الزامات نقش‌آفرینی بانوان در ترویج فرهنگ دینی و تقویت انسجام اجتماعی

به گزارش ایکنا، در دنیای امروز، نقش بانوان در شکل‌دهی به هویت دینی و اجتماعی جامعه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این مسیر، هیئات مذهبی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مراکز فرهنگی و دینی، زمینه‌ساز حضور فعال بانوان در عرصه‌های مختلف اجتماعی، فرهنگی و خانوادگی هستند. 

ایکنا برای بررسی بیشتر این موضوع به سراغ مریم حاجی عبدالباقی، کارشناس مذهبی و پژوهشگر حوزه دین و فرهنگ رفت تا به تأثیرات بی‌بدیل بانوان در هیئت‌های مذهبی و ترویج فرهنگ دینی بپردازد. حاجی‌عبدالباقی با بهره‌گیری از تجربیات علمی و عملی خود، ضمن بررسی چالش‌ها و فرصت‌های موجود، راهکارهایی نوآورانه برای تقویت هویت دینی و اجتماعی بانوان ارائه می‌دهد.

حاجی عبدالباقی به بررسی نقش اجتماعی بانوان در هیئت‌های مذهبی و تأثیر آن بر خانواده‌ها و جامعه پرداخت و با تأکید بر جایگاه ویژه بانوان در فعالیت‌های دینی و فرهنگی اظهار کرد: بانوان به دلیل عواطف پاک و احساسات گرم نسبت به اهل‌بیت(ع)، سهم قابل توجهی در هیئت‌های مذهبی دارند. حضور پررنگ آنان، نه تنها عامل تقویت فرهنگ دینی در خانواده‌هاست، بلکه به گسترش انسجام اجتماعی نیز کمک می‌کند.

حاجی‌عبدالباقی به نکته مهمی در زمینه حمایت از بانوان فعال در هیئات مذهبی اشاره کرد و گفت: با وجود اینکه بانوان درصد قابل توجهی از مخاطبان و فعالان هیئت‌های مذهبی را تشکیل می‌دهند، همچنان در بسیاری از موارد، جایگاه آنان در تقسیم امکانات و بودجه‌ها مورد غفلت قرار می‌گیرد. این اکثریت باید دیده شوند و برنامه‌ریزی‌ها به گونه‌ای انجام شود که شرایط مناسب برای نقش‌آفرینی مؤثرتر آنان فراهم شود.

وی با اشاره به تجربه‌های موفق هیئت‌های مذهبی در کشور، افزود: برخی هیئت‌ها با تشکیل گروه‌های ویژه بانوان، نه تنها توانسته‌اند فعالیت‌های فرهنگی و مذهبی خود را گسترش دهند، بلکه فضایی برای توانمندسازی بانوان در عرصه‌های اجتماعی و خانوادگی ایجاد کرده‌اند. این مدل‌ها می‌توانند الگویی برای سایر هیئت‌ها باشند.

ضرورت به‌روز شدن مبلغان

حاجی‌عبدالباقی اظهار کرد: یکی از اولویت‌های اصلی برای تقویت نقش بانوان در هیئت‌های مذهبی، به‌روز شدن مبلغان و فعالان این عرصه در استفاده از اینترنت، نرم‌افزارها و شناخت دقیق رسانه است. در عصری زندگی می‌کنیم که رسانه‌ها نه تنها ابزار انتقال پیام، بلکه میدان اصلی جنگ نرم هستند. اگر مبلغان و بانوان فعال در هیئت‌ها به این حوزه مسلط شوند، می‌توانند اثرگذاری خود را در جامعه چندین برابر کنند.

حاجی‌عبدالباقی به آموزش خانواده‌ها درباره خطرات جنگ رسانه‌ای اشاره و بیان کرد: دشمن با استفاده از رسانه‌های مختلف، به‌ویژه شبکه‌های اجتماعی، به دنبال تضعیف بنیان خانواده و ارزش‌های دینی است. یکی از ظرفیت‌های کمتر دیده‌شده در هیئت‌های مذهبی، ارائه آموزش‌هایی به زنان و مادران در این زمینه است. بانوان می‌توانند نقش کلیدی در آگاهی‌بخشی به خانواده‌ها، به‌ویژه فرزندان، درباره این خطرات داشته باشند.

وی ادامه داد:‌ هیئت‌های مذهبی باید جلسات آموزشی ویژه‌ای برای زنان، مادران و حتی پدران برگزار کنند. این جلسات می‌تواند شامل موضوعاتی مانند شناخت رسانه، تحلیل پیام‌های مخرب و آموزش مهارت‌های سواد رسانه‌ای باشد. اگر خانواده‌ها به خوبی نسبت به این خطرات آگاه شوند، می‌توانند از فرزندان خود در برابر تأثیرات مخرب جنگ نرم محافظت کنند.

حاجی‌عبدالباقی با اشاره به ظرفیت تولید محتوای فرهنگی و دینی از سوی بانوان، گفت: بانوان فعال در هیئات مذهبی می‌توانند تولیدکنندگان محتوای دینی و فرهنگی در فضای مجازی باشند. آن‌ها با استفاده از ابزارهای رسانه‌ای و ارتباطی، می‌توانند پیام‌های اهل‌بیت (ع) را با زبانی ساده و جذاب به مخاطبان مختلف، به‌ویژه جوانان، منتقل کنند.

