گفتگو با «حسن بیانلو» نویسنده کتاب «غایب»؛
کتاب «غایب»، نوشته «حسن بیانلو» جلد هفدهم از مجموعه «قصه نیکان» است که در انتشارات سوره مهر به چاپ رسیده است. این اثر، روایتی داستانی از زندگی حضرت، ولی عصر (عج) است.
به گزارش روابط عمومی سازمان تبلیغات اسلامی، تعداد داستانهایی که درباره امام زمان (عج) نوشته شده است بسیار کم و محدود است. با توجه به اینکه ایشان بیشترعمر خود را در غیبت به سر بردند، داستانهایی که ازایشان روایت شده یا از زندگیشان سخن گفته است اغلب داستانهایی است که درباره خانواده، مادرایشان نرگس خاتون و امام حسن عسکری (ع) پدرایشان است. اما «حسن بیانلو» در کتاب غایب تلاش کرده تا با استناد به منابع معتبر، زندگی امام مهدی (عج) را در قالب یک داستان جذاب برای کودکان و نوجوانان به نگارش درآورد، این کتاب نتیجه تلاشهای اوست. در آستانه ولادت باسعادت حضرت ولی عصر (عج) ، با حسن بیانلو گفتگو کردیم...
قرعه نام...
حسن بیانلو می گوید: ماجرای این کتاب از زمانی آغاز شد که سال ۸۹-۹۰ از سوی انتشارات سوره مهر اعلام شد قرار است مجموعهای به نام قصه نیکان از سوی این انتشاراتی منتشر شود.این مجموعه قرار بود به صورت داستانی به زندگانی معصومین و چند نفر از نزدیکانشان مانند حضرت خدیجه(س) بپردازد، زمانی خبردار شدم که اغلب شخصیتها را نویسندههای مطرح حوزه کودک و نوجوان انتخاب کرده بودند و قرعه این کار به نام بنده خورد و سعادت نوشتن این کتاب نصیب و روزی من شد.»
سختیها
این نویسنده با اشاره به اینکه نوشتن درباره صاحب الامر سختیهای خودش را دارد و دلیل اصلیاش این است که اگر از لحاظ داستانی بخواهیم نگاه کنیم، نویسنده درمورد شخصیتی میخواهد داستان بنویسد که خیلی حضور اجتماعی و روابط اجتماعی ندارد، اما خدارا شکر راهکارهایی پیدا کردم که به واسطه برخی تمهیدات داستانی بشود زندگی حضرت را از زمان قبل از تولدشان و وقایعی که منجر به تولدشان میشود و پله به پله کهایشان بزرگتر میشوند و حتی شمهای از وقایع ظهور را بیان کنم. نکته دیگر که باید اشاره کنم این بود که نمیخواستم صرفاً داستان پردازی شود و دنبال این بودم که اتفاقات واقعی زندگی حضرت و حواشی آن در داستان گنجانده شود. یک زندگی نامه داستانی، یک برش داستانی که نویسنده هر طورخیال پردازی بکند نباشد. در یک مرز باریک زندگانینویسی و داستاننویسی که سعی کردم به یک حد وسط، بین این دو مرز برسم و کار تبدیل به یک کتابچه کوچک جمع و جور از زندگی نامه حضرت صاحب الزمان (عج) شود. برای کسی که خیلی شناخت زیادی ازایشان ندارد و اشکالات، شبههها و مسائلی که در موردشان مطرح میشود که مثلاً چرا سنشان اینقدر زیاد است و چطور جور در میآید- سعی کردم این سؤالات را هم درقالب داستانی پیش بکشم و پروبال و پاسخ بدهم؛ پاسخی که شخصی نباشد بلکه در کتب معتبر و دست اول در مورد آن حضرت آمده است، دریک کار مطالعاتی که قبل از نگارش انجام دادم پاسخ ها را جمعآوری کردم و تا حدودی به نتیجه رسید که یک کتابچه جمع و جور و مختصر و مفید شد از زندگی حضرت و مسائلی که در موردشان مطرح است.
ایرادات
بیانلو در پاسخ به این سؤال که با وجودی که کتاب غایب برای رده سنی نوجوان نوشته شده، اما دوتا اشکال دارد یکی اینکه نثرش ثقیل است و دوم اینکه چرا کتاب تصویر ندارد؟ میگوید: اشکال اینکه نثر ثقیل است قطعاً به من بر میگردد، ولی چند نکته را بگویم: من خود به خود به این قصه و این نثر رسیدم و تقریباً انتخاب دیگری نداشتم ، اگر میخواستم مانند بسیاری از نویسندههای دیگر که داستانها را به زبان امروزی مینویسند، می شد اما من دنبال این سبک نگارش نبودم و میخواستم کمی حال و هوای قدیمی بودن متن را داشته باشد. اصطلاحاتی که به کار میرود و ابزار آلاتی که هست به خاطر همین است. شاید باید از این نثر سادهتر و روانتر میشد که هرچی که هست مسئولیتش با من است. اما من نثر موجود را هم قبل و هم بعد از نشر، به چند نوجوان در رده سنی «د» و «ه» دادم و خواندند، تقریباً همه آنها بدون مشکل قصه را دنبال کرده حتی بعضیهایشان چند باره داستان را خوانده بودند. گرچه میدانم ممکن است نثر کتاب ، مخاطب نوجوان را اندکی به زحمت بیندازد، اما قصه آنقدر تعلیق و ماجراجویی دارد که میتواند مخاطب را با خودش بکشد و علاقهمند کند که داستان را تا انتها دنبال کند. ضمن اینکه در گذر خواندن این متن با بعضی اصطلاحات و ادوات زندگی مردم قدیم آشنا شود مثل چوگان بازی و اصطلاحاتی که در کتاب آمده است. قبول دارم گرچه مخاطب ممکن است به زحمت بیفتد، اما استفادههایی هم برایش خواهد داشت. اشکال دوم در مورد تصویر به ناشر برمی گردد که از من نظر نخواستند؛ در کل شکل فیزیکی کتاب برعهده ناشر است.
ترجمه به ترکی استامبولی
کتاب غایب به همت رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در آنکارا و با همکاری مرکز ترجمه و نشر معارف اسلامی و علوم انسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در قالب طرح تاپ این سازمان به زبان ترکی استانبولی ترجمه و از سوی انتشارات اونسوز، چاپ و منتشر شده است. نویسنده این کتاب در این باره میگوید: آخر سال ۹۹ که کتاب غایب در «جایزه کتاب سال»، برگزیده شده و مورد تقدیر قرار گرفت یکی از دوستان به من پیشنهاد داد که کتاب را به سازمان ارتباطات اسلامی پیشنهاد بدهیم و شخصاً چند نسخه از کتاب را به آن سازمان فرستادم و شورای کتاب سازمان ارتباطات اسلامی، کتاب را بررسی کرده و برای ترجمه تصویب کردند. خوشبختانه سال ۱۴۰۰در ترکیه ترجمه شد و گویا قرار است به زبان عربی وزبانهای دیگر هم ترجمه شود.......
1400/12/23