حجت‌الاسلام دشتی: به حفظ بنا‌های تاریخی حساسیت خاصی دارم

به گزارش نهضت،  زمانی که صحبتِ  از حفظ و نگهداری  میراث تمدنی ایرانی، اسلامی و مرمت آثار باستانی مي‌شود شايد کم‌تر کسی ذهنش به این سمت برود که یک مبلغ با پیگیری و جدیت به دنبال حفظ دستاوردهای تمدنی و تاریخی باشد. اما حجت‌الاسلام محمدجواد دشتی اين مبلغ جوان با فعاليت‌هايش خط بطلانی بر این تصور كشيده است.ماجرا از جايي آغاز مي‌شود كه این مبلغ 26 ساله -  سه سال و نیم پيش به عنوان امام محله مسجد«سیدامیر جلال‌الدین خضرشاه» فعالیتش را آغاز می‌کند. مسجدي كه ساخت آن به سال ۸۴۹ هـجری قمری بازمی‌گشت و در تاریخ ۱۵ آذر ۱۳۷۸ با شماره ثبت ۲۵۳۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده بود اما در فراموشی به سر می‌برد.

روزهای سخت  آغاز كار در مسجد میر خضر شاه

این مبلغ جوان با همان  لهجه شیرین یزدی درباره شرایط روزهای اول حضورش در مسجد مي‌گويد: روز اول که به مسجد آمدم شرايط ساختمان مسجد واقعاً نامناسب و حتي حرمت بناي آن رعایت نشده بود بخشی از گرمخانه‌ی مسجد به انباری و بخش دیگر به فاضلاب تبدیل شده بود، کاشی‌ ديوارها ریخته و ساختمان تقریباً  نيمه مخروبه و به حال خود رها شده بود؛ وضعیت اقامه نماز جماعت هم جالب نبود و فقط یک نفر برای خواندن نماز جماعت به مسجد می‌آمد.

حجت‌الاسلام دشتی خاطره اولین نماز جماعتش را اینطور بیان می‌کند: زمانی که می‌خواستم اولین نماز جماعت را در اين مسجد اقامه كنم قبل از اينكه در محراب بايستم؛ برگشتم و به پشت سرم نگاه کردم، تنها یک پیرمرد سالخورده آنجا بود، خیلی جا خوردم رو به پیرمرد کردم و گفتم: فقط شما برای نماز جماعت آمده‌اید؟ پيرمرد هم نگاهي به من كرد و به نشان تأكيد سرش را تكان داد. این اولین نماز جماعت روحانی جوان در این مسجد تاریخی بود نماز جماعتی که انگيزه‌اي براي  تلاش مضاعف در یک دوره هشت ماه شد.

روحانی جوان می‌گوید:  من درکار فرهنگي به صبر، تحمل و جلب اطمینان مردم؛ باورعمیقی دارم، بعضی از مبلغان به محض اینکه وارد مسجدی می‌شوند از همان لحظه اول به دنبال افزایش تعداد نمازگزاران و فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی هستند، بعد از مدتی هم كه نمی‌توانند به هدفشان برسند، سرخورده و ناامید می‌شوند اما من با تمسك به صبر و مهرورزي، بعد از چند ماه نماز جماعت تک نفره در مسجد میر خضر شاه را  تبدیل به نماز جماعتی با چهار، پنج صف كردم.

 تشکیل هیئت امنای فعال

بعد از آن که مسجد کمی از حالت غربت درآمد و جمعیت نیایش كنندگان و نمازگزاران افزايش يافت؛ حاج آقا دشتی تصمیم مي‌گيرد فعاليت‌هاي اداری مسجد را کمی سروسامان دهد. روحانی جوان می‌گوید: مسجد خضر شاه نبی، هیئت امنایی داشت که اكثر مواقع فعال نبود، تمام اعضاي قديمي آن را فراخواندم و بعد از مدتي نيز اعضای جدیدي را به هيئت امنا جذب كردم در نهایت از بین اعضای جدید و قدیم؛ هیئت امنایی ثابت و فعال برای مسجد تشكيل شد.

