مردم، قلب تپنده هیأت

به گزارش روابط عمومی سازمان تبلیغات اسلامی، فضای فرهنگی کشور از ابعاد مختلفی تشکیل شده که برگزاری هیأت‌های مذهبی، بخش مهمی از آن را به خود اختصاص می‌دهد و هر ساله تلاش می‌شود در راستای تقویت این فضا، اقدامات لازم و درخور صورت گیرد. یکی از برنامه‌هایی که برای تقویت فرهنگی هیأت‌های مذهبی از 1401 کلید خورد، مهرواره «هوای نو» است که به همت سازمان هیأت و تشکل‌های دینی وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی برگزار می‌شود. «هوای نو» با این قصد پا به میدان گذاشت که نفس تازه‌ای در فضای فرهنگی کشور بدمد. با چنین رویکردی،  مهرواره «هوای نو» با برگزاری سه دوره، سعی داشته ارتباط میان هیأت‌ها و مردم را تقویت کرده، ظرفیت‌های پنهان هیأت‌ها را نمایان کند، فعالیت‌ها و نوآوری‌های آنها را در عرصه‌های مختلف به نمایش بگذارد و بهترین‌های این عرصه را برای الگوسازی تشویق کند. سومین دوره مهرواره «هوای نو» 17 بهمن سال 1403 در تالار وحدت برگزار شد و حالا ثبت نام برای مهرواره چهارم از 20 آذر آغاز شده و تا 20 دی ادامه دارد. از این‌رو، فرصت را غنیمت شمردیم تا مروری بر دوره سوم این رویداد خاص هیأتی و اتفاقات آن داشته باشیم. 

مردمی‌شدن، کلید حل مسائل فرهنگی کشور

هدف از برگزاری سالانه مهرواره «هوای نو» این است که با ارائه طرحی نو و ایجاد تحول در فضای فرهنگی و فعالیت‌های هیأت‌ها، نوسازی و تحول در فضای فرهنگی به وجود آید. واقعیت آن است که مسیر حل بسیاری از مسائل فرهنگی کشور از مسیر مردمی شدن عرصه تبلیغ دین و عمومیت دادن فرهنگ می‌گذرد. در رویداد هوای نو، فرایند استانداردسازی کارهای فرهنگی و معرفی شاخص‌های یک تشکل مردمی موفق در قالب یک هیأت مذهبی، در دستور کار قرار دارد که به الگوسازی در این حوزه کمک می‌کند تا آن دسته از مجموعه‌های فرهنگی مردمی که تازه وارد این میدان شده‌اند، بتوانند از این تجربه‌های ارزشمند استفاده کنند. در سایه این تلاش‌ها، قرار است مراکز فرهنگی مردمی نیز توانمند شوند. 
مهرواره «هوای نو» در گذر زمان کامل‌تر شده و از سه بخش که در سال نخست داشت، به 5 بخش در دوره سوم این رویداد رسید و حالا امسال قرار است با اضافه شدن جایزه ویژه، در قالب 6 بخش برگزار شود. سومین مهرواره در بخش های نهاد هیأت، ارکان هیأت، تولیدات هیأت، فراهیأت، و بخش بین‌الملل برگزار شد. هر کدام از این بخش‌ها نیز از زیرمجموعه‌هایی تشکیل شده بودند که هیأت‌ها در زیرمجموعه‌های مختلف آن برگزیده و معرفی شدند. 

نگاه «هوای نو»، آینده‌نگرانه است

به گفته وحید ملتجی، دبیر مهرواره «هوای نو»، «یکی از تفاوت‌هایی که مهرواره سوم با دو مهرواره‌ قبلی داشت، جایگزینی واژه «پرچم‌دار» با «برگزیده» بود چرا که با حال و هوای هیأت تناسب بیشتری پیدا می‌کرد و مفهوم ارزنده‌تری را منتقل می‌کرد. به عبارتی، «پرچمدار» به افرادی اشاره دارد که هر کدام، پرچمی از امام حسین را در هیأت خود برافراشته می‌کرد.»
دبیر دوره سوم این رویداد پیرامون دیگر تفاوت‌های آن با رویدادهای قبلی عنوان کرد: «مهرواره سوم برخلاف رویداد دوم، علاوه بر داوری ملی، داوری بخش استانی هم به آن اضافه شد و نیز، بعد از طی مسیری پنج ساله در بخش بین‌الملل، سیر خود را آغاز کرد. به عبارتی، رویکر جهانی شدن برای اولین‌بار در سومین رویداد «هوای نو» مطرح شد که بیشتر به هیأت‌های فعال در مراسم اربعین می‌پرداخت و در آن، هیأت‌های فعال در عرصه بین‌الملل شناسایی و معرفی شدند.» 
او دلیل افزوده شدن بخش بین‌الملل را در مهرواره سوم، تأکید بر جهانی بودن هیأت اشاره و عنوان کرد: «قصد داریم در دوره پنجم، هوای نو، به معنای واقعی بین‌المللی خواهد شد و هیأت‌های شرکت‌کننده از کشورهای مختلف طبق زیست‌بوم خود، هیأت‌داری می‌کنند. اساسا، مهرواره هوای نو، نگاهی آینده‌نگرانه دارد و قرار است برای ترسیم مسیر در سال‌های آینده هیأت برنامه‌ریزی کنیم.» 