حاجی‌عبدالباقی با اشاره به رویدادهایی مانند مهرواره هوای نو گفت: این رویدادها به‌ویژه در جامعه امروز، نقش بسیار مهمی در تقویت اعتماد به نفس و انگیزه بانوان برای ایفای نقش‌های مؤثر دارند. بانوان با حضور در چنین برنامه‌هایی احساس می‌کنند که می‌توانند تأثیرگذار باشند و فضای جدیدی برای ابراز توانمندی‌های خود پیدا می‌کنند.

وی افزود: در بسیاری از موارد، بانوان به‌ویژه در هیئت‌های مذهبی، به دلیل شرایط فرهنگی و اجتماعی، ممکن است حس کنند که نقش آنها در مدیریت و برنامه‌ریزی‌های کلیدی محدود است اما رویدادهایی مانند مهرواره هوای نو، این باور را تغییر می‌دهند و به بانوان اعتماد به نفس می‌دهند تا خود را در جایگاه‌های مدیریتی و رهبری ببینند.

این کارشناس مذهبی در ادامه تأکید کرد: پیش از هرگونه مشارکت فعال در رویدادهای اجتماعی، آموزش‌های علمی و صحیح باید به‌طور کامل انجام شود. قبل از آنکه بانوان وارد عرصه‌های مدیریتی و تصمیم‌گیری در هیئت‌های مذهبی شوند، باید به‌طور علمی و صحیح آگاه شوند که نقش ایران در جهان چیست و چگونه می‌توانند در مقابله با تهدیدات و نقشه‌های دشمنان، از جمله آمریکا و رژیم صهیونیستی، به‌طور مؤثر عمل کنند.

این استاد دانشگاه اضافه کرد: باید در ابتدا تبیین درستی از نقشه‌های دشمنان برای منطقه و جهان و همچنین، دسته‌بندی‌های داخلی و انگیزه‌های مختلف آن‌ها، به‌طور علمی و دقیق انجام شود. این آموزش‌ها به بانوان کمک می‌کند که درک صحیحی از وضعیت کنونی داشته باشند و در مسیر مقابله با این تهدیدات، به‌ویژه در هیئات مذهبی، به‌طور مؤثر مشارکت کنند.

تقویت هویت دینی و اجتماعی بانوان

حاجی‌عبدالباقی در پاسخ به برنامه‌ها و فعالیت‌هایی برای تقویت هویت دینی و اجتماعی بانوان، بر اهمیت جذب جوانان در فعالیت‌های دینی تأکید کرد و گفت که باید جوانان را درگیر جلسات فکری و تحقیقاتی کرد تا بتوانند در مسائل دینی و اجتماعی به درک عمیق‌تری برسند و روحیه مشارکت و مسئولیت‌پذیری در آنان تقویت شود.

وی همچنین، به استفاده از هنرهای مختلف مانند شعر، تئاتر و نقاشی در جلسات مذهبی اشاره کرد و افزود: این هنرها می‌توانند به انتقال مفاهیم دینی و اخلاقی به نسل جوان کمک کرده و بانوان را در فرآیند آموزش مفاهیم دینی مشارکت دهند.

حاجی‌عبدالباقی همچنین، بر ایجاد فضاهای اردویی، ورزشی و پارک‌های ویژه بانوان تأکید کرد و گفت: این فضاها می‌توانند علاوه بر تقویت جسمانی، هویت اجتماعی بانوان را تقویت کرده و فرصتی برای برگزاری جلسات فرهنگی و دینی فراهم آورد.

وی افزود: آموزش اصول روانشناسی قرآنی، اسلامی در حل اختلافات خانوادگی نیز می‌تواند به ایجاد خانواده‌های سالم و همبسته کمک کند.

این کارشناس دینی همچنین، بر اهمیت آموزش فناوری‌های نوین برای بانوان اشاره کرد و گفت: آشنایی با هوش مصنوعی و نرم‌افزارهای نو می‌تواند در ارتقای فعالیت‌های دینی و فرهنگی بانوان مؤثر باشد.

در ادامه، حاجی‌عبدالباقی بر لزوم تقویت جلسات دعا، ابتهال و توسل در هیئت‌های مذهبی تأکید و بیان کرد: این جلسات می‌توانند ارتباط معنوی بانوان با خداوند را تقویت کنند.

تسهیل‌گری فرهنگی و اقتصادی در امر ازدواج

در نهایت، وی از تسهیل‌گری فرهنگی و اقتصادی در امر ازدواج به عنوان یک راهکار مؤثر برای کاهش مشکلات اجتماعی و خانوادگی و تسهیل ورود به زندگی مشترک برای بانوان یاد کرد و گفت: تمامی این برنامه‌ها و فعالیت‌ها می‌توانند به تقویت هویت دینی و اجتماعی بانوان کمک کنند. مهمترین نکته این است که این برنامه‌ها باید با رویکردی جامع و همه‌جانبه به‌ویژه در راستای نیازهای امروز جامعه بانوان طراحی شوند. با توجه به شرایط اجتماعی و فرهنگی امروز، این فعالیت‌ها می‌توانند به‌عنوان ابزارهایی مؤثر در ارتقای جایگاه بانوان در هیئت‌های مذهبی و در جامعه عمل کنند.