خلاصه‌ای از روایت فعالان خانواده امید در نمایشگاه شهاب

به گزارش روابط عمومی سازمان تبلیغات اسلامی، سومین نمایشگاه بین‌المللی کودک و نوجوان بغداد (شهاب)، به ‌عنوان یک رویداد تخصصی در زمینه کودک و نوجوان شناخته می‌شود، فرصتی مناسب برای معرفی محصولات و خدمات جدید به شمار می‌رود. صابر نوری‌محب، مدیر نهالستان امید، در این نمایشگاه به بیان تجربیات و دستاوردهای مرکز نوآوری فرهنگی امید پرداخت. وی گفت: «حضور در این نمایشگاه که با مساعدت‌های واحد بین‌الملل حوزه هنری انقلاب اسلامی و مشارکت مؤسسه هدهد صورت گرفته است، به ما این امکان را می‌دهد که با بازارهای خارجی آشنا شویم و ارتباطات مؤثری با توزیع‌کنندگان و تولیدکنندگان برقرار کنیم.»

نوری همچنین به برگزاری جلسات متعدد با مدیران مدارس و شبکه شهاب در حاشیه این نمایشگاه اشاره کرد و افزود: «این جلسات به ما کمک کرد تا همکاری‌های جدیدی را شکل دهیم و محصولات خود را به مخاطبان معرفی کنیم.» مرکز نوآوری امید با هدف تسهیل‌گری و اتصال کسب‌وکارها به بازار، از دو ماه پیش برنامه‌ریزی برای حضور در این نمایشگاه را آغاز کرده بود. نوری‌محب خاطرنشان کرد: «تجربه واقعی از بازار و ارتباط با مردم، به ما کمک می‌کند تا محصولات خود را بهتر عرضه کنیم و بازخوردهای ارزشمندی دریافت کنیم.» این نمایشگاه به‌عنوان یک پلتفرم مهم برای کسب‌وکارهای فعال در حوزه کودک و نوجوان، فرصتی برای تبادل نظر و ایجاد همکاری‌های جدید فراهم کرده است. امید می‌رود که این ارتباطات به نتایج مثبتی در آینده منجر شود.

 سید هادی امامی، مدیر مجموعه نقش و خیال به عنوان یکی از شرکت کنندگان در این نمایشگاه با اشاره به پیشینه همکاری‌هایش توضیح داد: «پیش از این نمایشگاه و حتی قبل از سفر به عراق، در نمایشگاه پارسال و همچنین خرداد امسال در ایران، موفق شدیم یکی از شرکت‌های فعال در حوزه اسباب‌بازی در عراق را شناسایی کنیم. این شرکت علاقه زیادی به همکاری با ما نشان داد و از اوایل امسال توانستیم سه یا چهار مرتبه  بار برایشان ارسال کنیم.» امامی درباره تصمیم برای شرکت در نمایشگاه شهاب افزود: «وقتی موضوع نمایشگاه شهاب مطرح شد، با این شرکت تماس گرفتم. آن‌ها اعلام کردند که خودشان نیز در این نمایشگاه حضور خواهند داشت. همین موضوع باعث شد احساس کنم این نمایشگاه می‌تواند فرصت بسیار خوبی برای ما باشد.» او در ادامه به اهمیت نمایشگاه پرداخت و گفت: «پس از حضور در نمایشگاه، به‌خوبی با ظرفیت‌های موجود در کشور عراق آشنا شدیم. عراق، به‌عنوان کشوری همسایه، با ایران تبادلات فرهنگی گسترده‌ای دارد و فعالیت‌های ما در مجموعه نقش و خیال نیز به فرهنگ جهان اسلام و کشورهای مسلمان مرتبط است. کشورهای مسلمان اطراف ما بازار هدف اصلی محصولات‌مان، به‌ویژه اسباب‌بازی‌ها، هستند.» 

امامی در پایان درباره دستاوردهای این تجربه گفت: «ما مدت‌هاست که بر صادرات اسباب‌بازی به کشورهای همسایه تمرکز کرده‌ایم و حضور در این نمایشگاه برای ما فرصتی ارزشمند بود. این نمایشگاه نه‌تنها به ما کمک کرد ظرفیت‌های موجود در عراق را شناسایی کنیم، بلکه فرصتی ایجاد کرد تا از نزدیک با شرکت‌ها و فعالان این حوزه ارتباط برقرار کنیم. این تجربه برای ما بسیار مثبت و مفید بود.»