«هوای نو»، بهانه‌ای برای تقویت حضور بانوان

حجت‌الاسلام مجید باباخانی، رئیس سازمان هیأت و تشکل‌های دینی درباره برگزاری مهرواره «هوای نو» و اهمیت آن گفت: «حضور هیأت‌ها در این رویداد رقابتی نیست بلکه بیشتر در فضایی تعاملی و برادری حضور می‌یابند. مهم‌ترین موضوعی که در بدنه هیئات مطرح می‌شود، مطالبه‌گری و حل مسئله است به طوری که در چنین فضایی، امکان رشد پیدا می‌کنند.»
باباخانی عنوان کرد: «از آنجایی که بانوان نقش مهمی در هیئات دارند، هوای نو می‌تواند بهانه خوبی برای تقویت نقش این قشر از جامعه در هیئات و امور فرهنگی باشد. در این میان، همچنین نمی‌توان حضور پررنگ جوانان و نوجوانان را نیز در این مراسم‌های مذهبی نادیده گرفت به گونه‌ای که در مهرواره هوای نو به طور جدی به نقش آنها در هیئات پرداخته‌ایم.» 
او همچنین تأکید کرد: «هوای نو، مجموعه‌ای دولتی نیست بلکه به این بهانه، نخبگان فرهنگ را دور هم جمع می‌شوند. به عبارتی، وظیفه هوای نو، حمایت از این فرایند است.»

ارزیابی تاثیر اجتماعی هیأت در بخش نهاد هیأت

در بخش نهاد هیأت مهرواره هوای نو، کارکردها، توانمندی‌ها، اثرات اجتماعی و فکری و فرهنگی، هنری و رسانه‌ای هیأت‌ها مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. در این بخش توجه به اقشارمختلف جامعه به ویژه نوجوانان، زنان و دختران اهمیت ویژه ای دارد. این بخش از مهرواره خود به 8 رشته «هیأت و خانواده»، «هیأت و بانوان»، «هیأت و نوجوان»، «هیأت و امداد اجتماعی»، «هیأت و هنر و رسانه»، «هنر برگزاری هیأت»، «هیأت و مسجد»، و «هیأت در میدان» تقسیم می‌شود. 
تعدادی از هیأت‌هایی که در سومین مهرواره در بخش نهاد هیأت برگزیده شدند، هیأت‌های دخترانه‌ای بودند که در گروه‌های مختلف فعالیت داشتند. در این میان، هیأت دخترانه «بنت الهدی تهران» که در سومین دوره هوای نو، در رشته هیأت و نوجوان عنوان «پرچم‌دار» را کسب کرد، در رشته هیأت و هنر و رسانه هم برگزیده شد. این هیأت ویژه دختران نوجوان است و از سوی آنها اداره می‌شود، اما نقش هدایت و نظارت آن بر عهده بزرگ‌ترهاست. این هیأت ابتدا با حضور 150 دختر نوجوان آن در تهران راه‌اندازی شد که خود مسئولیت برگزاری این هیأت را برعهده داشتند و حالا بیش از 30 هزار دختر نوجوان در این هیأت حضور فعال دارند. از ویژگی‌های این هیأت باید به تلاش برای هویت‌بخشی به نوجوانان و جوان‌سازی اعضای هیأت اشاره کرد که در دل آن، سبک زندگی اسلامی- ایرانی تقویت می‌شود. علاوه بر این هیأت، مجموعه فرهنگی «عاشوراییان اصفهان» و کانون فرهنگی «رهپویان وصال شیراز» نیز در رشته هیأت و نوجوان برگزیده شدند. هیأت‌ «شباب الحسن یزد» و هیأت دانش آموزی «انصارالمهدی» نیز در رشته هیأت و هنر و رسانه صاحب عنوان شدند. 
غیر از نوجوانان، هیأت‌های خاص دیگری نیز در سومین دوره مهرواره هوای نو مورد توجه قرار گرفتند. «هیأت جوانان امام حسن مجتبی علیه السلام» از جمله برگزیدگان بخش نهاد هیأت در رشته هیأت و امداد اجتماعی بود. این هیأت که در خراسان شمالی و در شهرستان اسفراین فعالیت دارد، در کنار فعالیت‌های مذهبی منظم خود، به ارائه خدمات عمرانی برای مردم منطقه می‌پردازد. هسته مرکزی این هیأت در منطقه‌ای کم‌برخوردار قرار دارد که اهل تسنن و تشیع در کنار هم زیست می‌کنند و این هیأت در حد توان خود، برای این فعالیت‌های عام‌المنفعه تفاوتی میان شیعه و سنی نمی‌گذارد. در کنار این مرکز، «هیأت الزهرا دانشگاه شریف»، و «هیأت شباب الحسن علیه السلام یزد» نیز در بخش امداد اجتماعی سومین دوره مهرواره هوای نو برگزیده شدند. 

