سعید نجفی، پژوهشگر و محقق مذهبی

سعید نجفی، پژوهشگر و محقق مذهبی معتقد است امروزه بیشتر عزاداری‌های ما از جریان عرشی خود به زوایای فرشی سقوط کرده‌اند و شاهد اشعار کمتری هستیم که الحان مناسبی داشته باشند چرا که خواننده و سراینده اثر به جای اینکه اصول عزاداری را مد نظر بگیرد خواست «مخاطب» را اولویت قرار داده است.

به گزارش روابط عمومی سازمان تبلیغات اسلامی، سعید نجفی، پژوهشگرو محقق مذهبی معتقد است نخستین قدم برای فعالیت‌های مذهبی بویژه برای مادحین به فرموده حضرت امیر (ع) «معرفت» است.

او می‌گوید: در روایت آمده است حضرت امیر (ع) خطاب به کمیل می‌فرمایند: «یا کمیل ما من حرکه الا و انت محتاج فیها الی معرفه» یعنی هیچ حرکت و فعالیتی نیست مگر آنکه تو در انجام آن به علم و معرفت نیاز داشته باشی؛ لذا اگر ما معرفت پیدا کنیم، بی شک، هر آن چیزی که دون شان مراسم اهل بیت (ع) باشد را انجام نمی‌دهیم.

وی با بیان اینکه برخی از اشعار نوحه‌ها نیازمند آسیب شناسی است می‌افزاید: اگر قرار است در مورد رسم و رسوم صحیح عزاداری و نوحه خوانی، ریشه‌ای عمل کنیم حتما نیازمند معرفت شناسی هستیم و آنگاه است که شاهد برکات وحسنات آن در حفظ وحراست دین مبین اسلام و تقویت باور‌های مردمی خواهیم بود.

این پژوهشگر و محقق دینی ادامه می‌دهد: به فرموده رسول الله (ص)، جریان اباعبدالله (ع) جریانی است که نسل به نسل ادامه دارد لذا منِ شاعر یا منِ مداح باید بدانم، چون جریان اباعبدالله، ادامه دار است، اگر شعری بخوانم، سال‌ها بعد این شعر و مداحی ماندگار می‌شود و از این رو، نباید شعری ضعیف و کم وزنی باشد.

وی با اشاره به عزاداری‌های کنونی می‌گوید: امروزه بیشتر عزاداری‌های ما از جریان عرشی خود به زوایای فرشی سقوط کرده‌اند و شاهد اشعار کمتری هستیم که الحان مناسبی داشته باشند چرا که خواننده و سراینده اثر، بیشتر خواست مخاطب را در نظر گرفته است، یعنی به جای اینکه اصول عزاداری را مد نظر بگیرند «مخاطب» را اولویت قرار داده اند. این در حالی است که بزرگان ما بار‌ها اعلام کردند اشعار مذهبی نباید تاریخ مصرف داشته باشند.

این پژوهشگر و محقق جوان کشورمان با تاکید بر بحث الحان در نوحه‌ها و اشعار مذهبی معتقد است لحنی که در این مجالس‌ها بیان می‌شود باید در راستای مکتب امام حسین (ع) باشد نه اینکه تنها مستمع را راضی کند.

وی با اشاره به برخی از مضامینی که از ایام قدیم مورد توجه بوده و همچنان هم خواهان دارد به مجالس مرحوم شمشیری و حاج اکبر ناظم از پیشکسوتان مداحی اشاره می‌کند و می‌گوید: برخی از مضامین با توجه به اینکه متعلق به دویست، سیصد سال قبل است، اما هنوز هم تازگی دارد و این امر نشان از حفظ اصول عزاداری در اشعار است.

رعایت عقاید و باور‌ها در اشعار و نوحی خوانی یکی دیگر از مواردی است که استاد سعید نجفی بر آن تاکید می‌کند و می‌افزاید: مرحوم میرزا علی آقا آهی که بنده افتخار شاگردی ایشان را در شعرو ادب داشتم به رعایت مسائل اعتقادی در حوزه شعر بسیار تاکید داشتند و معتقد بودند هنگامی که اشعاری درمراسم سیدالشهدا (ع) بیان می‌شود باید دید آیا این اشعار یا سخن، مرضی رضای خدا و مطابق با آموزه‌های دینی است یا فقط خوشایند گوینده و مخاطب است؟

به گفته وی، باید شاعران اهل بیت قبل از اینکه اشعارشان در مجلسی بیان شود آن را به بزرگان این زمینه ارائه دهند تا ضعف‌های احتمالی آنان برطرف شود.

این پژوهشگر و محقق امور مذهبی، ضعف ارتباط شاعران و مداحین با علمای دینی را یکی دیگر از آسیب‌ها در این زمینه عنوان می‌کند و یاد آور می‌شود: اگر شاعر و مداح اهل بیت ارتباط مستمر با منبر و علمای دینی نداشته باشد به هنگام نوحه خوانی متوجه عیب اشعار خود نمی‌شود و بیان این اشعار ممکن است باور و اندیشه جوان مخاطب را نسبت به عزاداری دچار تشکیک کند و بی جهت نیست که مادحین قدیم مثل حاج محمد علامه، میرزا علی آقا آهی، حاج احمد کرمانی و حاج نصرالله کیاماری، همواره در محضر علما بودند و جدا از اینکه اهل مطالعه بودند، استعلام شعری می‌گرفتند که آیا فلان اشعار با کیان عقاید تشیع در تضاد است یا خیر؟

سعید نجفی با بیان اینکه باید سخن مادحین همان حرف علما و وعاظ باشد، اما به زبان نثر؛ می‌گوید: ما امروزه می‌توانیم با مراسم عزاداری صحیح، سبب جذب مخاطب و بویژه جوانان شویم چرا که بسیاری از جوانان به خاطر جذبه سیدالشهداء (ع)، کربلا و فطرت الهی پا به مجالس اباعبدالله می‌گذارند؛ لذا بستری که امروز برای مداحان و سخنرانان مذهبی فراهم شده می‌تواند به اصلاح جامعه کمک کند به شرطی که مداح و شاعر اهل بیت (ع) از غیرت دینی، مهارت و آگاهی برخوردار باشد.

وی در پایان نیز با اشاره به «مهرواره هوای نو»؛ از این حرکت به عنوان یک حرکت نو و زیبا یاد می‌کند و می‌گوید: بنده بر این باورم اگر قرار باشد جریان مملکت از طریق دین اصلاح شود، بهترین خاستگاه آن جلسات امام حسین (ع) است، لذا اقدام سازمان تبلیغات اسلامی در برگزاری مهرواره هوای نو، اقدامی بسیارارزشمندی است و اگر به درستی مدیریت شود حتما تاثیرگذار خواهد بود. اما نقدی هم بر این مهرواره دارم و آن این است که بنده به عنوان یک فعال فرهنگی، هنوز از اهداف اصلی این مهرواره آگاه نیستیم و لازم است که در این جهت اطلاع رسانی بیشتری شود.