مرکز هنری رسانه‌ای نهضت | تحول تبلیغات شهری در ایران؛

تبلیغات شهری همواره بخشی از بافت شهرها بوده و از زمانی که انسان‌ها تجمعات شهری را آغاز کردند، تبلیغات به عنوان ابزاری برای انتقال پیام‌ها، اطلاعات و حتی فرهنگ‌های مختلف استفاده شده است.

به گزارش روابط عمومی سازمان تبلیغات اسلامی، از نقاشی‌های روی دیوارهای ساختمان‌های قدیمی تا بیلبوردهای دیجیتالی در خیابان‌های شلوغ امروزی، تبلیغات شهری به یکی از ارکان اصلی ارتباطات بین مردم تبدیل شده است. در ایران نیز تبلیغات شهری همواره جایگاه ویژه‌ای داشته و به مرور زمان توسعه و تحول زیادی را تجربه کرده است.یکی از نقاط عطف تبلیغات شهری در ایران به سال ۱۳۹۲ برمی‌گردد، زمانی که بیلبوردهای تحت عنوان «صداقت آمریکایی» توسط سازمان هنری-رسانه‌ای اوج اکران شد. این سری از بیلبوردها به سرعت به موضوعی بحث‌برانگیز تبدیل شد و واکنش‌های گسترده‌ای را در فضای رسانه‌ای و مجازی به دنبال داشت.

بیلبوردهای «صداقت آمریکایی»؛ جریانی تازه در تبلیغات شهری

در سال ۱۳۹۲، مجموعه بیلبوردهای «صداقت آمریکایی» در تهران اکران شد. این بیلبوردها با استفاده از تصاویر و مضامین تند و انتقادی، رفتارها و سیاست‌های آمریکا را به چالش می‌کشیدند. مضمون اصلی این تبلیغات، نقض حقوق بشر و دروغ‌گویی دولت آمریکا به مردم جهان بود. یکی از جنبه‌های برجسته این بیلبوردها، استفاده از تصاویر قوی و متنی ساده و کوتاه بود که پیام‌های تند و انتقادی را به شکلی صریح و بی‌پرده بیان می‌کرد.این بیلبوردها توانستند توجهات زیادی را در سطح جامعه به خود جلب کنند و واکنش‌های گسترده‌ای را در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی برانگیزند. برخی از افراد از این اقدام به عنوان حرکتی هنری و فرهنگی حمایت کردند، در حالی که دیگران آن را نوعی جنگ تبلیغاتی و ایدئولوژیک دانستند که ممکن است به روابط بین‌المللی آسیب برساند. این سری بیلبوردها به دلیل گستردگی مخاطبان و جلب توجه عمومی، توانستند فضای سیاسی و اجتماعی خاصی را در آن زمان ایجاد و جریان‌سازی کنند.

 

 

تبلیغات شهری؛ هم‌زمان در فضای مجازی و شهر

تبلیغات شهری نه تنها در سطح خیابان‌ها و میدان‌های شهر، بلکه در فضای مجازی نیز جریان‌سازی می‌کند. با ظهور و گسترش شبکه‌های اجتماعی، تصاویر و پیام‌های تبلیغاتی بیلبوردها و دیوارنگاره‌ها به سرعت در این فضا منتشر می‌شوند و باعث می‌شوند که یک پیام بصری به یک موضوع ملی و حتی بین‌المللی تبدیل شود. این جریان‌سازی دیجیتال نه‌تنها موجب جلب توجه بیشتر شهروندان می‌شود، بلکه فضایی را برای بحث‌ها و تبادل‌نظرهای عمومی فراهم می‌آورد و تعاملات اجتماعی را در دنیای مجازی گسترش می‌دهد. به این ترتیب، تبلیغات شهری به یک پل ارتباطی بین دنیای واقعی و مجازی تبدیل می‌شود، جایی که مردم می‌توانند نظرات و واکنش‌های خود را به اشتراک بگذارند و به تحولات فرهنگی و اجتماعی واکنش نشان دهند.

