بنیاد هدایت | نگاهی گذرا به فعالیت‌های رسانه‌ای بنیاد هدایت

بنیاد هدایت در راستای هدف اصلی خود یعنی «الگوسازی»، از ابزارهای رسانه‌ای گوناگونی برای انتشار روایت‌های ناگفته امامان محله فعال، بانوان کنشگر مسجدی (شریکه‌الامام) و روحانیون جهادی (که در حوادث یاری‌رسان مردم هستند) استفاده می‌کند. هدف این کار، جلوگیری از ناسپاسی و ترویج خوبی‌هاست. این فعالیت‌ها شامل اشکال مکتوب، پادکست، برنامه‌های تلویزیونی، مستند و سریال‌سازی می‌شود.

به گزارش روابط عمومی سازمان تبلیغات اسلامی، بنیاد هدایت درراستای یکی از مهم‌ترین اهداف خود که «الگوسازی» است، از ابزارهای رسانه‌ای متعددی استفاده می‌کند. امام محله‌های فعال در اقصی نقاط کشور که افزون بر امور معمول مسجد، مشغول «امامت میانی» بوده و در حد امکان سعی در گره‌گشایی از زندگی روزمره مردم محله خود دارند؛ یا بانوان «شریکه‌الامام» و دیگر زنان مسجدی که کنشگرانی موثر در حفظ و انتقال جهاد تبیین‌اند؛ یا روحانیون جهادی که بی‌چشمداشت در بلایا و مصائب دوشادوش مردم می‌ایستند و یاری‌رسان بلادیدگان می‌شوند، همه و همه روایت‌هایی دارند که ناگفته ماندن آنها ازسویی ناسپاسی است و ازسوی دیگر مانعی برای ترویج نیکی‌ها و خوبی‌ها. بنیاد هدایت از ابتدای فعالیت، تلاش کرده این روایت‌ها را به اشکال مختلف انتقال دهد؛ از شکل روایی مکتوب تا ساخت پادکست و برنامه تلویزیونی؛ از تهیه مستند تا ساخت سریال. آنچه در ادامه می‌آید، نگاهی گذراست به بخشی از این فعالیت‌های رسانه‌ای که بایکدیگر مرور می‌کنیم.

روایت گره‌گشایی بانوان محله
رادیو بانور یک رسانه اینترنتی است که به روایت قصه‌های واقعی زنان کنشگر مسجدی می‌پردازد. این رادیو با هدف شناسایی نقش اصلی زن در جامعه و تبیین «الگوی سوم زن مسلمان»، تلاش می‌کند تا با تولید پادکست‌ها و محتوای صوتی، روایت‌هایی مستند از فعالیت‌های زنان در مساجد ارائه دهد. 
«الگوی سوم» از منظومه‌ فکری رهبر معظم انقلاب اسلامی استخراج شده، منطبق بر آیین اسلام بوده و خط مشی زندگی زن انقلاب اسلامی را مشخص می‌کند. این الگو تعریفی بین زن متحجر خانه نشین و زن غربی که عفاف برایش تعریف نشده، دارد و می‌توان آن را به زن با عفتِ فعال تعمیم داد که علاوه بر حضور در جامعه، هویت و اصالت خود را حفظ می‌کند و برای کسب ارزش خودنمایی نمی‌کند. 
رادیو بانور با هدف برجسته‌سازی نقش زنان در جامعه و تبیین اندیشه‌های مرتبط با این موضوع، به تولید محتوای صوتی در قالب پادکست می‌پردازد و تلاش می‌کند تا به سوالات و ابهامات پیرامون این موضوع پاسخ دهد. این پادکست‌های رادیویی، با موضوعات مختلف و مناسبتی، به شکل گاهنامه، پویش و نماهنگ تولید می‌شوند و مخاطبان آن نیز، معمولا زنان کنشگر مسجدی و علاقه‌مندان به این حوزه هستند. 
«رادیومحله» نیز مجموعه پادکست‌هایی بود که در کنار رادیو بانور و همزمان با فعالیت مهرواره «محله همدل» تولیدمحتوا کرد. فعالیت رادیو بانور، از نخستین مهرواره بانور و نیمه آبان 1401 آغاز شد تا روایت‌هایی مستند و جذاب از فعالیت‌های زنان در مساجد ارائه کند. تاکنون بیش از 120 قسمت پادکست در رادیو بانور تهیه شده که بدین‌ترتیب هستند؛
* فصل اول، روایت گره‌گشایی بانوان محله؛ 64 قسمت
* فصل دوم، روایت گره‌گشایی بانوان محله؛ 19 آیتم در 25 قسمت
* قصه‌های جمعه رادیو بانور؛ 12 قسمت
* مجموعه پادکست یک دهه با حسین (ع)؛ 13 قسمت
* مجموعه پادکست‌ همسایه؛ 10 قسمت.
 
