تربیت مربیان آگاه برای ازدواج‌های پایدار

به گزارش روابط عمومی سازمان تبلیغات اسلامی، برگزاری دوره‌های ملی در حوزه ازدواج و خانواده، گامی مهم در تقویت بنیان خانواده و کاهش آسیب‌های اجتماعی به شمار می‌رود. دوره ملی «هادیان زندگی» از جمله طرح‌های نوآورانه‌ای است که با هدف توانمندسازی مربیان آموزش‌های هنگام ازدواج و انتقال محتوای تخصصی به زوج‌های جوان طراحی شده است. حجت‌الاسلام محمدصادق ابوترابی، مدیرکل آموزش‌های تخصصی و دبیر ستاد جمعیت و خانواده سازمان تبلیغات اسلامی، در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما درباره اهداف، روند برگزاری و تمایز این دوره با دیگر برنامه‌ها توضیح می‌دهد.

پاسخی به خلأ آموزش‌های پیش از ازدواج؛ آغاز طرح ملی «هادیان زندگی»
حجت‌الاسلام محمدصادق ابوترابی در ابتدای سخنان خود به منشأ شکل‌گیری ایده این دوره اشاره می‌کند و می‌گوید: «ایده برگزاری دوره ملی هادیان زندگی از همکاری‌های مشترک با وزارت بهداشت در حوزه برنامه‌های جمعیتی شکل گرفت. ما در بسیاری از طرح‌های جمعیتی با وزارت بهداشت ارتباط مؤثر و فعالی داریم و در همین چارچوب، برگزاری دوره آموزشی هادیان زندگی را به عنوان یکی از برنامه‌های اصلی در دستور کار قرار دادیم.»

ابوترابی با بیان اینکه این دوره با همکاری ستاد جمعیت، اداره کل آموزش‌های تخصصی سازمان تبلیغات اسلامی و وزارت بهداشت برگزار می‌شود، ادامه می‌دهد: «هدف از طراحی این دوره، تربیت مربیانی متخصص در حوزه آموزش مهارت‌های زندگی، سلامت جنسی و فرزندآوری به‌هنگام برای زوج‌های در آستانه ازدواج است. این دوره ملی شامل ۴۵ ساعت آموزش است که ۳۰ ساعت آن به صورت مجازی پیش از دوره حضوری برگزار شده است.» 

مدیرکل آموزش‌های تخصصی سازمان تبلیغات اسلامی درباره نحوه برگزاری دوره توضیح می‌دهد: «در این مرحله، ۷۵۰ نفر از مربیان از سراسر کشور انتخاب شدند، دوره مجازی را گذراندند و سپس وارد دوره حضوری شدند. دوره حضوری از دوازدهم مهر آغاز شده و تا بیست‌وهفتم مهر ادامه دارد. هر گروه به مدت دو روز کامل در مجتمع فرهنگی آموزشی آدینه حضور یافته و از آموزش‌های تخصصی اساتید برجسته کشوری در حوزه‌های مرتبط بهره‌مند می‌شود.»

رویداد «صبا» و جایگاه آن در نظام ترویج ازدواج
ابوترابی در بخش دیگری از سخنانش به رویداد «صبا» اشاره کرده و آن را مکمل مسیر توانمندسازی فعالان حوزه ازدواج دانست: «رویداد صبا بر اساس ماده ۳۷ قانون جوانی جمعیت تعریف شده است. این ماده، سازمان تبلیغات اسلامی را مکلف می‌کند که در جهت واسطه‌گری ازدواج و ترویج فرهنگ واسطه‌گری فعالیت کند. طبق تبصره ماده ۳۷ نیز تأیید مراکز همسان‌گزینی و همسریابی بر عهده سازمان تبلیغات اسلامی قرار گرفته است.»

او ادامه می‌دهد: «در راستای تحقق این مأموریت، برنامه‌های متعددی طراحی شد که یکی از مهم‌ترین آنها رویداد صبا بود. این رویداد تاکنون سه دوره به صورت ملی با حضور حدود ۲۵۰ مرکز رسمی همسان‌گزینی و همسریابی در تهران برگزار شده است. این مراکز پیش‌تر از سازمان تبلیغات اسلامی تأییدیه دریافت کرده بودند و مجوز فعالیت آنها نیز از سوی وزارت ورزش و جوانان صادر شده بود. هدف از برگزاری رویداد‌های صبا، دانش‌افزایی مسئولان این مراکز، آشنایی با داده‌های جدید حوزه ازدواج و خانواده و ایجاد هم‌افزایی میان مجموعه‌های فعال در این عرصه است.»

