هرمزگان| یادداشت؛

زنان به حکم طبیعت و دستگاه آفرینش در سه نقش طبیعى ابراز وجود مى‏کنند: نقش دخترى، نقش همسرى و نقش مادرى. از میان این هر سه نقش آن چه جایگاه و منزلت ویژه و شایسته تعظیم و تکریم به زن مى‏دهد، منزلت و جایگاه مادرى است.

به گزارش روابط عمومی سازمان تبلیغات اسلامی، حجت‌الاسلام اسحاق فاضلی‌پور، رئیس اداره تبلیغات اسلامی بندرعباس در یادداشتی نوشت: خانواده، هسته نخستین جامعه و از عوامل اصلى انتقال فرهنگ، اندیشه، اخلاق و سنت‏ها و عواطف به نسلى پس از نسل دیگر است. در میان اعضاى خانواده بیشترین سهم تأثیرگذارى بر فرزند از آن مادران است؛ به ویژه در خانواده‌‏هایى که شیوه‏اى زیست ‏طبیعى، و مطابق با الگوها و سنت ‏اسلامى دارند؛ که براساس آن شیر مادر بهترین غذاى کودک و آغوش مادر بهترین جایگاه براى تربیت و پرورش کودکان شناخته مى‏ شود. بر اساس همین نگرش، بارزترین و والاترین نقشى که در کلام وحیانى قرآن، براى زنان ترسیم و مورد ستایش قرار گرفته شده نقش مادرى و عهده‌‏دارى تربیت فرزندان از سوى آنان است.

نقش‌ هاى طبیعى سه‏‌گانه زنان

زنان به حکم طبیعت و دستگاه آفرینش در سه نقش طبیعى ابراز وجود مى‏کنند: نقش دخترى، نقش همسرى و نقش مادرى. از میان این هر سه نقش آن چه جایگاه و منزلت ویژه و شایسته تعظیم و تکریم به زن مى‏دهد، منزلت و جایگاه مادرى است.

نقش زن در جایگاه همسرى

زن در جایگاه همسرى از منظر قرآن، نقش‏هاى بیشتر و مهم‏ترى را در دو ساحت خانواده و جامعه عهده‏‌دار است :

الف – ساحت خانواده

یک: کامل‏کننده و تمامیت بخش وجود و هستى مردسه : عامل آرامش همسر، برآورنده نیازهاى روحى و روانى او

«و من آیاته أن خلق لکم من انفسکم أزواجا لتسکنوا إلیها و جعل بینکم مودة و رحمة…» (روم / 21چهار: پوشاننده عیب‏ها و برآورنده نیازها و کاستى‏هاى شوهران

در نگره قرآنى مردان و زنان کارکرد لباس و پوشش نسبت به یکدیگر را دارند : «هنّ لباس لکم و انتم لباس لهنّ…» (بقره / 187) «همسرانتان – زنان – لباس شما هستند و شما لباس آنها…کارکردهاى زنان در نقش مادرى

الف – رشد کودک در آغوش مادر

قرآن نهاد خانواده را کانونى براى تربیت (پرورش استعدادهاى درونى)1 و رشد توانایى‏هاى بالقوه فرزندان مى‏شناسد و براى سامان‏یابى ثمربخش وظیفه کودک‏پرورى، نقش و کارکرد هر یک از پدر و مادر را تعیین مى‏کند: «والوالدات یرضعن اولادهنّ حولین کاملین لمن اراد أن یتمّ الرضاعة و على المولود له رزقهنّ و کسوتهنّ بالمعروف… لا تضارّ والدةٌ بولدها و لا مولود له بولده…» (بقره / 233) «مادران فرزندان خود را دو سال تمام شیر مى‏دهند، (این) براى کسى است که بخواهد دوران شیرخوارگى را تکمیل کندب – مادران نمونه، چهره‏هاى الگو

1- همسر عمران مادر مریم مریم زن نمونه و بانویى است که در قرآن کریم ستایش افزون شده و زن برگزیده از میان عالمیان معرفى شده است

2- مریم مادر عیسى‏ علیه السلام

مریم مادر عیسى‏علیه السلام بانو و مادر نمونه دیگرى است که قرآن بر آن انگشت نهاده و تأکید کرده است. مادرى که از همان روزهاى نخستین جدایى از آغوش مادر، ساکن و مقیم خانه خدا شد و به عبادت الهى پرداخت.3- مادر موسى‏علیه السلام