نشر هدایت
بنیاد هدایت درکنار الگوسازی، برای توانمندسازی امامان محله، فعالیت‌های متعددی داشته که برخی از آنها را پیش از این مرور کرده‌ایم؛ اما بخشی از این توانمندسازی را محصولات مکتوبی برعهده داشته‌اند که در قالب نشر هدایت انتشار یافته‌اند. منشورات و آثار بنیاد هدایت تا کنون بالغ بر 4500 صفحه تولید محتوا است که در قالب 48 اثر تنظیم شده‌اند. 
مجموعه نشر امامت و مسجد، آثاری منتشر کرده که نسخه اینترنتی آن در نشانی https://zil.ink/nashr_hedayat قابل دسترسی هستند. برخی از این آثار که در شناخت الگوی امامت میانی کاربرد بیشتری دارند در ادامه کوتاه معرفی شده‌اند.

*کتاب امام محله
اساس «طرح تحول اجتماعی مسجد محور»، طرح واره‌ کلی نظام امامت برای اداره امور دین و دنیای مردم را ترسیم می‌کند. این کتاب با عنوان «امام محله؛ مقدمه‌ای بر امامت در مقیاس میانی»، در اصل مجموعه ای مشتمل بر دو  بخش است؛ 
+بخش اول، مفهوم امامت در مقیاس میانی؛ در این بخش به تبیین مفهوم امامت میانی پرداخته می‌شود و مسأله این است که امامت در مقیاس میانی چگونه تعریف و تبیین می‌شود و چه معنا و مفهوم دقیقی از آن می‌توان ارائه کرد؟
+بخش دوم، راه‌های تنفذ امامت در مقیاس میانی؛ در این بخش پاسخی بر این پرسش ارائه می‌شود که امام میانی چگونه می‌تواند بر مأمومین و حوزه‌ امامت خود تأثیر بگذارد و چه نرم افزارها و سازوکارها و راه‌هایی برای تنفذ و جریان دادن و اعمال امامت در اختیار دارد؟

