بهره‌گیری از مقتل‌های فاخر پرهیز از مقتل‌های مسموع

بالا بردن معانی بلند عاشورایی نزد افکار عمومی موضوعی است که در کنار ایجاد شور حسینی همواره موضوعیت داشته است. فرم و محتوا، دو مقوله‌ای است که حرکت آن به موازات یکدیگر در خلق و اجرای مداحی اهل بیت (ع) دارای اهمیت است. در سال‌های اخیر به نظر می‌رسد به دلیل حساسیت‌های بجایی که روی مسئله ارتقای مفاهیم عاشورایی در بین صاحب‌نظران و مردم ایجاد شده است تا حدودی شاهد ارتقای کیفی بخشی از مقتل‌خوانی‌ها و مداحی‌ها بوده‌ایم. موضوعی که می‌تواند آینده پیش‌روی عزاداری برای امام حسین (ع) را روشن‌تر از گذشته و حال به تصویر بکشد. جواد حیدری، رئیس مجمع شاعران آیینی و از پیشکسوتان عرصه ستایشگران اهل بیت (ع)، وضعیت مداحی کشور را نسبتاً مناسب ارزیابی می‌کند. با این حال معتقد است هنوز برخی از مداحان و شاعران اهل بیت (ع) از سنت اولیه نوحه‌خوانی و مداحی فاصله گرفته و از بهره‌گیری مقتل‌های اصلی و فاخر غفلت کرده‌اند. 

 

رئیس مجمع شاعران آیینی در این‌باره به «جوان» می‌گوید: پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به‌ویژه بعد از دهه ۹۰، ما شاهد رشد تعداد زیادی هیئت در کشور بودیم، اما همپای این رشد، مداح و شاعران جوان، آموزش ندیدند. بنابراین توجه به یادگیری و آموزش از ضرورت‌های این جوانان است. 

 

وی با طرح این پیشنهاد که در کنار مداحان جوان، مداحان قدیمی و پیشکسوت هم حضور داشته باشند تا جوانان رمز و راز مداحی و نوحه‌خوانی را به صورت عملی از آنان بیاموزند، گفت: خوشبختانه در سال‌های اخیر در برخی هیئت‌ها شاهد احیای سنت «پیش‌منبر‌خوانی» بودیم و پیرغلامان دوباره در هیئت‌ها شروع به نوحه‌خوانی کردند که این پیش‌منبر‌خوانی‌ها، همچون کلاس درسی برای شاعران و مداحان جوان محسوب می‌شود. 

 

 

رئیس مجمع شاعران آیینی با اشاره به دومین مهرواره «هوای نو» در راستای اعتلای محتوای مداحی‌های جدید ادامه داد: در حال حاضر ما شاهد روی کار آمدن جوانانی در کسوت مداحی هستیم که هم اشعار خوبی را انتخاب می‌کنند و هم صدای خوبی دارند، اما توصیه من به این جوانان این است که به سرچشمه مقتل‌ها مراجعه کنند و تنها به مقتل‌های شنیده شده اکتفا نکنند. قدیمی‌ها اصطلاحی دارند به نام «مقتل مسموع ممنوع»، یعنی فقط شنیده‌ها را باز گو نکنید، چراکه شنیده‌ها ممکن است تحریف شده باشند. اما اگر از دیوان اساتیدی همچون مؤید، سازگار، انسانی و حسام استفاده کنند، یعنی به سرچشمه اصلی رسیده‌اند. وی در این‌باره از برگزاری کلاس‌های مضمون‌یابی از مقتل و شناسایی منبع اشعار فاخر در مجمع شاعران آیینی خبر داد. 

 

رئیس مجمع شاعران آیینی با بیان اینکه این مجمع، مأموریتی در نحوه کیفیت مداحی در کشور ندارد، اظهار کرد: تأکید ما بیشتر در زمینه ترویج اشعار فاخر و سرایش شعر‌های با کیفیت و مستند بر مقتل است، اتفاقی که چند سالی می‌شود جزو دستور کار‌های هیئت و تشکل‌های دینی است و الحمدلله خیلی خوب در زیرمجموعه سازمان تبلیغات اسلامی به آن هویت بخشیده‌اند.

 

وی با اشاره به رسانه ملی نیز گفت: معتقدم رسانه ملی بهتر از این می‌توانست در معرفی شاخص‌های درست مداحی عمل کند. تا زمانی که صداوسیما به سریال‌های طنز، رتبه «الف» ویژه و به سریال‌های مذهبی، رتبه «دال» درجه سوم بدهد، شاهد سروسامان گرفتن کار‌های مذهبی نخواهیم بود. این در حالی است که «هیئت» مکانی است که می‌شود روی آن سرمایه‌گذاری کرد و جای کار زیادی دارد. الان رسانه ملی، برنامه «حسینیه معلی» را راه‌اندازی کرده و استعدادیابی می‌کند که کار بسیار خوبی است، اما بحث آموزش آنان چه می‌شود؟!

 

 

حیدری بیان کرد: ما سال‌ها پیش به صداوسیما پیشنهاد کردیم هر شب در هفته، یک «هیئت شاخص و تراز» را که شامل قاری، سخنران و روضه‌خوان می‌شود، معرفی کند. هم‌اکنون افراد زیادی هستند که نمی‌توانند در هیئت حضور داشته باشند، اما دلشان با هیئت است و با راه‌اندازی هیئت شاخص در رسانه ملی می‌توان به نیاز این اقشار از جامعه پاسخ داد. متأسفانه عادت کرده‌ایم از داشته‌های خودمان استفاده نکنیم. در حالی که «رسانه شیعه» به مداحی، شعر و هیئت آن است و اگر رسانه ملی از این قابلیت‌ها استفاده کند حتماً نقش تأثیرگذاری در ترویج فرهنگ اسلامی خواهد داشت.

 

رئیس مجمع شاعران آیینی در پایان اظهار کرد: «فرهنگ‌رسانی روضه» از جمله نکات مغفول بوده که تاکنون به آن توجه کمی شده است، این در حالی است که قدیمی‌ها هرگاه قصد ایجاد فرهنگ جدیدی را در اجتماع داشتند، اول آن فرهنگ را در دل «هیئت» طراحی می‌کردند. اگر می‌خواهیم مردم جامعه حالشان خوب باشد باید در خانه امام حسین (ع) برویم، چون غم امام حسین (ع)، بالاترین غم است و کسی که این غم را داشته باشد، آدم خوشحال و مسروری است. من هنگامی که برنامه خنداونه شروع شده بود، برای این دوستان نوشتم اگر می‌خواهید مردم سرحال باشند به آنان سرزمینی که بهترین حال را اهدا می‌کند، معرفی کنید و آن سرزمین، مکانی نیست به جز «کربلا».