موسى‏ علیه السلام در روزگارى به دنیا آمد که فرعون، فرزندان پسر بنى‏اسرائیل را سر مى‏برید تا سلطنت وى زوال نیابد. از همان روزهاى نخست ولادت موسى ‏علیه السلام، مادر وى را ، تشویق و اضطراب فراگرفت و از تدبیر و چاره‏اندیشى در حفظ جان فرزند خویش، عاجز ماند. در این هنگام بود که مادر موسى‏ علیه السلام از سوى خدا راهنمایى شد : «و اوحینا الى امّ موسى أن أرضعیه فاذا خفت علیه فألقیه فى الیمّ و لا تخافى و لاتحزنى إنّا رادّوه الیک و جاعلوه من المرسلین. فالتقطه آل فرعون لیکون لهم عدوّاً و حزناً» (قصص / 7 و 8) بدین ترتیب جایى را نمى‏شود سراغ گرفت که قرآن کریم به صورت روشن و صریح، زنان را در جایگاه و نقش مادرى نکوهش و توبیخ کرده باشد. آنان که با ملاک‏هاى ارزش‏گذارى اسلام آشنایى دارند، مى‏دانند که اسلام و فرهنگ قرآنى به تمامى کسانى را که داراى نقش و کارکرد تربیتى هستند، ارج و منزلت بیش از سایرین بخشیده است، ربوبیت از صفات کمالیه الهى و خداوند «رب» تربیت کننده و پرورش دهنده مطلق جهانیان است: «الحمدللّه ربّ العالمین» پیامبران الهى از جمله صفات و رسالت‏هایشان، مربیگرى و آموزگارى است: «هوالّذى بعث فى الامّیّین رسولاً منهم یتلوا علیهم آیاته و یزکّیهم و یعلّمهم الکتاب و الحکمة و إن کانوا من قبل لفى ضلالٍ مبین» (جمعه / 2) «و کسى است که در میان جمعیت درس نخوانده، رسولى از خودشان برانگیخت که آیاتش را بر آنها مى‏خواند و آنها را تزکیه مى‏کند و به آنان کتاب (قرآن) و حکمت مى‏آموزد هر چند پیش از آن در گمراهى آشکارى بودند!» از این رو مهم‏ترین مواردى که قرآن به نقش قابل‏تحسین مادران پرداخته، مواردى است که به جنبه مربیگرى آنان نظر داشته است. از آن جمله : 1- حق بیشتر مادران بر فرزندان. نیکى و احسان به والدین در هفت سوره قرآن، سفارش شده و همواره پس از ایمان به خدا و یکتاپرستى که سنگ ‏بناى سازواره اندیشه اسلامى را تشکیل مى‏دهد، قرار گرفته است.

در دو سوره از این سوره‏ها بر روى واژه مادر «ام» جداگانه تکیه شده و زحمت‏ها، رنج‏ها و بیدارى‏هایى که براى پرورش، تربیت و سلامت فرزند خود در هنگام باردارى، شیردهى، متحمل گشته است، یادآور شده و بدین‏سان منزلت مادرى را ارج بیشتر از پدربودن نهاده و حقوق بیشتر او بر فرزندان را گوشزد کرده است : «و وصّینا الانسان بوالدیه حملته اُمّه وهناً على و هنٍ وفصاله فى عامین أن اشکرلى ولوالدیک» (لقمان / 15) «و ما به انسان درباره پدر و مادرش سفارش کردیم. مادرش او را با ناتوانى روى ناتوانى حمل کرد (به هنگام باردارى هر روز رنج تازه‏اى را متحمل مى‏شد) و دوران شیرخوارگى او دو سال پایان مى‏یابد (آرى به او توصیه کردم) که براى من و براى پدر و مادرت شکر به جا آور که بازگشت (همه شما) به سوى من است.» «و وصّینا الانسان بوالدیه إحساناً حملته اُمه کرهاً و وضعته کُرهاً و حمله و فصاله ثلاثون شهراً…» (احقاف / 15) «ما به انسان توصیه کردیم که به پدر و مادر نیکى کند، مادرش او را با ناراحتى حمل مى‏کند و با ناراحتى بر زمین مى‏گذارد و دوران حمل و از شیر باز گرفتنش سى‏ماه است» 2- قرآن در سوره اسراء احسان و نیکى به والدین را در شمار قضاء و احکامى که الزامى و بایدى است قرار مى‏دهد و نمونه‌‏هاى از رفتار و برخورد محسنانه و نیکو را نیز یادآور مى‏شود و در آخر مى‏افزاید که فرزندان باید، در خلوتگه راز و نیایش با خداوند، از نقش تربیتى والدین یاد کند: «… و قل ربّ ارحمهما کما ربّیانى صغیراً» (اسراء/ 24) «و بگو؛ پروردگارا همان‏گونه که آنان مرا در کوچکى تربیت کردند، مشمول رحمتشان قرار ده.» انتخاب عنوان «تربیت» (گذشته از این که مى‏تواند به دلیل شمول و پوشش‏دهى آن بر همه فعالیت‏هاى کودک‏‌پرورى پدر و مادر باشد( بیانگر آن است که از یک‏سو، تمامى اعمال و رفتارهاى پدر و مادر جنبه تربیتى دارند و از سوى دیگر تربیت ستوده و بایسته همان پدر و مادر بوده که چنین فرزند خداجو و نیایش‏گر پرورده شده است.