مرزبندی مأموریت‌ها؛ تفاوت اهداف «هادیان زندگی» و «صبا»
به گفته دبیر ستاد جمعیت و خانواده، تفاوت این دو رویداد در مخاطبان و کارکرد آنهاست: «رویداد هادیان زندگی ویژه مربیان آموزش‌های حین ازدواج است؛ یعنی برای زوجینی که پیش از ازدواج برای انجام آزمایش‌ها مراجعه می‌کنند، کلاس‌های آموزشی پیش‌بینی شده است و مربیان این کلاس‌ها در دوره هادیان زندگی تحت آموزش قرار می‌گیرند. اما مراکز واسطه‌گری و همسان‌گزینی موضوعی جداگانه است و طبق ماده ۳۷ قانون جوانی جمعیت، این مراکز وظیفه تسهیل آشنایی و ازدواج جوانان را دارند.»

او می‌افزاید: «تا کنون سه رویداد ملی صبا برای این مراکز رسمی برگزار شده است و در حال حاضر، برنامه‌ریزی برای اجرای دوره‌های استانی نیز آغاز شده است. نخستین رویداد استانی صبا در استان لرستان برگزار شد، و در هفته‌های آینده نیز استان‌های مازندران و قزوین میزبان این رویداد خواهند بود.»

ابوترابی در تشریح اهداف برگزاری رویداد‌های استانی صبا می‌گوید: «هدف ما در این مرحله، احیای فرهنگ واسطه‌گری ازدواج است؛ فرهنگی که در گذشته توسط بزرگان، ریش‌سفیدان و خیران خانواده‌ها انجام می‌شد. در رویداد‌های استانی، کنشگران حوزه واسطه‌گری شناسایی، آموزش و سامان‌دهی می‌شوند. برای آنان کارگاه‌های آموزشی و جلسات هم‌افزایی برگزار می‌شود و داده‌های مرتبط با وضعیت ازدواج در هر استان در اختیارشان قرار می‌گیرد تا بتوانند فعالیت‌های خود را هدفمندتر ادامه دهند.»

او ادامه می‌دهد: «روز دوم این رویداد‌ها به مدیران استانی اختصاص دارد و در آن، داده‌های دقیق درباره وضعیت ازدواج، طلاق و فرزندآوری در استان‌ها ارائه می‌شود. همچنین نشست‌هایی برای بررسی راهکار‌های بهبود شاخص‌های خانواده در هر استان برگزار می‌شود.»

ابوترابی درباره احتمال برگزاری این رویداد در پایتخت می‌گوید: «رویداد صبا در تهران نیز می‌تواند برگزار شود، اما در این صورت ویژه استان تهران خواهد بود. مباحث مطرح‌شده در هر استان با توجه به اقتضائات فرهنگی و بوم‌شناسی همان منطقه طراحی می‌شود تا اثرگذاری آن بیشتر باشد.»

آموزش اجباری برای زوج‌های در آستانه ازدواج؛ انتقال مهارت از مربیان به جوانان
یکی از بخش‌های کلیدی دوره ملی «هادیان زندگی»، مسئله انتقال محتوای آموزشی به جوانان در آستانه ازدواج است. حجت‌الاسلام ابوترابی درباره نحوه اجرای این بخش توضیح می‌دهد: «محتوای آموزشی ارائه‌شده در دوره هادیان زندگی در واقع قرار است توسط مربیان به جوانان منتقل شود. فرایند انتقال آموزش از این مربیان به جوان‌های در آستانه ازدواج به این صورت است که وزارت بهداشت مجری این برنامه در مراکز آزمایشی پیش از ازدواج است.»

او تأکید می‌کند: «این برنامه به‌صورت اجباری اجرا می‌شود؛ یعنی هر زوجی که قصد ازدواج دارند، برای دریافت گواهی آزمایش‌های پیش از ازدواج، باید حتماً در این کلاس‌های آموزشی شرکت کنند. در غیر این صورت، به آنها اجازه ثبت رسمی ازدواج داده نمی‌شود. در واقع، تا زمانی که گواهی حضور در این دوره‌ها صادر نشود، دفاتر رسمی ازدواج و طلاق مجاز به انجام عقد نیستند.»

