ممکن است تجربه، انگاره‌های پیش‌فرضی یا متقن علمی را هم به چالش بکشد

به گزارش روابط عمومی سازمان تبلییغات اسلامی، آیین رونمایی از آثار کارگروه «تجربه‌نگاری فرهنگی‌تبلیغی» در پژوهشکده تبلیغی‌ فرهنگی باقرالعلوم (ع) قم، روز ۲۵ آبان ۱۴۰۴ با حضور حجت‌الاسلام محمد قمی برگزار شد.

رئیس سازمان تبلیغات اسلامی در این مراسم با اشاره به جایگاه ویژه کنشگران فرهنگی و تبلیغی در میدان عمل گفت: هر اندازه نگاه فاخرتر و محترمانه‌تری نسبت به کنش‌هایی که از دل میدان و عمل برآمده شکل بگیرد، ارزشمند و خوشحال‌کننده است.

قمی با بیان اینکه فعال فرهنگی در فضای واقعی تبلیغ، با مسائل جدید و پیچیده روبه‌رو می‌شود، افزود: گاهی فرد فرصت اندیشیدن و مباحثه ندارد و واکنش او مبتنی بر مبانی درونی و تجربه زیسته است. اگر این واکنش‌ها ریشه در سلوک و عقلانیت فرد داشته باشد، باید برای همین ذوق و تصمیم ناگهانی نیز احترام قائل شد.

وی با اشاره به انتشار حدود ۴۰ اثر در حوزه تجربه‌نگاری تبلیغی، تأکید کرد: هر یک از این کتاب‌ها شایسته برگزاری جلسات تخصصی و بررسی‌های روشی‌اند. مرور مکرر تأکیدات رهبر انقلاب درباره اهمیت تجربه نشان می‌دهد که تجربه امری قدر دانستنی است و باید آن را جدی گرفت.

رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، ثبت و ضبط نظام‌مند تجربه‌ها را شرط خردمندی دانست و گفت: میان خرد و تجربه‌نگاری پیوندی روشن وجود دارد. نگهداشت و تدوین دقیق تجربه‌ها، خود نوعی خردمندی است.

قمی با اشاره به برخی برداشت‌های نادرست در میان نیروهای جهادی و تبلیغی ادامه داد: عده‌ای گمان می‌کنند ثبت منظم فعالیت‌های میدانی با اخلاص منافات دارد، در حالی که نهادهای علمی باید این تجربه‌ها را علمی ببینند و آن‌ها را وارد فرآیند سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و حتی آموزش کنند.

او تجربه را منبعی برای آینده دانست و تصریح کرد: با وجود اینکه در نگاه فلسفی تکراری وجود ندارد، اما در میدان مدیریت، پدیده‌ها تکرارپذیرند. ثبت هوشمندانه و روشمند تجربه‌های مثبت و منفی، باید به گزاره‌های دانشی قابل تعمیم تبدیل شود و در سطح مباحثه علمی قرار گیرد.

قمی همچنین به اهمیت تجربه‌های تلخ و ناموفق اشاره کرد و گفت: درس‌ آموختن منحصر در موفقیت‌ها نیست. همان‌گونه که در حوزه دفاع مقدس تجربه‌های ناکام نیز ثبت و آموزش داده شده، در عرصه فرهنگی و تبلیغی هم باید چنین رویکردی را دنبال کرد. گاه تجربه حتی می‌تواند انگاره‌های متقن علمی را به چالش بکشد.

وی تفاوت میان تجربه‌نگاری فرهنگی و ادبی با تجربه‌نگاری فرهنگی‌ـ‌تبلیغی را چنین توضیح داد: در تجربه‌نگاری ادبی یا پایداری، بیشتر روایت زندگی و حوادث مطرح است؛ اما در تجربه‌نگاری فرهنگی‌تبلیغی هدف رسیدن به قواعد دانشی و گزاره‌های قابل تعمیم است. این حوزه باید بتواند از دل تجربه، قواعد منضبط و کاربردی استخراج کند.

این مراسم با رونمایی از مجموعه آثار کارگروه «تجربه‌نگاری فرهنگی‌تبلیغی» و توضیحاتی درباره مسیر تولید این آثار در پژوهشکده تبلیغی‌فرهنگی باقرالعلوم (ع) همراه بود.