چرا «حسینیه معلی» در جذب مخاطب موفق است

به گزارش روابط عمومی سازمان تبلیغات اسلامی، رسانه‌ها از دیرباز به تقویت دینداری کمک کرده و مقوم دینداری در دوره‌های مختلف تاریخ بوده‌اند. امروزه بخشی از وظیفه رسانه‌ها در حکومت اسلامی، تشریح، تبیین و ترویج معارف اسلامی و قرآنی است که رسانه ملی مسئولیت عظیمی در این حوزه دارد.

«حسینیه معلی» عنوان برنامه‌ای است که با همین هدف تهیه شده و از یکی دو سال قبل تا کنون در مناسبت‌های مذهبی همچون ماه‌های محرم و شعبان روی آنتن تلویزیون رفته و توانسته طیفی از جامعه را جذب کند. 

این برنامه با بهره‌گیری از ساختار و شاکله هیئت، که خود یک رسانه مؤثر و توانمند است، جلوه‌های جذابی از سوگواری یا شادی برای اهل بیت(ع) را به تماشاگران ارائه کرده و به معرفی مناسک و آیین‌های مذهبی ایرانیان در نقاط مختلف کشور پرداخته است. برای آگاهی از ویژگی‌ها و میزان تأثیرگذاری این برنامه در بین مخاطبان، گفت‌وگوهایی انجام شده است که باهم می‌خوانیم.

ارائه معارف دین در ظرف رسانه 

حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالله مرادی، مدرس حوزه و دانشگاه با اشاره به اینکه برنامه تلویزیونی «حسینیه معلی» با شکل و سبکی بدیع توانسته معارف دین و اهل بیت (ع) را در ظرف رسانه به مخاطبان ارائه دهد، اظهار کرد: خوشبختانه این برنامه دینی در دو سه سال اخیر همچون برنامه قرآنی «محفل» موفق شد مخاطبان پرشماری را جذب تلویزیون کرده و پای گیرنده‌ها بکشاند. 

مدرس حوزه علمیه چهارمحال و بختیاری با ذکر اینکه جای این دست برنامه‌ها با موضوع دینی و با محوریت قرآن و اهل بیت(ع) در تلویزیون خالی بود، ادامه داد: جا داشت که خیلی زودتر از اینها شاهد تولید و پخش این برنامه‌ها باشیم تا چهره مهربانانه دین که قائل به شادی و نشاط بدون گناه است، به عموم مردم نشان داده شود. 

این کارشناس رسانه با ابراز خرسندی از قرارگیری برنامه حسینیه معلی در جمع پرمخاطب‌ترین برنامه‌های صدا و سیما، افزود: نظرسنجی‌ها حاکی از آن است که قاطبه مخاطبان این برنامه ابراز رضایت داشتند اگرچه نکات دقیق و ایرادهای ظریفی هم بر این برنامه وارد است که امیدواریم در تولیدات جدید مدنظر دست‌اندکاران قرار گیرد. 

مرادی ضرورت توجه به جایگاه منبر در حسینیه معلی را مورد تأکید قرار داد و افزود: باتوجه به اینکه این برنامه بر طبق ساختار هیئت طراحی شده جادارد که به رسم سنت هیئت، این برنامه با تلاوت قرآن و فیض منبر آغاز شود که البته این رویکرد را در یکی دو قسمت از حسینیه شاهد بودیم. 

وی اظهار کرد: در کشور خطبای توانمند و پرمخاطب زیادی داریم که پیشنهاد می‌شود از این افراد در ابتدای برنامه استفاده شود و تماشاگران یک منبر کوتاه اما جذاب و پرمحتوا را شاهد باشند و یکی دو نکته بیاموزند.

چند پیشنهاد به سازندگان حسینه معلی 

مرادی با تصریح اینکه حسینیه معلی جلوه و نمایی از ساختار هیئت را به مخاطبان عرضه می‌کند، اضافه کرد: در صحنه‌هایی که تماشاگران بر روی زمین می‌نشینند به خوبی نمایشگر قالب هیئت است و جلوه‌های زیبایی را از ساختار و محتوای هیئت به مخاطبان نشان می‌دهد. 

وی دامنه اثرگذاری برنامه حسینیه معلی را مطلوب ارزیابی و بیان کرد: امام خمینی(ره) فرمودند: «اگر دشمن از کار شما عصبانی و ناراحت بود بدانید کارتان صحیح است» بر این اساس، از دلایل موفقیت و اثرگذاری این برنامه، عکس‌العمل و عصبانیت دشمن و تلاش برای کمرنگ کردن این برنامه است. 

این کارشناس رسانه حضور برخی سلبریتی‌های مذهبی در برنامه حسینیه معلی را در جذب مخاطبان تأثیرگذار دانست و توضیح داد: حضور حجت‌الاسلام مرادی به عنوان یک خطیب شناخته شده به‌ویژه در بین قشر دانشجو و جوان و نیز حضور مداحان پرمخاطب و محبوب در این برنامه، برای مخاطبان جذاب بوده و حتی کسانی هم که عموماً برنامه‌های تلویزیون را دنبال نمی‌کنند به تماشای این برنامه می‌نشینند. 

