احیای مجالس اهل‌بیت در بستر خانه‌ها

به گزارش روابط عمومی سازمان تبلیغات اسلامی، روضه‌های خانگی، تنها یک مجلس عزاداری نیستند؛ نقطه اتصال دل‌ها به نور اهل‌بیت‌اند. جایی که نام حسین(ع) از زبان مادربزرگ تا کودک خردسال جاری می‌شود و ایمان، از درون خانه‌ها جوانه می‌زند. خانه‌هایی که بوی روضه گرفته‌اند، نه‌ تنها فضای معنوی خانواده را دگرگون می‌کنند، بلکه بستری می‌شوند برای پرورش نسل عاشق و آگاه. به همین دلیل، بسیاری از فعالان فرهنگی و مذهبی، احیای سنت روضه‌های خانگی را ضرورتی برای تربیت دینی و مقاومت فرهنگی می‌دانند.

در همین راستا، از دهه اول محرم امسال، طرحی با عنوان «بیت النور» راه‌اندازی شده که با هدف حمایت از مجالس کوچک و مردمی، در تلاش است تا خانه‌های بیشتری را به چراغ عزای امام حسین (ع) روشن کند. درباره ابعاد مختلف این طرح و اهمیت آن، با علی ترابی، مدیر روابط عمومی سازمان هیأت و تشکل‌های دینی، گفت‌وگو کرده‌ایم.

احیای روضه‌ خانگی؛ از سنت‌های اصیل تا نیاز امروز جامعه

علی ترابی در پاسخ به چرایی و ضرورت راه‌اندازی طرح «بیت‌النور» توضیح می‌دهد:«روضه‌های خانگی مجلسی است که با هدف احیای معارف اهل‌بیت، تعمیق باورهای دینی و ترویج فرهنگ عاشورا در محیط منزل برگزار می‌شود. همان‌طور که ما در یک فضای صمیمی زندگی می‌کنیم، این روضه‌ها نیز در همان محیط با حضور جمعی از اعضای خانواده، فامیل، همسایگان و مهمانان علاقه‌مند برگزار می‌شود؛ با این تفاوت که دارای ساختار و نظمی متناسب با شأن مجلس اهل‌بیت است.»

او با اشاره به نقش تاریخی و کارکرد فرهنگی این مجالس اضافه می‌کند:«روضه خانگی می‌تواند نقش مؤثری در انتقال مفاهیم دینی به نسل جدید ایفا کند، انسجام خانوادگی را تقویت کرده و فضایی معنوی در جامعه بیافریند. در گذشته، در حالی‌ که جلسات بزرگ فقط در مناسبت‌هایی چون محرم برگزار می‌شد، روضه‌های خانگی منظم و مداوم بودند و در حفظ گرمای فضای فامیلی و اتصال قلبی به اهل‌بیت نقش کلیدی ایفا می‌کردند.» 

استفاده از ظرفیت هیأت محلی؛ ویژگی متمایز طرح بیت‌النور

ترابی درباره ویژگی‌های خاص طرح «بیت‌النور» می‌گوید:«این طرح می‌کوشد پیوندی مؤثر بین روضه‌های خانگی و هیأت‌های مذهبی محلی برقرار کند. به‌جای اعزام صرف مداح یا سخنران، این خدمات از طریق هیأت همان محله تأمین می‌شود. این امر موجب می‌شود آشنایی هیأت با زیست‌بوم منطقه خود افزایش یابد؛ مداحی که در جلسات متعدد خانگی یک محله شرکت می‌کند، با خانواده‌ها و ظرفیت‌های پنهان فامیلی و محلی بیشتر آشنا می‌شود و این شناخت موجب کاهش ناهماهنگی‌های اجتماعی و شناخت بهتر ظرفیت‌های محله خواهد شد.»

او همچنین بر مزیت‌های اجرایی طرح تأکید می‌کند:«هزینه پایین اجرای طرح با استفاده از زیرساخت‌های هیأت‌های محلی، امکان گسترش آن به تمامی شهرها و روستاها و دسترسی به شبکه گسترده‌ای از هیأت‌های مردمی از جمله مزایای قابل توجه بیت‌النور است.»

