خانواده آل طیب چطور سنت خانوادگی‌شان را زنده نگه داشتند؛

تا پیش از سال ۱۳۸۱، محل روضه‌ای که خانواده آل طیب برگزار می‌کردند، خانه قدیمی پدربزرگ بود؛ خانه‌ای که پس از فوت او در فروردین ۱۳۶۵ همچنان مأمن عزاداران بود و هر چند پدربزرگ نبود، اما خانه‌اش همچنین میزبان مردمی بود که به آنجا عادت کرده بودند و دل در گرو روضه‌های این خانه داشتند. اما با تجدید بنای آن منزل، مجلس روضه به خانه پدر عبدالسلام منتقل شد و از آن زمان تاکنون، همان‌جا ادامه دارد.

به گزارش روابط عمومی سازمان تبلیغات اسلامی، در کوچه‌های قدیمی شوشتر، چراغ خیلی از مجالس روضه نه با بنر و تبلیغ، که با عشق مردم جان گرفته‌اند؛ مجالسی ساده، صمیمی و ریشه‌دار که دهه‌هاست بی‌وقفه برگزار می‌شوند؛ تا جایی که حالا همه مردم شهر بعضی از خانه‌ها و خانواده‌ها را به مجالس روضه‌شان می‌شناسند و این خانه‌ها انگار تبدیل به تاریخ شفاهی شهر شده‌اند. عبدالسلام آل‌طیب، ۳۵ ساله و استاد حوزه، یکی از وارثان همین سنت خانوادگی است؛ سنتی که بیش از هشتاد سال قدمت دارد و از دل خانه‌ای قدیمی به امروز رسیده است.
او می‌گوید روضه‌های خانگی در شوشتر، از گذشته‌های دور بخشی از زندگی مردم بوده است: «قدیم‌ها تقریباً هر شب هفته، در یکی از خانه‌ها روضه برپا بود؛ یک شب، شنبه و یک شب، جمعه، هر شب یک جا.»
روضه‌ای که امروز خانواده آل‌طیب برگزار می‌کنند، در گذشته صبح‌های جمعه برپا می‌شد اما به‌مرور، به دلایل مختلف به شنبه ‌شب‌ها منتقل شده است. ریشه این روضه هم به پدربزرگ‌ها باز می‌گردد. عبدالسلام توضیح می‌دهد که آغازگر این روضه، برادر بزرگ پدربزرگش، مرحوم سید محمدمهدی آل‌طیب بوده؛ از علمای شناخته‌شده و مراجع وقت خوزستان بوده که بیش از هشتاد سال پیش این مجلس را پایه‌گذاری کرده است. بعد از او، پدربزرگ و سپس پدر عبداسلام آل طیب این مسیر را ادامه داده‌اند؛ مسیری که کاملاً مردمی و خودجوش مانده و هیچ‌گاه وابسته به نهاد یا تشکیلاتی نبوده است.

خانه قدیمی 

تا پیش از سال ۱۳۸۱، محل روضه‌ای که خانواده آل طیب برگزار می‌کردند، خانه قدیمی پدربزرگ بود؛ خانه‌ای که پس از فوت او در فروردین ۱۳۶۵ همچنان مأمن عزاداران بود و هر چند پدربزرگ نبود، اما خانه‌اش همچنین میزبان مردمی بود که به آنجا عادت کرده بودند و دل در گرو روضه‌های این خانه داشتند. اما با تجدید بنای آن منزل، مجلس روضه به خانه پدر عبدالسلام منتقل شد و از آن زمان تاکنون، همان‌جا ادامه دارد.
تفاوت روضه‌های قدیم 
عبدالسلام آل طیب از تفاوت روضه‌های قدیم و امروز هم می‌گوید. به گفته او، مراسم‌های گذشته با حمد و ثنا آغاز می‌شد، سپس روایتی از اهل‌بیت(ع) خوانده می‌شد و بعد روضه شکل می‌گرفت. امروز اما بیشتر مجالس با یک منبر کوتاه شروع می‌شود، روضه‌خوان روضه می‌خواند و بعد نوحه‌خوانی و سینه‌زنی ادامه پیدا می‌کند. با این حال، اصل ماجرا تغییری نکرده؛ همان دلدادگی ساده و بی‌تکلف.

مهد روضه‌های خانگی 

در خوزستان و به‌ویژه شوشتر، روضه‌های خانگی نه فقط در محرم، بلکه در طول سال به‌طور مستمر برقرار است. عبدالسلام می‌گوید وقتی در رسانه‌ها از «احیای روضه‌های خانگی» صحبت می‌شود، مردم اینجا تعجب می‌کنند: «برای ما این مجالس هیچ‌وقت تعطیل نشده که بخواهد دوباره احیا شود.»
آنچه بیش از همه او را شگفت‌زده می‌کند، عشق مردم است؛ عشقی که گرمای ۵۰ درجه خوزستان و سرمای زمستان هم جلودارش نیست. گاهی فضای برگزاری روضه، خانه‌ای کوچک با متراژی حدود ۳۵ متر است و بسیاری از عزاداران ناچارند در کوچه بنشینند؛ اما به گفته او «برای مردم فرقی ندارد داخل باشند یا بیرون؛ سرما باشد یا گرمای طاقت‌فرسا، به عشق امام حسین(ع) می‌آیند.»
روضه‌های این خانه، درست به همان سادگی قدیمی برگزار می‌شود؛ با یک استکان چای و نهایتاً چند بیسکویت. همه چیز را خود صاحب‌خانه اداره می‌کند و اگر نذری هم باشد، معمولاً هدیه‌ای کوچک است که مردم با دل خود می‌آورند. عبدالسلام می‌گوید همین سادگی، راز ماندگاری این مجالس است؛ سادگی‌ که هشتاد سال دوام آورده و هنوز هم نفس می‌کشد.

منبع: حوزه