مسجد یکی از مهم‌ترین پایگاه‌های رشد فکری و معنوی نوجوانان است

به گزارش روابط عمومی سازمان تبلیغات اسلامی، اخیراً محفلی در مشهد برپا شد که جهاد اجتماعی در آن موج می‌زد. صدها کنشگر از گوشه و کنار ایران در این گردهمایی حضور یافتند تا تجربه‌های خود را از دل محله‌ها و مساجد کشور به اشتراک بگذارند. این محفل، که با عنوان نشست ملی شهید دارایی شناخته می‌شود، به بستری پویا برای بررسی راهکارهای نوآورانه در جهت پیشرفت محله‌ها و تبادل تجربیات موفق تبدیل شد. از میان ده‌ها طرح و ایده‌ای که در این نشست مطرح شد، برخی از روایت‌ها انتخاب شدند که نه تنها به حل مشکلات محلی کمک کرده بودند، بلکه توانستند جرقه‌ای برای تحولات بزرگ‌تر در سطح ملی باشند.

در حاشیه این نشست، مصاحبه‌ای با حجت‌الاسلام سید محمد میرقهاری، برگزیده سوم این رویداد انجام شد که دیدگاه‌های ایشان درباره نحوه صحیح ارائه تجربیات در چنین مجامعی را بازتاب می‌دهد.

حجت‌الاسلام میرقهاری در آغاز صحبت‌هایش به مسئله‌ محدودیت زمان اشاره کرد: «ما حدود ۷ تا ۱۰ دقیقه روی سن قرار گرفتیم و تلاش کردیم تا خلاصه‌ای از آنچه انجام داده بودیم را ارائه دهیم. اما آنچه در این زمان کوتاه جا ماند، مقدمات و چگونگی انجام کار بود؛ اینکه چگونه برنامه‌ها شکل گرفت و چه سختی‌ها و هماهنگی‌هایی در پشت صحنه وجود داشت.»

اهمیت الگوبرداری درست؛ فراتر از نتیجه

او با بیان اینکه بسیاری از حضار فقط نتیجه را می‌بینند و نمی‌دانند چگونه به آن رسیده‌اند، ادامه داد:«وقتی از پروژه‌ها صحبت می‌کنیم، نباید تنها به گفتن اینکه "ما این کار را کردیم" بسنده کنیم. افراد و مجموعه‌های فرهنگی باید بدانند چطور به این موفقیت رسیده‌ایم تا بتوانند به درستی الگوبرداری کنند. مثلاً در پروژه‌ ما که سرود بود، باید توضیح می‌دادیم که با چه کسانی هماهنگ شدیم و چه مراحل و چالش‌هایی را پشت سر گذاشتیم.»

میرقهاری از این گلایه داشت که بخش مهمی از مشکلات و چالش‌هایی که در روند کار با آن‌ها روبه‌رو شدند، به درستی مطرح نشد. او گفت:«قرار بود در گزارش نهایی، همه چیز از جمله مشکلات، هماهنگی‌ها و چالش‌هایی که با آن‌ها مواجه شدیم، بیان شود. ولی این موارد به درستی پوشش داده نشد. این نکته‌ای است که باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد.»

وی در ادامه به اهمیت این تبادل تجربه در این نشست‌های ملی اشاره کرد: «اینکه افراد دور هم جمع می‌شوند و تجربیاتشان را با هم به اشتراک می‌گذارند، به‌خودی‌خود ارزشمند است. اما چیزی که از همه مهم‌تر است، نحوه انجام کارهاست. دیگران باید بدانند چطور به نتیجه رسیدیم تا آن‌ها هم بتوانند از این مسیر بهره‌مند شوند.»

اثرگذاری و ماندگاری؛ دلایل برگزیده شدن

میرقهاری به اهمیت و بزرگی پروژه‌ای که روی آن کار کرده بودند، اشاره کرد و گفت:«ما در نشست ملی شهید دارایی برگزیده سوم شدیم، اما اگر ارائه بهتری داشتیم، شانس این را داشتیم که مقام اول را کسب کنیم. پروژه ما، کار بسیار بزرگی بود. ما نه تنها روی بحث سرود سلام فرمانده متمرکز بودیم، بلکه توانستیم این سرود را در ۲۰ استان کشور به صورت میدانی فیلم‌برداری کنیم. گروه‌های ۳۱۳ نفره در هر استان تشکیل دادیم و توانستیم در ۲۰ استان جریان‌سازی فرهنگی انجام دهیم. این پروژه در حقیقت یک کار ملی بود؛ حتی فراتر از آن، می‌توان گفت کاری با ابعاد جهانی بود.»