مدیر مجموعه نقش و خیال با اشاره به اهمیت زمان‌بندی مناسب برای نمایشگاه گفت: «یکی از مسائل مهم این بود که اگر زمان بیشتری برای آماده‌سازی حضور در نمایشگاه داشتیم، نتایج بهتری می‌توانستیم بگیریم. البته از مدتی قبل پیش‌بینی چنین شرایطی را کرده بودم و برای حضور در نمایشگاه‌های خارج از کشور، کاتالوگ محصولاتمان را به زبان عربی و انگلیسی ترجمه و آماده کرده بودم. بنابراین وقتی این فرصت به‌طور ناگهانی پیش آمد، خوشبختانه دست‌مان خالی نبود.»

او درباره طراحی غرفه توضیح داد: «بااین‌حال، طراحی غرفه ما جای بهبود داشت. غرفه ایران به‌صورت بسته طراحی شده بود، به این معنا که بازدیدکنندگان باید حتماً وارد غرفه می‌شدند تا بتوانند محصولات را ببینند. این طراحی باعث می‌شد محصولات ما در معرض دید مستقیم و سریع بازدیدکنندگان عبوری قرار نگیرد.» او اضافه کرد: «اگر فضایی تعاملی طراحی می‌شد، مثلاً میزی وجود داشت که کودکان بتوانند با اسباب‌بازی‌ها بازی کنند و تجربه عملی داشته باشند، تأثیر بسیار بیشتری می‌گذاشت.» امامی در ادامه به اقدامات خود برای جبران این محدودیت‌ها اشاره کرد و گفت: «با وجود این مشکلات، تلاش کردیم ضعف طراحی غرفه را جبران کنیم. خودمان به سراغ دیگر غرفه‌ها رفتیم، با مسئولان‌شان صحبت کردیم و افرادی را که به نظر می‌رسید بازار هدف ما باشند، به غرفه دعوت کردیم. آن‌ها از نزدیک با محصولات‌مان آشنا می‌شدند، کاتالوگ دریافت می‌کردند و تعامل خوبی شکل می‌گرفت.» 
 

امیدوار به همکاری‌های آینده 

 

صادق ذوفن مدیر مجموعه سدره یکی دیگر از شرکت کنندگان در این نمایشگاه با اشاره به تجربه حضور در نمایشگاه گفت: «ما به نمایندگی از مجموعه سدره در این رویداد شرکت کردیم و تجربه بسیار خوبی بود. اطلاعات مربوط به فعالیت‌های مجموعه را هم در اختیار شما قرار خواهم داد تا بیشتر با آن آشنا شوید.» ذوفن درباره دستاوردهای این نمایشگاه افزود: «ما توانستیم برخی از نیازهای خود را شناسایی کنیم اما باید بگویم که این شناخت هنوز کامل نیست. برای شناخت بهتر عراق و فرصت‌های موجود در آن، به اقدامات بیشتری نیاز داریم.» او بر اهمیت برگزاری جلساتی با فعالان مختلف تأکید کرد و گفت: «این فعالان می‌توانند شامل صادرکنندگان، واردکنندگان، نخبگان، بنکداران یا مغازه‌داران باشند. ایجاد چنین ارتباطاتی می‌تواند نتایج مثبتی به همراه داشته باشد.» او درمورد تغییراتی که نمایشگاه برای آن‌ها به همراه داشت، توضیح داد: «این رویداد به ما کمک کرد عراق را بهتر بشناسیم و لینک‌ها و درگاه‌های ارتباطی مؤثرتری پیدا کنیم؛ البته انتظار داشتیم جنبه B2B نمایشگاه بیشتر باشد اما متأسفانه بیشتر حالت B2C داشت.» ذوفن در ادامه از وضعیت غرفه خود در نمایشگاه انتقاد کرد و گفت: «غرفه ما در قالب پاویون ارائه شده بود و تنها یک قفسه داشت که در کنار ده‌ها قفسه لوازم‌التحریر قرار گرفته بود. این شرایط چندان مطلوب نبود و انتظار ما فراتر از این بود.» او پیشنهاد داد: «در سال آینده، غرفه‌ها باید با طراحی بهتر و به‌صورت جداگانه ارائه شوند. حتی اگر در قالب پاویون باشند، می‌توان کسب‌وکارهای مرتبط را در غرفه‌های مشترک اما مجزا قرار داد تا نظم و جذابیت بیشتری ایجاد شود.» او درباره ایده‌های نوآورانه نیز گفت: «حقیقتاً مواجهه خاصی با مفاهیم نوآورانه نداشتیم، اما همزمانی این نمایشگاه با نمایشگاه کتاب بغداد، ایده‌ای را برای ما به همراه داشت. می‌توان نمایشگاهی مشابه با تمرکز بر کودکان در عراق برگزار کرد که در قالب B2B باشد و غرفه‌هایی از کشورهای مختلف، به‌ویژه کشورهای عربی، حضور داشته باشند.» او با اشاره به موفقیت نمایشگاه کتاب بغداد افزود: «این تجربه نشان می‌دهد که بسیاری از کشورهای عربی تمایل به شرکت در چنین رویدادهایی دارند و این فرصت می‌تواند برای گسترش تعاملات بین‌المللی به‌خوبی استفاده شود.»

