روایت تبلیغ، از حجره طلبگی تا سیاه چادر‌های ایل بختیار/ خدا قوت مردمان کوچ

به گزارش روابط‌عمومی سازمان تبلیغات اسلامی، با زمزمه‌های آخر بهار در گوشِ تابستان، خوزستان زیبا و باشکوه، انگار یکپارچه آتش می‌شود از هرم خورشید؛ آن‌وقت است که عشایر دلیر، نجیب و پاکدست بختیاری، سیاه چادر‌ها را جمع می‌کنند و آماده کوچی دیگر می‌شوند. این مردمان طبیعت، در مسیر ییلاق از خوزستان به سمت چهارمحال و بختیاری به راه می‌افتند؛ مسیری سخت و صعب‌العبور را طی می‌کنند تا می‌رسند به کوهرنگ؛ اینجا در این دشت سرسبز و زیبا، میزبانان گشاده رو و گشاده دست، منتظرشان هستند تا به گرمی از آن‌ها استقبال کنند. رویدادی با نام «فصل استقبال» که امسال برای دومین باردر منطقه «شیخ علی خان» کوهرنگ وچهار منطقه دیگر برگزار شد که آیین افتتاحیه آن با حضور قوم غیور بختیاری، مسولان استانی و شهرستانی از جمله حجت‌الاسلام میراحمدرضا حاجتی امام جمعه موقت شهر اهواز، سردار علی محمد اکبری فرمانده سپاه حضرت قمر بنی هاشم (ع) چهارمحال و بختیاری، حجت‌الاسلام علی نصیری رئیس اداره تبلیغات اسلامی شهرستان کوهرنگ و دیگر مسئولان محلی در منطقه عشایری شیخ علیخان شهرستان کوهرنگ برگزار شد.

در آیین افتتاحیه قرارگاه عملیاتی فصل استقبال٢ از یک جوان که با کمتر از ۴۰ سال سن، پدر ۷ فرزند است تجلیل بعمل آمد. در حاشیه این آیین نیز میز خدمت دامپزشکی، دادگستری و هلال احمر برپا بود و برنامه‌های ویژه کودکان به همت نهاد کتابخانه‌های عمومی استان اجرا شد.

از حال و هوای این برنامه و هدف از مشارکت سازمان تبلیغات در برگزاری آن بیشتر می‌خوانیم.

فصل استقبال چیست؟

فصل استقبال، رویدادی برای استقبال ازعشایر است که سال گذشته نیز در استان چهارمحال و بختیاری برگزار شد. حجت‌الاسلام مهدی طاهری، مدیرکل تبلیغات اسلامی استان چهارمحال و بختیاری، درباره این رویداد می‌گوید: قرارگاه عملیاتی فصل استقبال، اجتماعی ارزشی برای تکریم عشایر است.

به گفته حجت‌الاسلام طاهری، پارسال در نخستین قرارگاه عملیاتی، علاوه بر خدمت رسانی در بخش‌های مختلف عمرانی، پزشکی، دامپزشکی و کشاورزی، قرآنی و فرهنگی، یکی از برنامه‌های مهم، دیدار چهره به چهره روحانیون و عشایر با هدف تبیین دستاورد‌های نظام و برپایی جهاد تبیین بود که در یکی از برنامه‌های تبلیغی، باهمت جهادگران روحانی، ۸۰ نفر از عشایر زائر اولی شناسایی و به مشهد مقدس و کربلای معلی مشرف شدند. امسال نیز این برنامه از ۱۷ تا ۲۱ خرداد با نام فصل استقبال ۲ در قالب یک اجتماع ارزشی و برای تکریم عشایراجرایی شد.

حضور در ۵ مسیر اصلی عشایررو 

حجت‌الاسلام علی نصیری، رئیس اداره تبلیغات اسلامی شهرستان کوهرنگ نیز درباره فصل استقبال۲ که در اوایل تیر ماه برگزار شد با اشاره به حضور۵ گروه دربخش‌های مختلف خدماتی در ۵ مسیر اصلی عشایررو می‌گوید: در این برنامه، در کنار خدمت رسانی سایر نهاد‌ها و دستگاه‌های مختلف، با همکاری۳۰ جهادگر تبلیغات اسلامی،۱۰ مبلغه و چند نفر از بانوان مربی قرآن در سیاه چادر‌های مناطق عشایرنشین، موضوعات تبلیغی، آموزشی و تبیینی مطرح شد.

حجت‌الاسلام سیدابوالقاسم کاظمی، معاون فرهنگی، آموزشی و پژوهشی تبلیغات اسلامی استان چهارمحال و بختیاری نیز درباره این رویداد می‌گوید: امسال برای تکریم عشایر، برنامه فصل استقبال ۲، علاوه بر شهرستان کوهرنگ در شهرستان‌های اردل و کیار با حضور مبلغین، مبلغات و مربیان قرآنی و نهاد‌های خدمات رسان استان اجرا شد.