وی به دلایل برگزیده شدن پروژه اشاره کرد و یکی از عوامل کلیدی موفقیتشان را تأثیرگذاری عمیق و ماندگاری این پروژه دانست: «یکی از عللی که ما برگزیده شدیم، این بود که کار ما یک اثرگذاری عمیق و ماندگار داشت. این پروژه موج‌آفرین بود و توانست در سطح جامعه تأثیرات مثبتی ایجاد کند. به همین دلیل است که فکر می‌کنیم این کار نه تنها در سطح ملی، بلکه در سطح جهانی می‌تواند الهام‌بخش باشد.»

تأثیر فوری؛ موج‌آفرینی در یک روستا

حجت‌الاسلام میرقهاری در گفت‌وگویی جذاب از تأثیر ملموس سرود سلام فرمانده و چگونگی گسترش این پروژه در میان نوجوانان و جوانان سخن گفت. او با اشاره به اینکه این سرود ابتدا در مسجد محله‌شان ساخته و تمرین شد، گفت: «ما از مسجد شروع کردیم. با بچه‌ها تمرین سرود سلام فرمانده را انجام می‌دادیم. بعد از آن، تصمیم گرفتیم به یکی از روستاها برویم و همانجا با بچه‌ها کار کنیم. من بچه‌های روستا را جمع کردم و برایشان یک کلاس گذاشتم. در کنار کلاس، سرود را هم پخش کردیم. در آن زمان سرود هنوز به صورت ملی پخش نشده بود، حتی در صدا و سیما هم نیامده بود. فکر کنم فقط در گیلان پخش شده بود. ما آنجا تمرین‌های خود را بدون اینکه سرود عمومی شده باشد انجام دادیم و همانجا متوجه موج‌آفرینی شدیم.»

او همچنین از تغییرات ملموسی که این پروژه در سطح محله خودشان ایجاد کرد، گفت:«با شروع این سرود، سطح محله خودمان هم ارتقا پیدا کرد. خانم‌ها، آقایان و نوجوانانی که در اولین اجرای سرود در جمکران شرکت کرده بودند، هرکدام توانستند در کارهای بزرگتری قدم بگذارند. بسیاری از آن‌ها در پروژه‌های دیگر موفقیت‌های زیادی کسب کردند. حالا هر برنامه‌ای که در حرم یا جمکران اجرا می‌شود، ما حضور داریم. نه فقط برای سلام فرمانده، بلکه برای سرودهای بعدی مثل برکت ایران و سربازان فرمانده.»

سرودهایی که مسیر رشد را هموار کردند

میرقهاری با اشاره به آغاز ماجرا از سرود سلام فرمانده گفت:«این سرودها مقدمه‌ای شدند برای اینکه بچه‌ها قدم در مسیرهای بزرگتری بگذارند. ما از مسجد و گروه‌های سرود شروع کردیم، اما امروز شاهد هستیم که همین بچه‌ها در فعالیت‌های بزرگتر و جدی‌تر فرهنگی و اجتماعی وارد شده‌اند.»

او به یکی از خاطرات تاثیرگذار اشاره کرد:«یکی از بچه‌های گروه ما، بعد از شرکت در تمرین‌ها و اجراهای سرود، به گروه تئاتر استان پیوست و توانست رتبه اول را کسب کند. این نشان می‌دهد که چگونه این برنامه‌ها می‌توانند استعدادها را شکوفا کنند و زمینه‌ساز موفقیت‌های بزرگ شوند.»

میرقهاری با افتخار از تشکیل «هیئت بوستانی» توسط نوجوانان مسجدشان سخن گفت:«بچه‌های ما هیئتی به نام "هیئت بوستانی" تشکیل دادند. این هیئت در شش ماه از سال، در بوستان‌های قم فعالیت می‌کند و توانسته فضای اجتماعی آنجا را تغییر دهد. مردم با دید دیگری به این بوستان می‌آیند و آنجا تبدیل به پایگاهی مذهبی شده است. این حرکت خودجوش و موج‌آفرینی، یکی از دستاوردهای بزرگ این نوجوانان بود.»

این امام محله به مشارکت فعال نوجوانان در عرصه‌های رسانه‌ای هم اشاره کرد: «بچه‌های نوجوان ۱۴ تا ۱۵ ساله ما، حتی برخی ۱۳ ساله، در بخش تدوین و ساخت سرودها مشغول به کار شده‌اند. تمام تدوین‌ها و برنامه‌های فرهنگی که ساخته می‌شود، توسط همین نوجوانان انجام می‌شود. این نشان می‌دهد که آنها چطور با این جریان فرهنگی بزرگ شدند و مسئولیت‌های جدی‌تری را به عهده گرفتند.»