*کتاب سه جلدی بنیاد هدایت
ایده امام محوری و محله محوری سالیانی است که مورد توجه فعالان فرهنگی و جامعه پردازان داخلی و خارجی قرار گرفته است. بنیاد هدایت با توجه به قرائت ویژه‌ای که از این ایده دارد، فعالیت‌های فکری و پژوهشی متعددی را در دستور کار قرار داد و پس از ارتباط‌گیری با جمع کثیری از اندیشه¬ورزان حوزه مسجد، مجموعه‌های مختلف حوزوی و دانشگاهی و فعالان این عرصه، ایده خود، یعنی «تحول محله با محوریت امام مسجد» را منقح و مستند ساخت. اولین اثر در این راستا کتاب با نام «سند ترویجی طرح تحول اجتماعی مسجدمحور» است.که در 3 جلد در بهمن ۱۳۹۸ به چاپ رسید.
+جلد اول
جلد اول این مجموعه به واکاوی و ارائه «کلیات و مبانی تحوّل اجتماعی مسجد محور» پرداخته است. در این مجلد ارائه شفافی از «نظام امت -امامت» به عنوان مدل نظری جامعه پردازی مد نظر بنیاد هدایت ارائه می‌شود و به بیان چیستی، چرایی و خصوصیات امام به عنوان رهبر خُرد اجتماعی می‌پردازد. در ادامه یکی از مبانی مهم این ایده یعنی «جامعه پردازی مکان پایه» و «مسجد محوری» که یکی از وجوه افتراق مهم این ایده با مدل‌های جامعه‌پردازی در غرب است را مورد بررسی قرار می‌دهد و به تبیین ابعاد مختلف «تحوّل اجتماعی اسلامی» و مبادی تصدیقی آن اقدام می‌کند.
+جلد دوم
جلد دوم این مجموعه به ارائه «ساختار و سیاست‌های کلان اجرایی» طرح تحول اجتماعی مسجد محور می‌پردازد. به این منظور «بسته خدماتی مسجد به مردم محله» و «مأموریت‌های کارگروه‌های مختلف مسجد» تشریح می‌شود. عناوین مهمی نظیر «نقطه شروع تحول یک محله»، نسبت این طرح با طرح‌های متداول سازمان تبلیغات اسلامی، فعالیت‌های مالی امام و معیشت وی را مشخص می‌کند. سیاست‌های عمده این طرح نظیر «سازماندهی تسهیلگر (توسط مردم)»، «تعیّنی بودن امامت»، «تأکید بر خانواده محوری»، «گفتمان‌سازی و الگوسازی به مثابه روش تکثیر»، «استفاده از فعالیت تشکیلاتی و ساختار شبکه‌ای» و «اولویت داشتن اجرای طرح در محلات و روستاهای مستضعف»، «نتیجه گرایی» و «توزیع هدفمند منابع» بخش دیگری از این کتاب است. در ادامه به تبیین «چشم¬انداز و وضع مطلوب طرح»، «شاخصه‌های عملیاتی» و «راهکارهای ایجاد و تثبیت جایگاه امامت» پرداخته می‌شود. در پایان این جلد به برخی سوالات و شبهات پربسامد پاسخ داده شده است.
+جلد سوم
جلد سوم این مجموعه در مورد ساختار و تشکیلات «اجرائی سازی طرح» است. در این نوشتار ساختار سابق بنیاد هدایت با نام «قرارگاه تحول اجتماعی مسجد محور» تشریح شده است؛ همچنین به تفصیل سه گانه «امام روستا»، «امام محله شهری» و «امام پایگاه فرهنگی-اجتماعی» و «گام‌های عملیاتی»، «سیاست‌های خاص» و «برخی آمار میدانی» هر یک مطرح شده است. این مجلد پیوست مهمی نظیر «اهداف راهبردی و اقدامات اساسی سازمان تبلیغات اسلامی» و جایگاه «طرح تحول اجتماعی مسجد محور» در میان اقدامات سازمان در دور جدید هم دارد. یک پیوست اجرایی و مهم دیگر با نام «برنامه‌های تفصیلی (کارویژه‌های) ذیل کارگروه‌های مسجد» به تفصیل در این جلد پیشنهاد داده شده و در آخرین پیوست این جلد، ابعاد فعالیتی مرکزِ توانمندسازی و خدمات‌رسانی به امام، موسوم به «یارا»، تشریح می‌شود.

*کتاب راهیاری
هدف اصلی بنیاد هدایت ارتقاء و رشد امام بوده و تمام خدمات و فعالیت‌های بنیاد معطوف به این هدف مرکزی است. یکی از خدمات مهم و نوپدیدی که بخش‌های عملیاتی «بنیاد هدایت»، به امامان روستا، شهر و پایگاه‌های فرهنگی اجتماعی ارائه می‌دهد، خدمت «راهیاری» است. راهیاری در شکل فعلی و در امور فرهنگی، مقوله‌ای جدید محسوب می‌شود که در حوزه «امامت محله» برای نخستین بار توسط بنیاد هدایت به صورت رسمی آغاز شده است. به این منظور شبکه‌ای از راهیاران تشکیل و برای توجیه و ارتقاء ایشان، برنامه‌های گوناگونی تدارک داده می‌شود.

پخش سریال «یکی از ما» از شبکه تهران
پس از موفقیت برنامه تلویزیونی «یکی از ما»، ساخت سریالی براساس روایت‌های مطرح شده ازسوی مبلغین در این برنامه در دستور کار قرار گرفت و حالا مجموعه نمایشی «یکی از ما» از ابتدای تابستان روی آنتن شبکه تهران می‌رود. این مجموعه که محصول مرکز هنری رسانه‌ای نهضت است، با طراحی و تهیه کنندگی سعید صفری ساخته شده و تلاش کرده است تا هر قسمت توسط یک کارگردان جوان کارگردانی شود. تمامی قسمت‌های نمایشی این مجموعه در شهرستان‌ها و بافت روستایی ایران و خارج از تهران تصویربرداری شده است. داستان‌های سریال در رابطه با مبلغانی است که با حضور فعال در دل مناطق مختلف کشور، تحولات و اقدامات مثبت و مفیدی در زندگی مردم محل ایجاد کرده‌اند.