مرکز راهبری و هم‌آهنگی بانوان | در چهارمین جلسه از سلسله نشست‌های آموزشی رویداد ملی «یاقوت» مطرح شد؛

در چهارمین جلسه از سلسله نشست‌های آموزشی رویداد ملی «یاقوت» که به صورت آنلاین تشکیل می‌شود و تمرکز آن بر حل مسائل بانوان است؛ فاطمه عزیزخانی، مدرس و مدیرگروه بازار کار مرکز پژوهش‌های مجلس با اشاره به داده‌های داخلی و نظریه‌های جهانی گفت: منحنی مشارکت زنان در ایران برخلاف الگوی جهانی به‌ صورت «یو وارونه» است؛ یعنی با افزایش درآمد سرانه، نرخ حضور زنان در بازار کار کاهش می‌یابد.

به گزارش روابط عمومی سازمان تبلیغات اسلامی، هدف از برگزاری نشست آموزشی رویدادملی یاقوت، تمرکز بر حل مسائل بانوان است. عزیزخانی ادامه داد: در کشورمان انگیزه اشتغال زنان بیشتر معیشتی است؛ زمانی که خانواده احساس بی‌نیازی مالی کند، زنان از بازار کار خارج می‌شوند. مطالعات نشان می‌دهد زنان مجرد نرخ مشارکتی نزدیک به مردان دارند، اما پس از ازدواج و زایمان، حضورشان به حدود یک‌ پنجم مردان می‌رسد و حتی درآمدشان افت شدیدی پیدا می‌کند.

در ادامه، او به آمارهای رسمی اشاره کرد که نشان می‌دهد نرخ بیکاری زنان دو برابر مردان و سهم اشتغال آنان حدود ۲۰ درصد کل اقتصاد کشور است. زنان عمدتاً در مشاغل غیررسمی، کم‌درآمد و فاقد بیمه فعالیت دارند؛ تنها ۲۷ درصد از زنان شاغل در بخش خصوصی بیمه‌ شده‌اند. این امر باعث آسیب‌پذیری بالا در بحران‌هایی مانند کرونا و رکود تابستان ۱۴۰۴ شده است، جایی که بیشترین ریزش شغلی مربوط به زنان بود.

این تحلیلگر افزود: پیشرفت فناوری، تحصیلات بالای بانوان و الگوگیری از مادران شاغل نقش مثبتی در افزایش تمایل به اشتغال دارند، اما نبود زیرساخت‌های حمایتی مانند کودک‌یار ارزان، قوانین مشارکتی مردان در مراقبت خانواده و نبود سیاست توسعه‌ای، مانع تداوم این حضور است.

وی به شکاف جنسیتی درآمد هم اشاره کرد و گفت درآمد زنان به‌ طور متوسط ۱۰ تا ۲۰ درصد کمتر از مردان است. در حالی‌ که در مشاغل نیازمند حضور تمام‌وقت (مثل مدیریت صنعتی)، کارفرمایان مردان را ترجیح می‌دهند، در حرفه‌هایی چون آموزش، پرستاری و داروسازی زنان نقش پررنگ‌تری دارند.

در بخش سیاست‌گذاری، او ضمن انتقاد از تمرکز صرف بر زنان سرپرست خانوار تأکید کرد که رویکرد فعلی حمایتی باید به رویکرد توسعه‌محور تبدیل شود؛ زن باید به‌عنوان نیروی مولد و عامل رشد اقتصادی شناخته شود، نه صرفاً گروهی آسیب‌پذیر. هزینه مراقبت از کودک در ایران بیش از حقوق ماهانه یک زن شاغل است و همین امر بسیاری از آنان را از اشتغال رسمی باز می‌دارد.

در پایان، راهکارهایی مانند اصلاح قوانین کار برای تساوی فرصت استخدام، تقسیم مسئولیت‌های خانوادگی بین والدین، حمایت مالی از کارفرمایان زن و ثبات اقتصادی برای تقویت کارآفرینی زنان مطرح شد. این پژوهشگر تأکید کرد که بی‌ثباتی اقتصادی و نبود هدف‌گذاری مشخص برای زنان در برنامه‌های اشتغال دولت، مانع اصلی رشد کارآفرینی بانوان در سال‌های اخیر بوده است.