نقش‌آفرینی واسطه‌گران و کنشگران ازدواج پس از دوره «صبا»
یکی دیگر از محور‌های مهم در توسعه فرهنگ ازدواج و همسان‌گزینی، توانمندسازی واسطه‌گران و کنشگران اجتماعی است. مدیرکل آموزش‌های تخصصی و دبیر ستاد جمعیت و خانواده سازمان تبلیغات اسلامی، در این زمینه توضیح می‌دهد: «شرکت‌کنندگان در دوره صبا، کنشگران حوزه واسطه‌گری هستند. این افراد ابتدا در استان‌های خود شناسایی شده و ثبت‌نام کرده‌اند. دوره صبا شامل برنامه‌های دانش‌افزایی و افزایش داده برای این فعالان است.»

او تاکید می‌کند: «پس از دوره، ساماندهی میان این افراد در هر استان و شهرستان انجام می‌شود تا مشخص شود هر منطقه چه تعداد واسطه دارد و آموزش‌های بعدی به صورت مجازی برای آنها پیش‌بینی می‌شود. همچنین فعالیت‌هایشان رصد می‌شود و در صورت نیاز، از آنها حمایت خواهد شد.»

ابوترابی در تشریح نوع حمایت‌ها می‌گوید: «این حمایت‌ها می‌تواند مادی، معنوی، معرفی یا اعطای اعتبار باشد تا افراد بتوانند فعالیت‌های خود را به صورت جدی‌تر ادامه دهند. با این حال، اصل این گروه‌ها مردمی است و فعالیت آنها بر اساس داوطلبی و تعهد اجتماعی انجام می‌شود.»

او خاطرنشان می‌کند: «دوره صبا توسط سازمان تبلیغات برگزار می‌شود و حتی میزبان برنامه‌ها و مدیران استانی نیز خود استان است. برنامه‌ریزی و پشتیبانی کامل این دوره از سوی ستاد خانواده و جمعیت سازمان تبلیغات انجام می‌شود تا فعالیت‌های واسطه‌گران و کنشگران در مسیر صحیح و اثرگذار ادامه یابد.»

دوره هادیان زندگی؛ به‌روزرسانی آموزش‌ها با رویکرد سبک زندگی ایرانی
حجت‌الاسلام ابوترابی درباره وضعیت جاری دوره هادیان زندگی می‌گوید: «دوره هادیان زندگی که هم‌اکنون در حال برگزاری است، از دوازدهم مهر آغاز شده و تا بیست‌وهفتم مهر ادامه دارد. در این دوره آموزش‌های متنوعی ارائه شده است. طبیعتاً در هر دوره‌ای نقص‌ها و مشکلاتی وجود دارد و گاهی دانش مربیان نیاز به به‌روزرسانی دارد.»

ابوترابی تاکید می‌کند: «پیش‌تر، مسائل تنظیم خانواده در آموزش‌های حین ازدواج بسیار مورد توجه بود و در مباحثی که تا پنج شش سال قبل یا حتی هفت هشت سال پیش ارائه می‌شد، بیشتر بر کم‌فرزندی و تنظیم خانواده تأکید می‌شد. اما اکنون محور آموزش‌ها سبک زندگی ایرانی، فرزندآوری و سلامت جنسی است؛ مباحثی که کاربردی‌تر هستند و با سیاست‌های کلی نظام و سیاست‌های خانواده‌سازگار هماهنگ شده‌اند و مطابق برنامه‌های روز به شرکت‌کنندگان ارائه می‌شود. ان‌شاءالله بازخورد این دوره نیز مثبت باشد.»

برنامه‌ریزی برای استمرار دوره‌ها و توسعه فرهنگ واسطه‌گری
مدیرکل آموزش‌های تخصصی و دبیر ستاد خانواده و جمعیت سازمان تبلیغات اسلامی، درباره تداوم همکاری‌ها و اجرای دوره‌ها در سطح ملی و استانی توضیح می‌دهد: «ان‌شاءالله این رویداد استانی ما ادامه خواهد داشت و برنامه‌ریزی کرده‌ایم که هر ماه در دو استان این دوره‌ها برگزار شود. رویداد استانی صبا تازه برنامه ده روزه خود را آغاز کرده و هدف ما استمرار این برنامه‌ها است.»

ابوترابی تاکید می‌کند: «با اجرای مداوم این رویدادها، امیدواریم فرهنگ واسطه‌گری در سراسر کشور رواج پیدا کند و کنشگران حوزه ازدواج فعال‌تر شوند.»

منبع: دانشجو