مرادی با ذکر اینکه حسینیه معلی در کنار ایجاد شور معنوی توانسته در ارتقای شناخت و معرفی دینی نیز عملکرد خوبی داشته باشد، اظهار کرد: بااینحال، گاهی معارف و نکاتی که باید به مخاطب انتقال داده شود تحت الشعاع شوخی‌ها یا گفت‌وگوهای خارج از موضوع گم می‌شود یعنی مجریان با هم شروع به صحبت می‌کنند که برای مخاطب آزاردهنده است. 

این مدرس حوزه علمیه اضافه کرد: در این دست صحنه‌ها شاهد هستیم که پیام‌ها و محتوای مورد نظر ناقص و مبهم باقی می‌ماند که پیشنهاد می‌شود سازندگان این برنامه به این ظرایف دقت بیشتری داشته باشند. 

وی در پایان گفت: گاه ممکن است زمان‌بر بودن ضبط برنامه باعث ایجاد خستگی در سازندگان شود که باید نسبت به رعایت این نکات و ظرایف دقت بیشتری داشته باشند تا برنامه اثرگذاری لازم را داشته باشد اما معتقدم این برنامه توانسته است در کنار معرفی و بازنمایی آداب و مناسک دینی نقاط مختلف کشور، در انتقال معارف اهل بیت(ع) و معرفت‌افزایی نیز تأثیرگذار باشد.

محاسن برنامه حسینیه معلی 

جمال‌الدین خدابخشی، مجری صدا و سیمای چهارمحال و بختیاری با اشاره به فراگیر بودن و دامنه وسیع اثرگذاری رسانه به ویژه در مخاطبان تلویزیون، اظهار کرد: رسانه در عمیق‌ترین لایه‌های جامعه نیز نفوذ می‌کند لذا اثرگذاری بالایی در زندگی و رفتارهای فردی و اجتماعی افراد در همه حوزه‌ها دارد. 

وی با ذکر اینکه برنامه حسینیه‌ معلی نیز توانسته مخاطبان زیادی را جذب کند، ادامه داد: یکی از نقاط قوت این برنامه، دعوت افراد از استان‌های مختلف ایران اسلامی است که فرصتی را برای معرفی آداب و رسوم و سنت‌های دینی و فرهنگ‌های آیینی مردمان ترک، لر، کرد، بلوچ، ترکمن و ... فراهم می‌کند. این موضوع برای مخاطبان جذاب است و باعث آشنایی مخاطبان با فرهنگ غنی کشور شده است.

این فعال فرهنگی استان تأکید کرد: دعوت از مداحان و ذاکرین جوان یا ناشناخته در کنار مداحان مشهور و سرشناس از دیگر نقاط قوت این برنامه است که باعث انگیزه‌بخشی در میان جوانان علاقه‌مند به مداحی خواهد شد. استفاده از گروه‌ها و افرادی که یک کارویژه و یک حرکت شاخص دارند از دیگر وجوه ممتاز برنامه معلی است.

خدابخشی با تصریح اینکه حسینیه معلی در ماه شعبان بیشترین مخاطبان رسانه ملی را به خود اختصاص داد، افزود: به نظرم این برنامه از صحنه‌آرایی و دکور گرفته تا ساختار و محتوا یک برنامه خوب و اثرگذار بوده که جا دارد رویکرد سازندگان مبنی بر تنوع‌بخشی به میهمانان برنامه و دعوت از دیگر کارشناسان و مداحان تراز اول کشور همچنان ادامه داشته باشد.

مجری شبکه استانی جهان‌بین بیان کرد: پیشنهاد می‌شود در کنار دعوت از گروه‌ها از مناطق مختلف کشورمان، دوربین برنامه به این استان‌ها برود و از فعالیت گروه‌ها یک گزارش میدانی و مستند نیز تهیه و پخش کند که این امر موجب بهتر ارتباط گرفتن تماشاگران با این برنامه خواهد شد.

حسینیه معلی؛ اتفاق مثبت فرهنگی 

محمدحسن سلیمی، فعال فرهنگی در چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه حسینیه معلی به معرفی آیین‌های دیرینه مناطق مختلف کشور در پاسداشت اهل بیت(ع) می‌پردازد، اظهار کرد: این یک اتفاق مثبت فرهنگی در راستای ترویج و حفظ فرهنگ آیینی است.

این هنرمند و کارشناس نمایش‌های آیینی ادامه داد: پخش برنامه معلی در ایام سرور و جشن اهل بیت(ع) این مطلب را در جامعه پررنگ کرد که مذهبی بودن الزاماً همیشه به معنی عزاداری و غم و ناراحتی برای اهل بیت(ع) نیست بلکه در ایام عید نیز در شادی اهل بیت(ع) شریک هستیم.

سلیمی با بیان اینکه حسینیه معلی توانسته شاخص‌های هیئت تراز و ارکان هیئت را به نمایش بگذارد، افزود: البته نمی‌توان گفت این برنامه کاملاً بی‌نقص است اما وقتی دشمن از دست این برنامه عصبانی است و تخریب می‌کند می‌توان فهمید که توانسته کارکرد مثبتی داشته باشد.

وی با اشاره به بازنمایی آیین‌های اقوام و مناطق مختلف کشور در حسینیه معلی، بیان کرد: نمایش، یک هنر اصیل و اثرگذار است و همه حواس تماشاگر را که در سالن حضور دارد، درگیر می‌کند که حسینه معلی توانسته در این حوزه اثرگذار باشد و صحنه‌های جذابی را به تماشاگران حاضر در استودیو و تماشاگران تلویزیون ارائه دهد.