دیوارنگاره‌های میدان ولیعصر؛ بازتاب‌دهنده هویت ملی و فرهنگی

میدان ولیعصر یکی از مهم‌ترین میادین تهران است که نقش بسزایی در اکران‌های شهری دارد. دیوارنگاره‌های عظیم این میدان با مضامین مختلفی از جمله اهمیت خانواده، حمایت از ارزش‌های ملی و دینی و همچنین مناسبت‌های خاص فرهنگی و مذهبی، توانسته‌اند نقش مهمی در جریان‌سازی فرهنگی و اجتماعی ایفا کنند.یکی از برجسته‌ترین نمونه‌های این دیوارنگاره‌ها، تصویری بود که در سال‌های اخیر با مضمون «ما ملت امام حسینیم» در این میدان به نمایش درآمد. این دیوارنگاره با طراحی گرافیکی قوی، پیام حمایت از فرهنگ عاشورایی و ارتباط مردم ایران با ارزش‌های دینی را به نمایش گذاشت. این دیوارنگاره به سرعت در فضای مجازی منتشر شد و واکنش‌های زیادی را از سوی کاربران و رسانه‌های مختلف به دنبال داشت.دیوارنگاره‌های میدان ولیعصر در طول سال‌های گذشته به‌ویژه در مناسبت‌های مهمی چون محرم، نوروز و دیگر جشن‌ها و عزاداری‌های ملی و مذهبی به نمایش درآمده‌اند. همزمان با شهادت سید حسن نصرالله، فرمانده مقاومت لبنان نیز دیوارنگاره میدان ولیعصر تغییر کرد. این دیوارنگاره با مضمون ویژه‌ای طراحی شد که عبارت «ألا إن نصر الله قریب» (همانا یاری خدا نزدیک است) به همراه تصویری از سید حسن نصرالله بر آن نقش بسته بود. این طراحی، با استفاده از ترکیبی از نمادهای مقاومت و تصویر سید حسن نصرالله، پیامی از امید، ایستادگی و ایمان به پیروزی در برابر ظلم و اشغالگری را به مخاطبان منتقل می‌کند. این آثار هنری با بازتاب‌دادن هویت ملی و دینی جامعه ایرانی، توانسته‌اند نقش مهمی در ترویج فرهنگ ایرانی-اسلامی داشته باشند.

 

 

دیوارنگاره میدان فلسطین؛ بازتاب مسائل بین‌المللی

میدان فلسطین نیز یکی از نقاط حساس و کلیدی تهران است که با مضامین بین‌المللی پیوند خورده است. دیوارنگاره‌های میدان فلسطین اغلب به صورت مستقیم و بی‌پرده به انتقاد از سیاست‌های رژیم صهیونیستی و هم‌پیمانان غربی آن می‌پردازند. تصاویر و نمادهای استفاده‌شده در این آثار هنری اغلب مفاهیمی چون مقاومت، پیروزی مظلومان و شکست استکبار جهانی را به تصویر می‌کشند. استفاده از چهره‌های نمادین مانند شهیدان فلسطینی، رهبران مقاومت و نمادهای مقاومت اسلامی به همراه شعارهای تند و پیام‌های صریح، بر قدرت تهدیدآمیز این دیوارنگاره‌ها می‌افزاید. دیوارنگاره‌های این میدان با تمرکز بر مسائل فلسطین، حمایت از مقاومت و مبارزه با ظلم، واکنش‌های گسترده‌ای را از سوی مقامات صهیونیستی و غربی به دنبال داشته‌اند. صهیونیست‌ها و غربی‌ها این دیوارنگاره‌ها را به‌عنوان بازتابی از سیاست‌های منطقه‌ای ایران می‌نگرند و آن را نشانه‌ای از موضع‌گیری رسمی جمهوری اسلامی در حمایت از محور مقاومت و ایستادگی در برابر رژیم صهیونیستی می‌دانند. یکی از نمونه‌های بارز این واکنش‌ها مربوط به «تامی رها میموف هونیگ»، معاون امور راهبردی و امنیت منطقه‌ای وزارت دفاع رژیم صهیونیستی نسبت به تغییر سریع دیوارنگاره‎‌های میدان فلسطین است. او در یک توئیت با کنایه نوشت: «خوشحال می‌شوم بتوانم کمک‌تان کنم...» این واکنش او نه تنها بازتابی از آگاهی مقامات صهیونیستی نسبت به محتوای دیوارنگاره‌هاست، بلکه نشان‌دهنده نگرانی آنها از تأثیرگذاری سریع و گسترده این پیام‌های بصری در تغییر فضای سیاسی و رسانه‌ای منطقه است.

