دومین نشست اميد اجتماعی و امیدافزایی برای آینده

به گزارش روابط‌عمومی سازمان تبلیغات اسلامی، دومین نشست امید اجتماعی با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین محمَّد قمی رئیس سازمان تبلیغات اسلامی و جمعی از بانوان فرهیخته و فعال اجتماعی کشورمان در سالن جلسات‌ سازمان تبلیغات اسلامی برگزار شد.

در این نشست بانوان به طرح بحث درخصوص امیدافزایی و ترسیم تصویر مثبت از آینده ایران پرداختند.

محیا ملک محمدی یکی از فعالان عرصه اجتماعی بحث خود را حول اهمیت مشارکت اجتماعی نوجوانان بیان کرد و توضیح داد: زمانی که نوجوان در ساخت ایران آینده مشارکت داشته باشد، انگیزه درون او جوانه می‌زند. منظور از مشارکت، مشارکت انتزاعی نیست؛ بلکه نوجوان باید کنش در میدان داشته باشد. معروف است که زمانی یک گفتمان فراگیر می‌شود که امکان تحقق آن وجود داشته باشد. نوجوان باید نقش خودش را پیدا کند در غیر این صورت تبدیل به ضد خودش می‌شود. 

وی ادامه داد: امروزه ما نیازمند شکل‌گیری تشکل‌هایی با نوجوانان هستیم نه برای نوجوانان. بستر‌های کنش‌گری جدی برای آنان باید فراهم شود. کنش باید موثر و جدی تعریف شود و از کنش‌های نمایشی و صرفا رسانه‌ای پرهیز شود.

مهدیه کاظمی پیش از شروع بحث معنای امید را در باور اندیشمندان غربی، پدیده‌ی ذهنی و خارج از علم تعریف کرد و گفت: امید اجتماعی یک انتظار آینده اجتماعی مادی هست و ناظر به موفقیت‌های فردی در جامعه است. این تعریف از امید در آکادمی آمریکا شکل گرفت و متناسب با آن شاخص‌هایی تبیین شد که در ادامه این مفهوم با شاخص‌هایش به ایران هم ورود کرد. در برابر این رویکرد، امام خمینی (ره) قرار داشت و طرح او ناظر به فرج بود که این امر غیرمادی است. هدف او برقراری عدالت و احیای کرامت انسانی بود. پس از رحلت امام ما دچار تغییر رویکرد شدیم و رفته رفته امید از یک امر غیرمادی به سمت امور مادی سوق پیدا کرد.

ریحانه نادری نژاد دیگر سخنران این نشست با موضوع زمینه‌های نهادی مشارکت اجتماعی امیدبخش در ایران ارائه خود را آغاز کرد و گفت: نسبت مشارکت و امید هرچند دو جانبه است، اما خود مشارکت با مکانیسم‌های ارزشمندی، اعتماد به نفس و احساس‌های مختلف؛ منجر به امید اجتماعی می‌شود. وجود احساس و امر ذهنی اثبات می‌کند که سازمان‌های فرهنگی باید به طور خاص در بحث مشارکت اجتماعی ورود کنند. این ورود به معنای حضور انحصاری دستگاه فرهنگی نیست؛ زیرا در انتزاعیات است که اقتصاد و فرهنگ و سیاست از هم سواست در عالم واقع این‌ها در ارتباط با یکدیگرند پس اگر مفهومی، مسئله است باید در عرصه حیات جامعه به حل آن بپردازد.

وی بیان کرد: تحلیل نهادی به دلیل نگاه عمیقی که به مسائل اجتماعی دارد، قادر است قواعد بازی این سازمان‌ها و کنشگران آن‌ها را در بطن جامعه برملا سازد و ابزار تحلیلی مناسبی در راستای پاسخ‌دهی به پرسش باشد.

ناهید سلیمی به بررسی نسبت بین حرکت و امید پرداخت و گفت: امید اجتماعی مسئله‌ای است که در بطن جامعه شکل یافته و حاصل تعامل بین سپهر عمومی، بدنه اجتماعی و حاکمیت است. امید اجتماعی حاصل رضایت بین بدنه عمومی و کارگزاران حکومت است. حاکمیت باید تکلیف خود را با مشارکت مشخص کند. 

وی افزود: مشارکت در صورتی رضایت بخش است که به هردو طرف اصالت داده شود، بدنه اجتماعی اگر مسئله شناس و راه‌حل ده باشد اصالت دارد. بدنه باید در جریان مسئله و راه حل باشد، نگاه بالا به پایین و بالعکس را توامان داشته باشد و صرفا مطالبه‌گر نباشد. بدنه اجتماعی باید ابزاری برای اجرای سیاست‌ها باشد تا بتواند به حکمرانی کمک دهد. این مکانیسم‌ها به طور مبنایی در اعتقادات ما وجود دارد؛ مانند گزاره‌های: نص و نصیحت، نفی سبیل، امر به معروف و نهی از منکر و فقط کافی است که بدنه را به استفاده از این مکانیسم‌ها تشویق کنیم.