ترابی در توضیح زمان اجرای طرح می‌گوید:«اجرای رسمی طرح بیت‌النور  پس از دهه اول محرم آغاز شده و تا پایان ماه صفر ادامه خواهد داشت. البته توجه به روضه‌های خانگی به‌عنوان یکی از اولویت‌های اصلی سازمان هیأت، محدود به این بازه زمانی نیست و مراحل بعدی طرح نیز طراحی شده است. این مرحله از طرح، فرصتی برای آغاز ارتباط میان روضه‌های خانگی و هیأت‌های محلی فراهم کرده است؛ ارتباطی که می‌تواند توسط خانواده‌ها و هیأت‌ها ادامه یابد و تقویت شود.»

اهداف اصلی؛ دعوت به مشارکت مردمی

ترابی درباره هدف اصلی اجرای این طرح تصریح می‌کند:«ما قصد داریم هیأت‌های محلی را به مشارکت فعال در روضه‌های خانگی ترغیب کنیم. هیأت‌ها خود پیش‌قدم می‌شوند و اعلام می‌کنند که آمادگی همکاری با خانواده‌ها را برای برگزاری این جلسات دارند؛ از اعزام مداح و تأمین سیستم صوتی گرفته تا در اختیار قرار دادن اقلامی چون بیرق، پرچم و دیگر موارد فضاسازی. مردم نیز می‌توانند با مراجعه به هیأت محلی خود، درباره امکان مشارکت آن‌ها در طرح بیت‌النور پرس‌وجو و درخواست همکاری کنند. سازمان هیأت نیز با توجیه و آموزش هیأت‌های محلی، آن‌ها را برای برقراری این ارتباط آماده کرده است.»

ثبت گزارش در سامانه سمپات؛ نظارت، هدایت و پشتیبانی

ترابی درباره نقش سامانه «سمپات» در این فرآیند می‌گوید:«سامانه سمپات، سامانه ارتباطی سازمان هیأت با مجموعه‌های هیأتی و تشکل‌هاست. از طریق این سامانه، هیأت‌ها گزارش اجرای طرح بیت‌النور را ثبت می‌کنند و همچنین اطلاعات طرح‌ها و محتوای مورد نیاز را دریافت می‌نمایند. بخشی از زیرساخت این سامانه در خدمت طرح بیت‌النور قرار گرفته است و امکاناتی برای پایش، رصد و هدایت اجرای این طرح در محلات مختلف کشور فراهم کرده است.»

چشم‌انداز آینده؛ انسجام خانوادگی و تقویت زیرساخت‌ محلی

ترابی درباره آینده طرح بیت‌النور چنین می‌گوید:«در نگاه بلندمدت، رواج روضه خانگی موجب انسجام بیشتر کوچک‌ترین سلول اجتماعی، یعنی خانواده می‌شود. خانواده‌ای که با هم روضه برگزار می‌کند، تعامل معنوی مشترکی دارد و در فضای امروزی که اعضای خانواده هر یک درگیر دغدغه‌های فردی هستند، این جلسات می‌تواند عامل هم‌افزایی و نزدیکی قلبی باشد. افزون بر این، طرح بیت‌النور به تقویت زیرساخت‌های انسانی هیأت‌ها نیز کمک می‌کند؛ چرا که ظرفیت‌های بومی و ناشناخته در دل همین جلسات خانگی شناسایی و فعال می‌شوند.»

در پایان گفت‌وگو، علی ترابی با تأکید بر ضرورت بهره‌گیری از این فرصت می‌گوید:«بهترین بهانه برای دور هم جمع شدن همه ما، همان‌طور که در روایات آمده، یاد و ذکر اهل‌بیت علیهم‌السلام است. حدیث معروف امام صادق علیه‌السلام که فرمودند: «تِلْکَ الْمَجالِسُ أُحِبُّها؛ این مجالس را دوست دارم»، خود گواهی بر این مطلب است.»

او تأکید می‌کند:«همه ما در فضای امروز جامعه به فرصتی برای ارتباط عمیق‌تر روحی و معنوی با اهل‌بیت نیاز داریم. برگزاری یک روضه خانگی، به‌ویژه در این ایام محرم و صفر، می‌تواند بهترین بهانه برای گردهمایی خانواده‌ها و تقویت این ارتباط باشد. اگر دشواری‌هایی چون پیدا کردن مداح یا سخنران وجود دارد، طرح بیت‌النور این مسیر را آسان کرده است؛ فقط کافی است به ظرفیت‌های محلی رجوع کنیم.»

منبع: شبستان