وقتی هیأت، خاکستری‌ها را هم با خود همراه کرد

به گزارش روابط عمومی سازمان تبلیغات اسلامی، در محرم امسال، خیابان‌های ایران صدای واحدی داشت؛ صدایی برخاسته از دل مردم، فراتر از مداحان و هیأتی‌ها؛ صدایی که در کنار نواهای عاشورایی، شعاری پرمعنا را طنین‌انداز کرد: «ایران حسین تا ابد پیروز است». این هم‌صدایی نه‌ فقط در شعار، بلکه در عمل، در نیت‌ها، در همدلی‌ها و در بصیرت اجتماعی بدنه‌ هیئات مشهود بود. در شرایطی که منطقه و جهان اسلام با بحران‌های پی‌درپی مواجه‌اند، هیأت‌های عزاداری امسال توانستند جلوه‌ای نو از فهم ظلم‌ستیزی، همبستگی ملی و آگاهی سیاسی را به نمایش بگذارند.

برای واکاوی این تحول اجتماعی-فرهنگی، با محمد اسداللهی، شاعر و ذاکر اهل‌بیت علیهم‌السلام، گفت‌وگو کرده‌ایم؛ کسی که نه‌تنها از متن هیأت‌ها می‌آید، بلکه با زبان شعر و نوحه، دغدغه‌های امروز جامعه را نیز بازتاب می‌دهد.

همگرایی بی‌سابقه هیأت‌ها؛ بازتاب فهم عمومی از دشمن و ضرورت همدلی

محمد اسداللهی در تحلیل فضای اجتماعی و معنوی محرم امسال تصریح می‌کند:«امسال، به فضل الهی، آرام‌آرام و فراتر از قشر مذهبی و هیأتی، اکثریت هیأت‌ها با فضای انقلاب و ظلم‌ستیزی آشنا بودند؛ به این معنا که آگاه بودند دشمن کیست و دوست کیست. البته در سال‌های اخیر نیز شاهد بودیم که بسیاری از مداحان و هیأتی‌ها در این مسیر فعالیت می‌کردند، اما آنچه امسال متفاوت بود، ورود و همراهی مستقیم مردم، به‌ ویژه قشر خاکستری بود. آنان دریافتند که مسئله، دیگر صرفاً یک جریان مذهبی نیست، بلکه اکنون موضوع، موضوع ایران و همدلی و ایستادگی است که همه باید پای کار باشند.»

او می‌افزاید: «مردم، به‌ویژه در دهه‌ محرم، با وجود آن‌که ممکن است در طول سال کمتر در هیأت‌ها حاضر شوند، در این ایام به مجالس آمدند. چه در هیأت‌های سنتی و چه در دیگر مجالس، مردم با قلب خود این پیام را درک کردند. همان‌گونه که بسیاری از چهره‌ها همراه شدند، مردم نیز با هیأت‌ها همراهی کردند. این همراهی، تأثیر بسزایی در پررنگ شدن مفهوم ظلم‌ستیزی در فضای هیأت داشت؛ تا جایی‌که مردم با مداحان همراه شدند، به‌ویژه وقتی در نوحه‌ها و بیانات، مطالبی مرتبط با این موضوعات مطرح می‌شد.»

شعار مشترک، زبان مشترک امت

اسداللهی در ادامه به نقش وحدت شعاری محرم ۱۴۴۷ اشاره کرده و می‌گوید: «شعارها می‌توانند یک کلمه‌ واحد را به گوش مردم جهان برسانند. هرچند که در دل‌های مردم سخنان بسیاری نهفته است، اگر قرار باشد تک‌تک با آنان گفت‌وگو شود، بی‌تردید سخنی حماسی خواهند گفت؛ اما این وحدت کلمه است که اثربخش خواهد بود. وقتی همه با همان شعار حرکت می‌کنند و آن را فریاد می‌زنند، قطعاً پیام عمیق‌تری را به جهان مخابره می‌کنند.»

او تأکید می‌کند: «همواره گفته‌ام که یک شعار یا یک سرود، آن‌گونه که مقام معظم رهبری نیز بارها بیان فرموده‌اند، اگر از دل برخاسته باشد، می‌تواند قلب یک ملت را به حرکت درآورد. شعار واحد نیز چنین کارکردی دارد و بدون تردید اثرگذار خواهد بود.»

رسالت ذاکران نسل جدید؛ رساندن پیام عاشورا به متن امروز جامعه

اسداللهی توصیه‌ای جدی به ذاکران و مداحان نسل جدید مطرح می‌کند و می‌گوید: «در درجه‌ نخست، مداحان و مسئولان هیأت‌ها باید از دل و جان وارد میدان شوند. اگر تا پیش از این، گفته می‌شد که برخی از ایشان شرایط تاریخی یا فضای جنگ را ندیده‌اند، باید گفت که امروز، دیگر جامعه ما، حتی جنگ را نیز لمس کرده است. حتی اگر جوانان امروز مانند نسل ما یا کوچکترها با فضای جبهه و دفاع مقدس بی‌واسطه آشنا نباشند، اکنون دیگر نمی‌توان این واقعیت‌ها را انکار کرد.»

او در ادامه هشدار می‌دهد: «اگر امروز نخواهیم این شرایط را درک کنیم و صرفاً به اجرای مراسم عزاداری بپردازیم، بی‌تردید از پیام حقیقی امام حسین علیه‌السلام فاصله گرفته‌ایم. سال‌ها برای ما پرسش بود که چگونه ممکن است کسی با امام حسین بجنگد و بر طفل شیرخوار او تیر بیفکند؟ یا چنین بلایی را بر کودک سه‌ساله‌اش روا دارد؟ این‌ها همواره در ذهنمان به‌ عنوان سؤال باقی می‌ماند. اما امروز، در ماه‌های اخیر، فجایع غزه را دیدیم و حتی در کوچه‌پس‌کوچه‌های شهر خودمان نیز مظلومیت را با تمام وجود درک کردیم.»

اگر پیام عاشورا را پنهان کنیم، با امام حسین (ع) همدل نیستیم

اسداللهی با لحن هشدارآمیز و جدی ادامه می‌دهد: «اگر مداح یا هیأتی، حتی در قالب نوحه‌ای، تنها بخواهد این پیام را منتقل کند که سیدالشهدا این‌گونه به شهادت رسید یا طفل شش‌ماهه‌اش این‌گونه جان داد و فقط در همین سطح متوقف شود، قطعاً پیام عاشورا را پنهان کرده‌ایم.»

او تأکید می‌کند: «اگر تنها بگوییم که وای بر اینکه حسین علیه‌السلام را کشتند، اما تلاشی برای مخابره‌ پیام او به دنیای امروز نکنیم، در واقع با امام حسین همدل نشده‌ایم. ما باید امروز با حسین علیه‌السلام زندگی کنیم، نه اینکه پیام او را در گذشته دفن کنیم. این مسئولیت سنگین امروز بر دوش ذاکران اهل‌بیت علیهم‌السلام نهاده شده است؛ رساندن صدای سیدالشهدا به گوش نسل امروز و پیوند دادن آن با مظلومیت‌ها، جنایت‌ها و ستم‌هایی که اکنون در برابر چشمانمان در حال وقوع است.»

منبع: فارس