گفتگو با مدیرعامل مؤسسه تبیان:

نزدیک به 2 ماه است که جوان نخبه وخلاقی بر مسند ریاست موسسه تبیان نشسته که در صدد احیاء سایت تبیان و برگرداندن آن به روزهای اوج خود است. به بهانه بیست سالگی تاسیس تبیان، با دکتر «سید رضا کاظمی» مدیرعامل مؤسسه تبیان گفتگو کردیم

 

به گزارش خبرنگار نهضت، دهه هشتاد، زمانی که فضای مجازی تا این حد گسترش نیافته بود، اگر دانش‌آموز یا دانشجویی برای کار تحقیقاتی در زمینه خانواده و تربیت کودک ونوجوان در گوگل جستجو می کرد، بی شک اولین مرجع پاسخگویی اش سایت « تبیان» بود. دهه نود که رسید با گسترش فضای مجازی ، سایت های اینترنتی و صفحات اینستاگرامی در حوزه خانواده و کودک ونوجوان یکی پس از دیگری ایجاد شدند و با آنکه هیچکدام محتوای اسلامی و مذهبی ای مانند تبیان نداشتند اما با این حال وب سایت تبیان، مرجعیت تام خود را از دست داد. حالا نزدیک به 2 ماه است که جوان نخبه وخلاقی بر مسند ریاست این موسسه  نشسته که در صدد احیاء سایت تبیان و برگرداندن آن به روزهای اوج خود است.  موسسه تبیان با وجود پلتفرم هایی چون «همدم» که به دختران و پسران کمک می کند تا نیمه گم شده خود را پیدا کنند یا «کدومو» که با ارزیابی، رده بندی و بسته بندی انیمیشن ها و تولیدات ویدیویی، به دلواپسی های خانواده ها پاسخ می دهد و با سایرخدمات جذاب و خانواده پسندش، در پی تحقق شعار« تبیان دستیار زندگی» است.  به بهانه بیست سالگی تاسیس تبیان، با دکتر «سید رضا کاظمی» مدیرعامل مؤسسه تبیان گفتگو کردیم. کاظمی دانشجوی دکترای تخصصی (PHD) مدیریت تکنولوژی گرایش مدیریت نوآوری دانشگاه تهران است، کارشناسی ارشد فلسفه علم از دانشگاه صنعتی امیرکبیر دارد و تحت پوشش بنیاد ملی نخبگان است. گفتگوی صمیمانه ما را بخوانید.

.........

 تيرماه امسال، بيستمين سالگرد تاسيس تبيان است، اگر بخواهيد خيلي مختصر توضيح دهيد در اين دو دهه، تبيان چه كرده است ، چه مي‌گوييد؟

ببينيد، برنامه های مجموعه تبیان در چند سرفصل است، اولين ماموريت تبيان، سیاست گذاری و کمک به جریان سیاست گذاری در حوزه خانواده، زنان و کودک و نوجوان است که از سال ها قبل، موسسه تبیان در این حوزه ها فعال بوده و قصد داریم مجددا آن را احیا کنیم .  لایه دوم، موضوعاتي است كه ما به آن، برنامه هاي حوزه «دستیاری زندگی» مي‌گوييم که در اين بخش ، در چند زمینه فعالیت می شود از جمله در حوزه تولید محتواهای رسانه ای که بتواند از جهت محتوایی، نیاز خانواده ها را در زمينه موضوعات سبک زندگی ، ازدواج، مصرف، آموزش و توانمندسازی خانواده ها  برطرف كند.

لایه سوم کمک و پشتیبانی از جریان‌ها و گروه های مردمی و به نوعي شبکه‌سازی است  که تبیان به عنوان حلقه میانی بتواند واسطه ای بین حاکمیت و گروه‌های مردمی باشد. این سه سرفصل،  سرفصل هاي اصلی است که برای هرکدام زیر فصل‌هایی وجود دارد مثلا اينكه در حوزه تولید محتوا ما هدفمان توسعه میکرو رسانه های موضوعی در زمینه نوجوان و زنان است.