داوری کیفیت هیأت در بخش ارکان هیأت

از دیگر بخش‌های مهرواره سوم که سال گذشته برگزار شد، ارکان هیأت بود که در چهار محور «شاعر»، «مدیر هیأت»، «ستایشگر» و «سخنران» به بررسی چهار رکن محوری هیأت‌های مذهبی می‌پرداخت. رشته‌های بخش شاعر، «شاعر هیأت»، «نوحه‌سرا» و «شعرخوان» بودند و بخش مدیرهیأت، زیررشته‌ای نداشت. در بخش ستایشگر، ارزیابی در رشته‌های «مدیحه‌خوانی»، «نوحه‌خوانی» و «ادعیه‌خوانی» و «ستایشگری بانوان» انجام شد. در محور سخنران، رشته‌های «منبر بین‌الملل»، «منبر نوجوان»، «منبر خانواده» و «بانوان سخنران» زیرشاخه‌های این بخش را تشکیل می‌دادند. 
ابوالفضل سیبویه شاعر و نوحه‌خوان نوجوان اهل مشهد است که در سومین مهرواره «هوای نو» در کنار مهدی جهاندار، عالیه مهرابی، علی مشهوری، محسن کاویانی و حسن اسحاقی به عنوان برگزیده این رشته شناخته شد. او به دلیل انتخاب مضامین غنی و پخته برای خوانده شدن در هیأت، ادای صحیح و خواندن جذاب اشعار، و رعایت لحن اجرا و مضون هنرمندانه به عنوان یکی از برگزیدگان انتخاب شد.
یکی دیگر از رشته‌های بخش ارکان هیأت، مربوط به منبر بین‌الملل است که هیأت داوران رویداد مهرواره «هوای نو» به بررسی برترین سخنرانان می‌پردازند که با زبانی فرامرزی منبر می‌رود. یکی از برگزیدگان این بخش، حجت‌الاسلام سجاد سواری اهل اهواز است که تسلط کامل به زبان عربی دارد و با کلام طنز و استفاده از زبان بدن، به راحتی می‌تواند با مخاطبان خود ارتباط برقرار کند. علاوه بر او، دو سخنران دیگر هم از جمله حجت‌الاسلام سیدعلی شیخ‌الاسلام و سیدمحمدمحسن موسوی نیز از دیگر برگزیدگان رشته منبر بین‌الملل بوده‌اند. 

تولیدات هیأت هم داوری شدند

در بخش تولیدات هیأت، گروهی از کارهای تولیدی مورد ارزیابی قرار می‌گیرند که از سوی هیأت‌ها یا به دست مجموعه‌های خدمت‌رسان به هیأت به تولید رسیده‌اند. به عبارتی، این بخش در 5 رشته شامل «طراحی و فضاسازی»، «نرم‌افزار»، «تولیدات صوتی و تصویری»، «محصولات کاربردی»، و «نشان هیأت» به ارزیابی شرکت‌کنندگان و انتخاب برگزیدگان پرداخته است. 
استودیو- حسینیه «خانه حسین» یکی از برگزیدگان بخش تولیدات هیأت در سال گذشته بود که در رشته محصولات کابردی در کنار کانون تبلیغ «شبر تهران»، و هیأت «یا فاطمه الزهرا بابل» جزء برگزیدگان این بخش بود. این حسینیه محصول باکیفیتی با عنوان سفره و کتیبه طرح سرو را تولید می‌کند که با ظاهر و طراحی هنری و جذابی که دارد، از کیفیت بالای محصول برخوردار است و با این اوصاف، توانسته اصالت ایرانی- اسلامی را حفظ و احیا کند. 
دیگر برگزیده این بخش، هیأت یا فاطمه الزهرا در مازندران، بابل در رشته محصولات کاربردی است. این هیأت مجهز به آشپزخانه هوشمند است که به دلیل داشتن ایده‌ای خلاق و نوآور، فرایند تولید حرفه‌ای و اثرگذار، استفاده از فناوری مهندسی دقیق، ایجاد محصولی کاربردی در عرصه هیئات، توزیع و تبلیغات و ایجاد دسترسی برای مخاطبان و نیز قیمت مناسب محصول برای پرداخت توسط مخاطبان هیأتی، به یکی از برگزیدگان این بخش و رشته تبدیل شد. 