تبلیغات عشایری در سیاه چادر‌ها

حجت‌الاسلام سیدابوالقاسم کاظمی، معاون فرهنگی، آموزشی و پژوهشی تبلیغات اسلامی استان چهارمحال و بختیاری، عشایر را از دیندارترین و پاکترین مردمان ایران می‌داند؛ انسان‌های شریفی که کمترین امکانات را از دولت دریافت کرده‌اند، اما همیشه به نظام و اسلام معتقد بوده‌اند. با حجت‌الاسلام کاظمی درباره برنامه‌های سازمان در فصل استقبال، به گفتگو نشستیم که چکیده آن در پی می‌آید.

* هدف سازمان تبلیغات اسلامی از مشارکت در فصل استقبال ۲ چیست؟

سازمان تبلیغات انقلاب اسلامی تلاش می‌کند تا به «عشایر» به‌عنوان یکی از اقشار جامعه که خدمات فرهنگی کمتری دریافت کرده‌اند توجه ویژه‌تری داشته باشد. این مردمان با وجود آنکه از مولدترین اقشار جامعه هستند، کمترین امکانات دولتی را دریافت کرده‌اند؛ حتی ما به عنوان نهادی که «رسالت تبلیغ اسلام ناب» را داریم، با این قشر ارتباط اندکی داشته‌ایم و برای جبران این نقیصه، سال گذشته در استان چهارمحال و بختیاری، قرارگاه عملیاتی فصل استقبال در شهرستان کوهرنگ برپا شد. در این قرارگاه با همکاری نهاد‌های مختلف از دادگستری گرفته تا هلال احمر و دیگران، بسته‌های خدمت‌رسانی پزشکی، دامپزشکی، کشاورزی و همینطور آموزش‌های فرهنگی، قرآنی و دیگر موارد آموزشی به عشایر ارائه شد. امسال در فصل استقبال ۲، علاوه بر شهرستان کوهرنگ، پنج شهرستان عشایرنشین دیگر استان هم تحت پوشش قرار گرفت. در این قرارگاه، تیم‌های متعدد هم از منظر خدمات و هم از منظر مباحث تبلیغی و فرهنگی، ارایه خدمت می‌کنند. البته ما این سطح از فعالیت‌های فرهنگی و خدمت‌رسانی را برای عشایر کافی نمی‌دانیم و این شاید کوچکترین و ابتدایی‌ترین قدم برای این قشر پرزحمت و کم توقع باشد؛ اما می‌توان گفت که این برنامه یک شروع تازه است و امیدوار هستیم که با همکاری مجموعه‌های مختلف، بتوانیم ریل گذاری درستی انجام دهیم.

* در بخش تبلیغی، چه هدف مشخصی را برای عشایر دنبال می‌کنید؟

ما به عنوان خدمتگزاران تبلیغات اسلامی، تمام تلاشمان این است که «تبلیغ عشایری» به عنوان یک موسم و مناسبت تبلیغاتی در تقویم نهاد‌های اعزام کننده، نهاد‌های پیشتیبان و حمایت کننده جا بیفتد و جایگاه ویژه‌ای را برای این نوع تبلیغ که مبلغین خاص خودش را دارد اختصاص دهیم. در برنامه فصل استقبال، تیم‌هایی در قالب گروه‌های فرهنگی، پزشکی، دامپزشکی، بهداشتی و آموزشی به منطقه اعزام می‌شوند که هر کدام بسته به حوزه فعالیت‌شان به عشایر خدمت رسانی می‌کنند. آنچه ما به عنوان یک نهاد تبلیغی باید ارائه دهیم و یا می‌توان گفت وظیفه و رسالت ماست، این است که تبلیغات قرآنی و فرهنگی را در مناطق عشایری انجام دهیم و برای رسیدن به این امر، تلاش‌مان این است که ریل گذاری صحیحی صورت بگیرد. ما سعی می‌کنیم تبلیغ عشایری را به عنوان یک موسم تبلیغی و به عنوان یک مناسبت تبلیغی مد نظر قرار بدهیم و به نهاد‌های تبلیغی کشور نیز اطلاع رسانی کنیم و مثلا همانطور که برای محرم و ماه مبارک رمضان، مراکز تبلیغی، اعزام دارند باید توجه ویژه‌ای هم به ایام استقرار عشایر در مناطق‌شان صورت بگیرد. اگر این مسیر به درستی طی شود و یک ریل گذاری درست و اصولی صورت بگیرد، به نظر می‌آید در این زمینه می‌توانیم خدمت‌رسانی قابل توجهی انجام دهیم. می‌توان گفت این مهم با همکاری دفتر تبلیغات اسلامی و معاونت تبلیغاتی حوزه، شدنی است. امیدوارم بتوانیم در سال‌های آینده این خدمات رسانی را تقویت کنیم و تنوع بدهیم.