در زمينه سرويس ها و خدماتي كه ارائه مي شود چه بخش هايي وجود دارد؟ اگر اجازه بدهيد با معروفترين پلتفرم كه همدم است و ۲۱ تیر ۱۴۰۰ رونمايي شد شروع كنيم؟

 موسسه همدم در زمینه ازدواج و واسطه گری ازدواج و همسان گزینی فعاليت مي كند که در اين حوزه، ما توسعه محصول و جذب مخاطب بیشتر و آمادگی جامعه را دنبال می کنیم و به دنبال آن هستیم که شبکه های معرفینی که در کشور وجود دارند را تجمیع کنیم و میزبانی پلتفرمی از آنها بشود .

ما در اين بخش، یک محصول کناری و یک ایده‌ای داریم به نام «ایده پیوند» یا «همدم‌یار» -که البته عنوانش نهایی نشده- در حال حاضر این ایده، نیاز به سرمایه گذاری دارد تا توسعه داده شود، هدفمان اين است كه اين ايده به جايي برسد كه معرف ها بتوانند از اين قالب استفاده کنند و بانک اطلاعاتی‌اي به وجود آيد که آقا پسرها و دختر خانم‌هایی که تمایل به ازدواج دارند، به واسطه اجتماع معرفان و واسطه‌گران فعال از آن بستر استفاده کنند.

البته در خود سرویس همدم، در حال حاضر قسمتی وجود دارد که مي توانيم براي معرف هایی که در سطح کشور بخواهند با ما همکاری کنند کد معرف تعریف کنیم و کاربراني که می خواهند به صورت خاص با آن معرف در ارتباط باشند و آن معرف برایشان واسطه گری انجام دهد، به ایشان دسترسی پیدا می‌کنند، البته غیر از ایشان هم هرکسی که دغدغه این موضوع را داشته باشد می‌تواند بیاید زوج ها را به هم معرفی کند و از این جهت هیچ محدودیتی نداریم.

 در حال حاضر شبكه معرفين یک شبکه چند ده نفره است که عموما با رویکرد جهادی و بدون هيچ چشم داشتی دارند همكاري می کنند و اين یکی از مزیت‌هايي است كه ما در اين زمينه داريم، چون حوزه ازدواج حوزه شیرین و مهمی است ما هم دغدغه مان این است که بتوانیم شرایط را فراهم کنیم تا هرکس که تمایل داشت وارد این میدان شود.

ایده اجرایی ای که در این زمینه دارید چیست؟

ما الان از دانشگاه ها – تهران و استان ها- شروع کرده ایم، از آنجا كه از قبل هم سامانه همسان گزینی ما به نوعی در استان ها تعامل داشت، قصد داريم تا اين شبكه ها را فعالتر كنيم اما فعلا به لحاظ نیروی انسانی و به لحاظ منابع، محدودیت هایی داریم، ما  قصد داریم  سراغ منابع استاني برویم ، ولی اين مسئله به حمایت و عزم ملی نياز دارد و اگر این چنین باشد ما برنامه و دغدغه اش را داریم که به سمت شبکه های کوچکتر و مردمی تر در سطح استان ها حرکت کنیم.

شما آماری درباره ازدواج‌هایی که از طریق همدم صورت گرفته دارید؟

فقط یکسال از رونمایی پلتفرم همدم گذشته، فرایندی که در همدم اتفاق می افتد فرایند زمانبری است، در اين سيستم ، کاربر باید تایید هویت شود، در آزمون‌های روانشناسی شرکت کند تا سلامت روحی اش سنجیده شود و بعد از اینکه این تأیید صورت گرفت، وارد مرحله معرفی و آشنایی می شود، این اتفاق- در فضای عادی هم- چندماهی طول می کشد و طبيعي است كه در اين پلتفرم هم همين  اتفاق بيفتد، اما مي توانم بگويم كه مجموعا بیش از 380 هزار نصب برنامه داشته ايم، از این تعداد نصب، بیش از 20 هزار نصب تایید شده (کاربر فعال در اپ) و يعني اينكه مجموعا در این مدت حدود 25 هزار درخواست معرفی از سمت کاربران اتفاق افتاده است و اگر بخواهيم آمار بدهيم به طور ميانگين در ماه 20-15 ازدواج اتفاق می افتد که البته در مناسبت‌های خاص، این آمار بیشتر می شود. البته این آمار ، آمار عقد محضری و رسمی است.