میرقهاری ادامه داد:«در استان قم، ما در برنامه‌هایی نظیر مهرواره هوای نو که توسط سازمان تبلیغات برگزار شد، رتبه‌های برتر را کسب کردیم. این نشان‌دهنده حضور فعال و مؤثر این نوجوانان در عرصه‌های مختلف فرهنگی است. نوجوانان حتی در برپایی موکب‌های اربعین هم نقشی کلیدی دارند و هر ساله در ورودی استان قم، موکب‌هایی برای ایام محرم و صفر برقرار می‌کنند.»

رشد شخصیت و مسئولیت‌پذیری در نوجوانان

حجت الاسلام میرقهاری از تغییرات شخصیت بچه‌های مسجد گفت:«بچه‌هایی که روزی ممکن بود در جمع احساس کم‌رویی کنند، امروز شخصیت‌های قوی و مسئولیت‌پذیری شده‌اند. حالا این نوجوانان در برابر جمعیت‌های چند هزار نفری برنامه اجرا می‌کنند. این نشان‌دهنده این است که برنامه‌های فرهنگی نه تنها به توسعه مهارت‌های هنری و اجرایی آنها کمک کرده، بلکه به رشد شخصیتی و اعتماد به نفس آنها نیز افزوده است.»

میرقهاری همچنین به اعتکاف دانش‌آموزی اشاره کرد و گفت: «ما هر ساله اعتکافی با جمعیت ۳۰۰ تا ۴۰۰ نفری از دانش‌آموزان برگزار می‌کنیم. جالب اینجاست که صفر تا صد کارهای این اعتکاف، از برپایی برنامه‌ها تا نظم‌دهی و پاسخگویی به احکام، توسط همین نوجوانان اداره می‌شود. این نشان‌دهنده توانایی‌های مدیریتی و سازماندهی است که در این نوجوانان شکل گرفته است.»

نقش امام جماعت در تحول‌آفرینی محله‌ها

 حجت‌الاسلام میرقهاری با تأکید بر ضرورت شکل‌گیری باور در امام جماعت نسبت به نقش تحول‌آفرین خود، گفت: «اولین قدم برای اینکه امامان محله بتوانند نقش خود را به‌درستی ایفا کنند، ایجاد "امام‌باوری" در خودشان است. امام جماعت باید به این باور برسد که او می‌تواند شخصیت تحول‌آفرینی باشد. اگر این باور در او شکل بگیرد که قرار است در محله‌ای قرار بگیرد و بتواند کادرسازی کند، آن وقت می‌تواند تحولات بزرگی را رقم بزند. اما نباید گمان کند که فقط با دستور دادن کار پیش می‌رود؛ بلکه باید پیوند امام و امت را که مقام معظم رهبری نیز بر آن تأکید کردند، در محله شکل دهد.»

وی ادامه داد:«اگر امام جماعت بتواند تیم‌های تشکیلاتی در میان نوجوانان، خانم‌ها و آقایان ایجاد کند، حلقه‌های اولیه خودجوش شکل می‌گیرند. این حلقه‌ها پس از شکل‌گیری، خودشان در مسیرهای مختلف قدم می‌گذارند و مدل‌های مختلف در برابر امام جماعت قرار می‌گیرد. اینجا نیاز به حرکت و توکل بر خداست. همانطور که یدالله مع الجماعه، اگر مردم قدم بگذارند و خودشان جریان‌ساز شوند، کارهای بزرگی رقم می‌خورد.»

میرقهاری به تجربه خود در مواجهه با چالش‌های محلی اشاره کرد: «ما کارهایی فراتر از سرود داشتیم. یک‌بار تصمیم گرفتیم مسائل و مشکلات منطقه خودمان را استخراج کنیم و به سازمان‌های مربوطه ارائه دهیم. با شهرداری، استانداری، آب و فاضلاب و سازمان برق ارتباط گرفتیم و مسائل را مطرح کردیم. در نهایت، به این نتیجه رسیدیم که اگر قرار است یک محله تحول‌آفرین باشد، نمی‌توان فقط به مسئولین نگاه کرد. باید به خود مردم تکیه کرد. اگر مردم درگیر کار شوند و خودشان به‌دنبال حل مشکلات بروند، کارها سریع‌تر جلو می‌رود.»

منبع: تسنیم