در پایان، ذوفن درباره تعاملات خود با سایر تیم‌های حاضر در نمایشگاه گفت: «تعاملات ما با تیم‌های ایرانی و عراقی بسیار مثبت بود. اگرچه هنوز این ارتباطات به نتیجه مشخصی نرسیده، امیدواریم در آینده به همکاری‌های مؤثری منجر شود.» 

ذوفن در ادامه به تعاملات تیم خود با دیگر گروه‌های حاضر در نمایشگاه اشاره کرد و گفت: «تعاملات ما با تیم‌های دیگر، چه ایرانی و چه عراقی، بسیار مثبت و سازنده بود. تیم‌های ایرانی را بهتر شناختیم و ارتباطات جدیدی برقرار کردیم؛ البته هنوز این ارتباطات به نتیجه مشخصی نرسیده اما امیدواریم در آینده به همکاری‌های مؤثری منجر شود.» او همچنین درباره تعاملات با تیم‌های عراقی افزود: «ما با چند تیم عراقی هم ارتباطات خوبی برقرار کردیم که اگرچه هنوز به نتیجه نهایی نرسیده اما به آینده این روابط خوش‌بین هستیم و امیدواریم اتفاقات خوبی رقم بخورد.» 

سفارشی‌سازی محصولات ایرانی برای صادرات 

ارسلان باسلی‌زاده مدیر مجموعه چوبین و مشاور سرمایه گذاری مرکز امید در ابتدا با اشاره به تاریخ عراق پس از فروپاشی عثمانی و ساختارش گفت: «فروپاشی امپراتوری عثمانی و تقسیم سرزمین‌های آن توسط قدرت‌های استعماری، تأثیر عمیقی بر عراق گذاشت. پس از این فروپاشی، عراق و فلسطین زیر قیمومیت بریتانیا و سوریه و لبنان تحت نظارت فرانسه قرار گرفتند. گفته می‌شود مرزهای این کشورها ازسوی یک ژنرال انگلیسی با مداد روی نقشه مشخص شد. این نوع تقسیم‌بندی بدون توجه به ساختارهای جمعیتی و فرهنگی منطقه، زمینه‌ساز بسیاری از چالش‌ها شد.»

وی با اشاره به وضعیت جمعیت عراق، جمعیتی حدود 45میلیون نفر که 70 درصد آن شهرنشین و 30 درصد روستانشین هستند. نکته جالب این است که بعد خانوار در عراق حدود 5.3 نفر است و تقریباً در هر خانواده عراقی یک نفر کارمند دولت است. دولت به هشت‌میلیون نفر حقوق پرداخت می‌کند که این، بالاترین نسبت کارمندان دولتی در جهان است. با این حال، فقط یک درصد از این کارمندان در بخش نفتی فعالیت دارند. این ساختار باعث شده که تولید در عراق بسیار ضعیف باشد و بخش زیادی از خدمات ازسوی نیروی کار خارجی انجام شود. 

 باسلی‌زاده با اشاره به نگاه مردم به ساختارهای دولتی افزود: مردم عراق به‌شدت به ساختار دولتی بدبین هستند. رشوه در پایین‌ترین سطوح اداری کاملاً رایج است و هیچ نهادی متولی حوزه‌های فناوری و نوآوری وجود ندارد. در چنین شرایطی، چالش‌های بسیار اساسی‌تر از مسائل فناوری پیش روی دولت عراق است. مشاور سرمایه‌گذاری امید، در ادامه باتوجه‌به روحیه خطرپذیری و نوآوری در عراق گفت: روحیه خطرپذیری و نوآوری خصوصاً در میان نسل جوان، بسیار پایین است. یکی از دلایل این وضعیت، ارزش تقریباً برابر دینار با دلار و راحتی کسب درآمد حداقلی است. وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به رابطه ناموفق تجار ایرانی و عراقی اشاره کرد و افزود: تجار عراقی به دلایلی مثل بدقولی تولیدکنندگان ایرانی، کیفیت پایین محصولات نسبت به کالاهای چینی و تجربیات ناموفق در همکاری‌های قبلی، تمایل چندانی به همکاری با ایران ندارند. این مشکلات مانع بزرگی برای کسب‌وکارهای ایرانی در عراق است. وی در بخش انتهای صحبت‌هایش پیشنهادی برای بهبود این مسئله ارائه کرد که می‌توان به بخشی از آن‌ها اشاره کرد:  