از موارد ازدواجی که صورت گرفته مورد خاصی بوده كه خاطرتان مانده باشد؟

زوجی داشتیم که  آقا ۶۰ ساله و خانم ۵۰ ساله بود، همسر آقا فوت شده بود و ازدواج دومشان بود و خانم، ازدواج اولشان بود، این زوج، مسن ترین زوجی بودند که ما ثبت كرده ايم، البته ما از همه رده های سنی مخاطب داریم، از ۲۲ ساله گرفته تا بالای ۶۰ سال، البته عمده مخاطبین ما بین ۲۵ تا ۳۵ ساله هستند. یک اتفاقی که درهمدم می افتد و جالب توجه است، اين است كه در ميان کسانی که از سن ازدواجشان گذشته، ثبت نام هاي زيادي داریم که در مدل عادی  خانوادگی معمولا اين اتفاق نمی افتد، اما همدم این نیاز را پاسخگویی می کند که کسانی که در اطرافیان خودشان شانس ازدواج ندارند، به همدم مراجعه کنند.

یکی دیگر از سرویس های شما « کدومو» است که در زمینه هدایت مصرف رسانه ای وفرهنگی خانواده، فعال است، از اقدامات و برنامه‌های این پلتفرم بگویید؟

در رابطه با کدومو، موضوعی که تا الان کار می شده ، ارزیابی، رده بندی و بسته بندی انیمیشن ها و تولیدات ویدیویی بوده كه بنا داریم تنوع محصولات فرهنگی را درکدومو افزایش دهیم. قرار است در ماه هاي آينده در حوزه کتاب ، اسباب بازی، بازی های رومیزی ، سرگرمی ها و تفریحات محیطی هم  كارمان را توسعه بدهيم و در اين زمينه هم آثار خوب را به خانواده ها معرفي كنيم، همچنین از جهت  معرفی رسانه ای قرار است  از ظرفیت رسانه ملی و سازمان  تبلیغات اسلامي هم استفاده کرده و فعاليت تبليغاتي را توسعه بدهيم.

برای معرفی کدومو به جامعه مخاطب که مادران هستند چه برنامه ای دارید؟

قصدمان اين است كه در اين زمينه، تبليغات مناسبي را در رسانه ملي و تبليغات محيطي انجام بدهيم  اما به هر حال به اين موضوع هم فكر مي كنيم كه همزمان با اينكه  بخش تبلیغاتی كدومو را فعال مي کنیم  در بخش فنی هم به صورتی باشد که کاربري كه از این خدمت استفاده می کند تجربه رضایت بخشی داشته باشد،  به عبارت ديگر اگر در سرويسي كه آمادگی حجم‌ بالای مخاطب را ندارد یکدفعه 100 هزار مخاطب مراجعه کنند مشكل بوجود مي آيد، رویکرد ما این است که تبليغات رسانه ای واتفاقاتی که در تبیان می افتد را هماهنگ كنيم و هر دو را از جنبه های مختلف  تقویت کنیم.

در حال حاضر صفحه مجازی کدومو بسيار فعال است و مخاطب خوبی دارد، علاوه بر اين، قرارهای مادرانه  داریم که موضوعی می گذاریم مادرها می آیند و دغدغه هایشان را می‌گویند. امسال اتفاق خوب را در کدومو می بینید ، مطمئن باشید که حتما کدومو مخاطب فراگیر تری را پیدا می کند.

از  سرویس« میم» یا آموزش مادر، معلم و مربی بگویید؟

این سرویس بناست با تولیدات ویدئویی و درسنامه هایی در قالب مخاطب پسند و کوتاه که عامه جامعه بتوانند از آن استفاده کنند، موضوع تربیت و چالش های والدگری را پوشش دهد.

سرویس میم، پلتفرم میزبانی از آموزش و محتوا در حوزه موضوعات تربیتی است که سه نقش اصلی معلم، مادر و مربی در آن مطرح است، در اینجا دوره‌های مختلفی برگزار می شود و در این دوره ها، موضوعات مختلف تولید محتوا آموزش داده می شود.

این سرویس چندماهی است که به صورت جدی فعالیتش را شروع کرده و انشاالله  ظرف ۳ ماه آینده ، نسخه اولیه پلتفرم راه اندازی می شود و کاربران می‌توانند استفاده کنند. در طول این مدت ، دوره های متنوع حضوری و مجازی در موضوعات مختلف از جمله تربیت رسانه ای ، چالش های مادران و پدران و تاثیرش روی فرزندان برگزار می شود، در این سرویس، قالب تولید محتوا، تولید محتواهای کوتاه است چرا که مادران به دلایل مشغله زیاد، دوست دارند در مدت کوتاه، استفاده بهینه ای از محتواها داشته باشند و ما هم سعی داریم در قالب محتوای کوتاه ، پیام را به جامعه مخاطب برسانیم .

