هاتف» تا امروز با بیش از ۴۰۰ نفر از مدیران، اندیشه‌ورزان و کنشگران عرصه فرهنگی مباحثه داشته‌است و با ایجاد کرسی‌های آزاداندیشی، مناظره و نشست‌های تخصصی توانسته درک عمیق‌تر و تفصیلی از مسائل فرهنگی را در جامعه اشاعه دهد. درواقع از این افراد دعوت شده تا به شبکه گفتمان فرهنگی بپیوندند، چراکه فرهنگ در کشور ما نسبت به دیگر حوزه‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی مظلوم است و این درحالیست که سرمنشأ بسیاری از رخداد‌های اقتصادی و سیاسی ما «فرهنگ» است. همواره نگاه جامعه به فرهنگ به سمت ابزار فرهنگی سوق پیدا کرده است، اتفاقی ورای آنچه که امروز در جستجوی آن هستیم و کرسی‌های آزاداندیشی و مناظره‌های فرهنگی برای آن برگزار می‌کنیم.

مرکز مسائل فرهنگی «هاتف» توسط بانوان راه‌اندازی شده و تا جایی که امکان هست و ظرفیت وجود دارد از خانم‌های اندیشه‌ورز دعوت کنیم، تا وارد میدان فرهنگی کشور شوند و در اتمسفر فرهنگی موثر باشند.

تبعیض ویژه‌ای برای بانوان قائل هستیم

مرجان صومی مدیر محتوایی مرکز بررسی مسائل فرهنگی «هاتف» در ادامه این گفت‌وگو بیان کرد: اصلی‌ترین کار «هاتف» در این سه سال اخیر ایجاد فضای گفتگو بین مدیران، کنشگران و اندیشه‌ورزان است، سه ضلع مثلثی که «هاتف» با آن‌ها در ارتباط است. تا امروز سیستم حاکم بر نظام تصمیم‌سازی و اثرگذاری فرهنگی در کشور ما بیشتر سیستم کارشناس محور بوده و مسائل از نگاه کارشناسی تحلیل می‌شد، اما غفلت از نقد و نظر در گفتگو و اندیشه از سیاست و مسائل فرهنگی باعث می‌شود سیاست‌ها و قوانین فرهنگی پس از تصویب و ابلاغ قابلیت اجرا نداشته باشند، چراکه برخی از افراد با آن ابلاغیه‌ها و تصمیم‌گیری‌ها مخالفند.

وی ادامه داد: برپایی کرسی‌های آزاداندیشی و نشست‌های تخصصی حوزه فرهنگ را می‌توان مهم‌ترین کار مرکز «هاتف» دانست. ایجاد کرسی‌های آزاداندیشی و به عبارتی فراهم آوردن تریبون آزاد بستری بود که در بسیاری از مواقع فقط محدود به جلسات شورای عالی انقلاب فرهنگی یا اتاق‌های فکر دَر بسته محدود شده است. همه ما می‌دانیم که بسیاری از جریان‌های فرهنگی متأثر از رخداد‌های سیاسی کشور هستند و وقتی مدیران در مقام مسئولیت قرار می‌گیرند نگاهشان به یک رویداد فرهنگی همانند یک جریان سیاسی است و موفق عمل نخواهند کرد.

 مدیر محتوایی مرکز بررسی مسائل فرهنگی «هاتف» اظهار داشت: «هاتف» به عنوان عضوی از خانواده سازمان تبلیغات افق و چشم‌انداز کاری خود را محدود به سازمان تبلیغات اسلامی نمی‌بیند، بلکه کمی دورتر می‌ایستد و از منظر یک حکمران فرهنگی به مسائل فرهنگی نگاه می‌کند و به شناسایی کمبود‌های فرهنگی کشور می‌پردازد.

صومی با تاکید براینکه مرکز بررسی مسائل فرهنگی «هاتف» بستری برای استمرار برگزاری کرسی‌های آزداندیشی است، گفت: ما سعی کردیم در انتخاب افراد برخی از تنگ نظری‌ها و خط قرمز‌ها را کنار بگذاریم و فارغ از هر گونه گرایش سیاسی و حزبی افرادی که دلسوز جامعه و مسائل فرهنگی کشور هستند را دورهم جمع کنیم، البته تبعیض ویژه‌ای در این حوزه برای بانوان قائل هستیم و معتقدیم که آن‌ها این توانایی و قدرت را دارند که وارد عرصه اندیشه‌ورزی شوند و در جریان‌های فرهنگی و بعضاً هنری کشور منشأ اثر باشند.

منبع: روزنامه کیهان