تبیان | با حضور کارشناسان برجسته؛

نشست تخصصی با عنوان «خانواده ایرانی در عصر حکمرانی پلتفرم‌ها؛ مرز آزادی و مسئولیت» در مؤسسه فرهنگی و اطلاع‌رسانی تبیان برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی سازمان تبلیغات اسلامی، این نشست با حضور کارشناسان برجسته، با هدف تحلیل تأثیر الگوریتم‌های جهانی بر ساختارهای تربیتی و هویتی خانواده ایرانی برگزار شد.

در این میزگرد، دکتر محمد کشوری (مدیر اندیشکده طیف) و دکتر سیاح طاهری (جامعه‌شناس و کارشناس فضای مجازی) به ارائه دیدگاه‌های خود پرداختند.

 کشوری در سخنان خود، پلتفرم‌های خارجی را صرفاً ابزارهایی برای ارتباط ندانست و تأکید کرد: «امروز نظامی از حکمرانی نرم توسط الگوریتم‌ها بر زندگی ما تحمیل شده است. این پلتفرم‌ها با دستکاری جریان داده، سبک زندگی و الگوهای تربیتی خانواده‌ها را هدایت می‌کنند و ما با نوعی استعمار داده‌محور روبه‌رو هستیم.»

سیاح طاهری نیز این تأثیر را در حوزه هویت‌یابی مجازی نوجوانان برجسته کرد و گفت: «هنگامی که اینستاگرام یا تیک‌تاک تصویری خاص از موفقیت یا روابط مدرن را به صورت مستمر القا می‌کنند، در واقع دارند ارزش‌های خود را بر خانواده ایرانی تحمیل می‌کنند. مسئله اصلی، تربیت رسانه‌ای است تا خانواده از حالت انفعالی خارج شود.» نقد بر رویکردهای محدودسازی و ناکارآمدی سانسور یکی از محورهای اصلی بحث، تفاوت میان جرم، تخلف و ناهنجاری بود.

سیاح طاهری در این باره توضیح داد: «از منظر حقوقی، دسترسی شهروند به یک پلتفرم فیلتر شده، تخلف محسوب نمی‌شود؛ چرا که قانون، ارائه‌دهنده خدمت را مکلف به مسدودسازی کرده است. بنابراین، تمرکز صرف بر فیلترینگ و ممنوعیت‌ها، کارآمد نیست و تعارض هنجاری میان فرهنگ رسمی و زیست واقعی خانواده‌ها را حل نخواهد کرد.»

در پاسخ به چگونگی فعال‌سازی خانواده در این فضا، دکتر محسنی‌فرد و دکتر کشوری بر لزوم توانمندسازی خانواده‌ها از طریق ابزارهای بومی و تولید محتوای سالم تأکید کردند. محسنی‌فرد اظهار داشت: «خانواده ایرانی باید بازیگری کنشگر باشد. مؤسسه تبیان در این مسیر می‌تواند نقش میانجی فرهنگی را ایفا کند و با تولید محتوای جذاب و رده‌بندی سنی شده (شامل فیلم، بازی و کتاب)، بستری امن و هدایت‌شده برای نوجوانان فراهم آورد.»

کشوری نیز اضافه کرد که باید به سمت حکمرانی داده‌محور ملی حرکت کنیم تا حقوق فرهنگی کاربران در برابر الگوریتم‌های خارجی حفظ شود. جمع‌بندی و توصیه‌ها شرکت‌کنندگان در این نشست بر لزوم آموزش و فرهنگ‌سازی از سنین پایین، تقویت نظارت فعال والدین و حمایت از نهادهای فرهنگی داخلی که قادر به تولید محتوای مطابق با ارزش‌های جامعه هستند، تأکید کردند. این نشست نتیجه گرفت که راهکار اصلی، ایجاد تعادلی میان آزادی فردی و مسئولیت اجتماعی از طریق افزایش سواد رسانه‌ای در تمام سطوح خانواده است.