برای سرویس « پرسان» چه برنامه هایی دارید؟

سرویس پرسان درحوزه «اشتراک تجربه زندگی» و به نوعی به صورت پرسش و پاسخ است که علاوه براینکه کاربران می توانند سئوالات  یکدیگر را پاسخ دهند، کارشناسان هم پاسخگوی سئوالات چالشی خواهند بود.

در این زمینه یک گروه شبکه مشاوران از قبل در تبیان در حال فعالیت بوده اند درصددیم که هم اینها فعال تر شوند و هم از مشاوران جدید استفاده کنیم. در کل ، این سرویس ها همگرا هستند و قرار است در یک مدل همگرایی به همدیگر سرویس متقابل بدهند و در کل ، یک مجموعه از خدمات را در حوزه دستیاری زندگی فراهم کنیم.

 اگر به عنوان یک مخاطب ساده بودید به نظرتان موسسه تبیان در جذب مخاطب عام و در شناساندن فعالیت‌هایش تا چه حد موفق بوده است؟

ما در بیستیمن سالگرد تاسیس وب سایت تبیان هستیم، در دهه هشتاد زمانی که  سایت تبیان راه اندازی شد ، عملا تبیان مرجع همه سئوال‌ها و جستجوهای خانواده ها بود، تا چندین سال، بیشتر تحقیقات دانشجویی و دانش‌آموزی مرجعش تبیان بود و این خاطره خوب درذهن خیلی ها هنوزهم وجود دارد.

در آن دهه و در آن سال‌ها ، تبیان همیشه حرفی برای گفتن داشت اما با توسعه فضای مجازی رقبا زیادتر شدند و در عین حال فعالیت هایشان هم بیشتر شد که این اتفاق  لاجرم بود، از آنجا به بعد، تبیان  به نوعی پیشرفت محتواي نداشت و حتی از یک جایی به بعد افت هایی داشت و و‌جایگاه تبیان را در تولید محتوای مجازی تقلیل داد. چیزی که ما با جدیت پیگیری می کنیم‌ استفاده ازهمان  خاطرات خوب کاربران از برند و نشان «تبیان» است.

معتقدیم که اگر می خواهیم این اتفاق بیفتد باید در نقطه نیاز خانواده ها بنشینیم و مسائلی که برایشان چالش است را بشناسیم و محتوا تولید کنیم، خیلی وقتها  محتوا تولید می شود و می خواهیم به گوش مخاطب برسد در صورتی که اگر بدانیم مخاطب دنبال چی است و محتوا تولید کنیم خود مخاطب دنبال پیام می آید و خودش گردش پیام را انجام  می دهد.

مثلا در حال حاضر در موضوع جرائم سایبری، همه جامعه درگیر است، اینکه فرد فرد جامعه طوری آگاه شوند که بدانند چه طور جلوی این جرایم گرفته شود و اگر این اتفاق برایشان افتاد چه کار بکنند، وظیفه ای است که برعهده ماست و ما احساس می کنیم اگر درباره اش محتوایی تولید شود خود مردم و حتی نخبگان به سمتش  می آیند. درماه های اخیر، بازیگران و سلبریتی ها، بعضی از پست هایی که ما در این  زمینه تولید کردیم را باز نشر کردند.

این مشخص است که سلیقه مخاطب به سمت ویدیو بیشتر است، ما قصد داریم که بخش ویدئویی را تقویت کنیم، البته خیلی به دنبال این نیستیم که برند تبیان دیده شود و منظورمان تنها اطلاع رسانی و آگاهی دهی است.

با وجود افتی که در دهه 90 اتفاق افتاده اما ما حتی با این شرایط هم مخاطب کم نداریم مثلا در حوزه سلامت، سهم ما زیاد است، در ماه اخیرمحتواهایی که تولید کردیم در بستر تلگرام ۴۷ میلیون بار دیده شده است، این  تعداد در حد خوب  است اما تا نقطه مطلوب فاصله  دارد و ما سعی داریم که دوباره به آن نقطه اوج برگردیم.