* آیا مبلغان تنها نقش تبلیغی در این برنامه دارند یا آنکه به حل مشکلات عشایر هم کمک خواهند کرد؟

ما اینجا نقش رابط بین عشایر و دستگاه‌های خدمات رسانی را داریم. ما می‌توانیم در این عرصه حضور فعال و موثری در رابطه با عشایر داشته باشیم؛ البته این بدان معنا نیست که اگر ما نباشیم هیچ خدمتی ارائه نمی‌شود؛ اما اگر حضور مبلغین در مناطق عشایرنشین پررنگ‌تر شود قاعدتا انتقال نیاز‌ها و درخواست‌ها به دستگاه‌های خدمات رسان با سرعت و دقت بیشتری اتفاق می‌افتد و خدمات بهتری به عشایر ارائه می‌دهند.

* آیا پیش از این چنین برنامه‌هایی برای عشایر استان صورت گرفته و خدمات مشابهی در اختیارشان بوده است؟

واقعیت این است که در استان چهارمحال و بختیاری، از دهه‌ها قبل اساتیدی همچون حجت‌الاسلام والمسلمین حاج آقا همتیان فعالیت می‌کرده‌اند که مجموعه فعالیت‌شان کاملا جهادی بوده است. این بزرگوار، در ایام تابستان به تبلیغ اسلام ناب در بین عشایر می‌پرداختند. زمانی که حجت الاسلام همتیان رئیس حوزه علمیه استان چهارمحال و بختیاری بود، حوزه را در تابستان‌ها به مناطق عشایری و روستایی انتقال می‌داد و برخلاف حوزه‌های علمیه دیگر که بعد از امتحانات تعطیل می‌شدند، در ایام تابستان بخشی از طلاب مباحث آموزشی را دنبال می‌کردند و بخش دیگر آن‌ها در منطقه به تبلیغ می‌پرداختند. می‌توان گفت این الگو جواب داد و از برکات آن، حوزه‌هایی در آن مناطق تاسیس شد و طلاب موفقی از آن مناطق جذب حوزه شدند. متاسفانه کمبود چنین فعالیت‌هایی چند سالی بود که در استان ما احساس می‌شد و با الگوگیری از فعالیت جهادی این استاد عزیز و نیازی که در زمینه ارایه محتوا‌های تبلیغی، فرهنگی، احکام و قرآن به عشایر وجود دارد، فصل استقبال مورد توجه قرار گرفت.

* استقبال عشایر از این برنامه چگونه بوده است؟

اگر یک مبلغ در شهر و یا روستا تبلیغ کند، چند درصد از مردم آن روستا مخاطبش هستند؟ پاسخ این است که به فراخور فعالیت‌ها و توانمندی‌هایی که مبلغ دارد می‌تواند حداکثر بخشی از مردم را جذب کند، اما عشایر صدرصد مخاطب مبلغ قرار می‌گیرند؛ به بیان ساده‌تر اگر در یک منطقه، چهارهزارنفر از عشایر ساکن باشند و یک مبلغ در آن منطقه شروع به فعالیت کند، چهارهزار نفر از مردم همان منطقه مخاطب این مبلغ قرار می‌گیرند که این مسئله موضوع مهمی در زمینه تبلیغ است. عشایر، مسلمانان معتقد و پرهیزگاری هستند که به برگزاری مناسک اهمیت زیادی می‌دهند. آن‌ها افرادی معتقد، انقلابی و پایبند به نظام هستند. با این شرایط هر مبلغی که در مناطق عشایری حضور پیدا می‌کند با افرادی روبروست که از جهت سنتی و آداب و رسوم، بسیار انسان‌های معتقدی هستند و مخاطب مبلغان ما محسوب می‌شوند.

* چنین فعالیت‌هایی چه منافعی برای جامعه و حاکمیت دارد؟

در این خصوص دو نکته را خدمت شما عرض می‌کنم؛ اول آن که اگر این حرکت‌های جهادی منعکس شود، قطعا روی جامعه شهری اثرگذار خواهد بود. جامعه شهری وقتی می‌بیند که عشایر با وجود دشواری‌های زندگی کوچ نشینی، محکم پای نظام ایستاده‌اند و دلشان برای این مردم می‌تپد، آن‌ها نیز الگو می‌گیرند و البته این درصورتی است که از بعد روایتگری، آثار برجسته و اثرگذاری تولید شود. نکته دیگر این است که عشایر همیشه مورد طمع دشمن و بیگانه قرار داشته‌اند و این در حالی است که همیشه این نقشه‌ها در مورد عشایر نقش بر آب بوده و جواب عکس داده است. عشایر با وجود تمام مشکلاتی که داشته‌اند پای نظام ایستاده‌اند. چنین برنامه‌هایی که در آن سعی بر حل مشکلات عشایر در حوزه‌های مختلف است، را می‌توان تقدیر از این زندگی معتقدانه به حساب آورد.