یکی از ویژگی‌های برجسته دیوارنگاره‌های میدان فلسطین، سرعت و دقت در تغییر محتوای آن‌ها با توجه به تحولات منطقه‌ای است. به عنوان مثال، همزمان با شهادت سید حسن نصرالله، فرمانده مقاومت لبنان، این دیوارنگاره تغییر یافت و تصویری از وی با شعار «حزب‌الله زنده است» به نمایش درآمد. پیش از این نیز، پس از شهادت «یحیی سنوار»، رهبر جدید جنبش حماس، دیوارنگاره میدان فلسطین به سرعت تغییر کرد و تصویری از او همراه با شعار عربی «اگر بزرگی از میان رفت، بزرگی دیگر جای او را خواهد گرفت» بر دیوار نقش بست. این نوع تغییرات سریع در دیوارنگاره‌های میدان فلسطین بارها تکرار شده و نشان از انعطاف و هوشیاری بالای طراحان این اکران‌های شهری در واکنش به تحولات سیاسی و نظامی منطقه دارد.نمونه‌های مشابه دیگری نیز در تاریخ این میدان وجود دارد؛ برای مثال، در جریان ترور سردار قاسم سلیمانی، دیوارنگاره میدان فلسطین بلافاصله به تصویر او و پیام‌هایی از ادامه راه او در محور مقاومت تغییر یافت.این واکنش سریع به تحولات میدانی، نه تنها بازتاب‌دهنده اهمیت این دیوارنگاره‌ها در سطح بین‌المللی است، بلکه نشان می‌دهد که چگونه این ابزار هنری-رسانه‌ای می‌تواند به سرعت وارد معادلات سیاسی و رسانه‌ای شود و افکار عمومی را تحت تأثیر قرار دهد.در مجموع، دیوارنگاره‌های میدان فلسطین به عنوان نمادی از سیاست‌های حمایتی ایران از محور مقاومت، به یکی از ابزارهای موثر در جنگ رسانه‌ای و روانی علیه دشمنان این محور تبدیل شده‌اند و توانسته‌اند در کنار تبلیغات شهری، پیام‌های مهمی را به افکار عمومی در سراسر جهان مخابره کنند.

دیوارنگاره میدان انقلاب؛ نمادی از استقامت و ایستادگی

میدان انقلاب به عنوان یکی از مهم‌ترین میادین تاریخی و فرهنگی تهران نیز همواره محل نمایش آثار هنری و تبلیغاتی با مضامین ملی و انقلابی بوده است. دیوارنگاره‌هایی که در این میدان به نمایش درمی‌آیند، معمولاً با پیام‌هایی از استقامت، ایستادگی و حمایت از انقلاب اسلامی همراه هستند.یکی از برجسته‌ترین دیوارنگاره‌های میدان انقلاب به مناسبت روز جهانی قدس طراحی شد. این دیوارنگاره شامل عکس صحنه‌پردازی‌شده «وارثین» بود که مجاهدت و فداکاری مردم مظلوم فلسطین را با حال و هوایی متفاوت روایت می‌کرد. این اثر هنری با تأکید بر روحیه مقاومت و پایداری مردم فلسطین، پیام‌های عمیق انسانی و سیاسی را به مخاطبان منتقل کرد. دیوارنگاره روز جهانی قدس توانست در فضای مجازی نیز به سرعت منتشر شده و توجهات زیادی را به خود جلب کند.این نوع اکران‌ها با استفاده از عناصر بصری قوی و پیام‌های واضح و تأثیرگذار، نه تنها به جذب مخاطبان داخلی کمک می‌کنند، بلکه در سطح بین‌المللی نیز بازتاب دارند و موجب بحث‌های مختلفی می‌شوند.

 

منبع: فارس