1 . حضور جدی در نمایشگاه‌های سطح بالای بین‌المللی به جای نمایشگاه‌های کوچک می‌تواند تأثیر عمیقی داشته باشد.

۲. محصولات ایرانی باید برای فرهنگ و نیازهای خاص مردم عراق سفارشی‌سازی شوند.

۳. شناخت قواعد فرهنگ مصرف بازار عراق از طریق پژوهش‌های دقیق و استفاده از تولیدکنندگانی که این قواعد را رعایت می‌کنند، ضروری است.

۴. بهتر است بر ایجاد یک رابطه اقتصادی باکیفیت با یک شریک عراقی تمرکز کنیم تا ده‌ها رابطه ضعیف.

۵. محصولات فرهنگی، که سهم مهمی در سبد خرید خانوارهای عراقی دارند، فرصت طلایی برای شروع روابط اقتصادی پایدار هستند.

7. درک گستردگی جامعه عراق و پرهیز از تحلیل‌های سطحی، مثل مشاهده صرفاً از پیاده‌روی‌های اربعین، می‌تواند دیدگاه‌های دقیق‌تری ارائه دهد.

یک تجربه بی‌نظیر

محمد جوادی، مدیر مؤسسه فرهنگی هنری شهد که در این نمایشگاه حضور داشت با اشاره به ۱۴ سال سابقه این مجموعه در تولید انیمیشن‌های سریالی، از تجربه اولین حضور در نمایشگاه بین‌المللی شهاب به‌عنوان نقطه عطفی یاد کرد. او اظهار کرد: «این نمایشگاه فرصتی برای معرفی آثار و دریافت بازخوردهای مستقیم از مخاطبان به‌ویژه کودکان و نوجوانان بود، که پیش از این کمتر امکان‌پذیر بود.» جوادی توضیح داد که مؤسسه شهر عمدتاً دو دسته مخاطب دارد: کودکان و نوجوانان به‌عنوان مصرف‌کنندگان آثار انیمیشن و سازمان‌ها و نهادها به‌عنوان سفارش‌دهندگان پروژه‌ها. وی افزود: «این نمایشگاه برخلاف انتظارات ما، بیشتر جنبه B2C داشت و به جذب سفارش‌های سازمانی کمک چندانی نکرد اما برای ارتباط مستقیم با مخاطبان نهایی و دریافت بازخوردها بسیار ارزشمند بود.» 

یکی از مهم‌ترین دستاوردهای این رویداد، ایجاد ایده‌هایی برای تنوع در مدل‌های کاری مؤسسه بود. جوادی بیان کرد: «نمایشگاه شهاب ما را به‌‌سوی تولیدات کوتاه‌مدت‌تر با اسپانسرهای کوچک‌تر سوق داد، که می‌توانند تأثیر قابل‌توجهی در معرفی و توسعه محصولات ما داشته باشند.» او همچنین به مذاکرات موفقی که در نمایشگاه شکل گرفت اشاره کرد، ازجمله توافق با یک مجموعه مدارس برای تولید انیمیشن و مذاکرات با نویسنده‌ای که به‌دنبال تبدیل کتابش به انیمیشن بود. 

تعامل با مخاطبان خارجی یکی دیگر از نکات برجسته این نمایشگاه بود. جوادی توضیح داد که با بازدیدکنندگان عراقی درباره مفاخر کشورشان صحبت کردند و براساس نظرات آن‌ها، طراحی کاراکترهایی انجام دادند که با استقبال مثبت مواجه شد و چند سفارش جدید را نیز به همراه داشت. او تأکید کرد که حضور در نمایشگاه‌ها، به‌ویژه با شناخت دقیق از مخاطبان و اهداف آن‌ها، می‌تواند نقشی کلیدی در توسعه کسب‌وکار داشته باشد. جوادی در پایان گفت: «این رویداد برای مجموعه شهر یک تجربه بی‌نظیر و انگیزه‌ای برای شرکت در رویدادهای مشابه در آینده بود.»