ارزیابی اقداماتی که در حواشی فراهیأت می‌گذرد

معمولا تمام بخش‌هایی که در مهرواره «هوای نو» وجود دارند، به موضوعات مربوط به هیأت تراز و هیأت‌های مرسوم می‌پردازد اما بخش فراهیأت با تفاوتی که نسبت به آنها دارد، به محورهای پیرامون هیأت‌های مذهبی مرتبط می‌شود. فراهیأت به مجموعه‌ای از رویدادها، مراکز و اشخاصی اشاره می‌کند که خارج از زیست‌بوم هیأت اتفاق می‌افتند اما نمی‌توان اثربخشی آن را در تعالی و پیشرفت هیئات بی‌تأثیر دانست. این بخش به پنج رشته‌  شامل خدمات هنری-رسانه‌ای، خدمات آموزشی و پژوهشی، خدمات شبکه‌سازی، نهادهای حامی و افراد حامی تقسیم شده است. 
بنیاد دعبل خزاعی در رشته نهادهای حامی در کنار شبکه قرآن و معارف سیما، و مجموعه فرهنگی سرچشمه نور انقلاب اسلامی جزء برگزیدگان سومین دوره مهراوه «هوای نو» اعلام شدند. این بنیاد به دلیل تکریم ستایشگران پیشکسوت و پیرغلامان، خدمت‌رسانی و پشتیبانی از عموم هیأت‌های کشور در زمینه‌های مختلف، و نیز برقراری نظامی حمایتی در قالب بیمه فعالان حوزه هیأت در میان برگزیدگان این بخش قرار گرفت. 
در رشته افراد حامی نیز حجت‌الاسلام مرحوم سیدمحمدعلی علی آل هاشم در رویداد سومی که سال گذشته برگزار شد، به عنوان برگزیده در رشته افراد حامی شناخته شد. او در جریان هیأت به جوانان پای‌کار و فعال و انقلابی میدان می‌داد تا توانمندی‌های خود را نشان دهند. او همچنین برای هیأت‌های آذربایجان شرقی به خصوص تبریز، نقش پدر را ایفا می‌کرد و از این‌رو، همواره حامی آنها بود. او با سرکشی مداوم به هیأت‌ها، با چالش‎ها و مشکلات آنها مطلع می‌شد و تلاش می‌کرد به واسطه نهادهای مختلف حاکمیت، آنها را حل و فصل کند. این مرحوم همچنین یک جریان محکم ایمانی را در سطح تبریز راه‌اندازی کرد که از جمله اقدامات تأثیرگذار ایشان در سطح هیأتی بوده است. 

ارزیابی بخش بین‌الملل برای برگزیدگان فرامرزی

بخش بین‌الملل که برای اولین بار در سومین رویداد مهرواره «هوای نو» کلید خورد، با توسعه محور مقاومت در جهان، دغدغه بین‌المللی و اندیشه جهانی را مد نظر قرار داد تا این‌گونه بتواند به موضوع هیأت و جهان‌اندیشی بپردازد. یکی از دغدغه‌های هیأت‌های حسینی مسئله بین‌المللی بودن و اندیشه جهانی آنهاست که هیأت‌های ایرانی و هیأت‌های غیرایرانی داخل کشور را دربرمی‌گرفت. بخش بین‌الملل تنها در یک رشته هیأت و جهانی‌اندیشی به ارزیابی شرکت‌کنندگان پرداخته بود. 
هیأت کنیزان حضرت معصومه که در قم مستقر است، در بخش بین‌الملل سومین مهرواره هوای نو، توانست عنوان یکی از برگزیده‌ها را از آن خود کند. این هیأت توجه بسیار بالایی به نقش بانوان و نقش‌آفرینی آنها دارد و علاوه‌براین، مسئله تربیت و انسان‌سازی در فضای هیأت را در اولویت خود قرار می‌دهد. از دیگر امتیازهای این هیأت، تلاش برای انتقال پیام اهل بیت به زبان و فرهنگ‌های مختلف است و تلاش‌های تأثیرگذار و اثربخشی را در فرایند کاری خود داده است. در کنار هیأت کنیزان حضرت معصومه از قم، بنیاد بین‌المللی مستشهدین عاشورا، و اتحادیه اسلامی طلاب آفریقا نیز در زمره برگزیدگان بخش بین‌الملل قرار گرفتند.
 

منبع: فارس