پیگیری اموال وقفی مسجد

وقتی مسجد صاحب هیئت امنا و خیال حاج‌آقا از کارهای ادارای راحت شد، کمر همت بست و به دنبال پیگیری و زنده شدن اموال اوقافی این مسجد تاریخی رفت، کاری که اصلا آسان نبود و نیاز به دوندگی و پیگیری زیادی داشت از این اداره اوقاف به آن ملک، از این زمین کشاورزی به آن اداره دولتی تا بالاخره بعد از یک سال و نیم دوندگی توانست تكليف موقوفات این مسجد تاریخی را روشن كند. تا قبل از تعیین و تکلیف، اموال وقفی وعواید حاصل از آن، مخارج مسجد به وسيله مردم و خیرین تأمين می‌شد، بعد ازشناسایی اموال وقفی، حاج آقا دشتی متوجه مي‌شود این مسجد با توجه به قدمت 650 ساله، اموال وقفی زیادی دارد که بعضاً باز پس‌گیری آن‌ها مشکلات زیادی هم به‌همراه داشت از جمله  اين موقوفات، زمین‌های کشاورزی بودند و كساني كه بر روي اين زمين‌ها كار مي‌كردند توجهی به اين موضوع  نداشتند که باید حقوق وقف را ادا کنند، اما با تلاش و پیگیری حاج آقا بالاخره  كشاورزان هم به این کار راضی شدند.

مرمت مسجد میرخضر شاه

مسجد خضر شاه نبی در محله «چهارمنار» یکی از چند مسجد تاریخی شهر یزد به‌شمارمي‌رود اما متأسفانه با گذشت زمان و عدم رسيدگي به مخروبه‌اي مبدل شده و از ظرفیت‌های تاریخی آن استفاده نشده بود، این روحانی 26 ساله تصمیم می‌گیرد از عايدات وقفی استفاده و ساختمان تاریخی مسجد را بازسازی کند. حجت‌الاسلام دشتی با همکاری سازمان میراث فرهنگی، مهندسین و کارشناسان اين سازمان و با بودجه‌ای که خود از اموال وقفی تأمین کرده بود این مسجد تاریخی را با شیوه‌های اصولی، طوری مرمت كرد که به اصالت تاریخی بناي مسجد، آسيبي وارد نشود.

موزه مسجد خضر شاه نبی

هنگام بازسازی مسجد حاج آقا دشتی، قرآنی را پیدا مي‌كند که  متعلق به يكصدو پنجاه پيش بود در این قرآن که به آن «شصت پاره» هم می‌گویند، تمام سی جزء در سی دفتر جداگانه  کتابت شده و اثر بسیار نفیسی بود. حاج آقا دشتی کارشناس میراث فرهنگی را از تهران دعوت مي‌كند تا این قرآن را بررسی کند، بعد از بررسی‌هاي دقیق، قدمت تاریخی اين قرآن مشخص مي‌شود همچنين متوجه مي‌شوند فرش دستبافی كه زير پاي نمازگزاران بوده قدمتي صد ساله دارد. حجت‌الاسلام دشتی می‌گوید: بعد از این که مشخص شد آثار تاریخی و گران‌بهایی در این مسجد وجود دارد، موزه‌ای در قسمت گرمخانه مسجد ایجاد کردیم که در آن فرش صد ساله، قرآن «شصت پاره» و ديگر اشياي نفيس و قديمي و همین طور یکی از 4 محراب تاریخی مسجد را به نمايش گذاشتيم. 

تاکید بر حفظ اصالت مسجد

بازسازی این مسجد به شیوه‌ای اصولی و با حفظ ویژگی‌های سنتی، مخالفانی هم داشت اما روحانی جوان اصرار مي‌كند که این مسجد بايد با حفظ سبک سنتی و اصالت مرمت شود، وی دراينباره می‌گوید: بعضی از اهالی اصرار داشتند به شکلی مدرن این مسجد را بازسازی کنیم اما من به بناهای تاریخی حساسیت خاصی دارم، حفظ ویژگی‌های سنتی این بنا به‌عنوان يك میراث فرهنگی، تاریخی و دینی گرانبها از اولویت‌های من بود که به لطف خدا انجام پذیرفت.

مرمت مسجد؛ آغاز تحول در محله

بازسازی این مسجد سرآغاز خیر و برکات زیادی در این محله شد و توجه میراث فرهنگی، شورای شهر، شهرداری و بسیاری  از نهادها به این مسجد و محله جلب شد تا جاييكه پای اعضای شورای شهر هم به جلسات این مسجد باز مي‌شود و شهرداری هم تمام کوچه‌های منتهی به مسجد را به‌صورت سنتی بازسازی و دیوارهای آنها را کاهگل نو و کف كوچه‌ها را سنگفرش مي‌كند.

انجام فعالیت‌های مختلف اجتماعی و فرهنگی باوجود تمام مشكلات

باوجود اينكه اینکه این روحانی جوان وقت زیادی را به بازسازی و مرمت آثار باستانی اختصاص داده بود اما نسبت به فعالیت‌های فرهنگی در مسجد و وظیفه تبلیغی خود در این مدت بی‌توجه نبود و همان‌طور که خود می‌گوید: در آن دوران حتی یک روز هم نبود که مسجد به دلیل بازسازی بسته باشد و نمازی در آن اقامه نشود.

مبلغ جوان یزدی درباره فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی که  در چند سال اخیر انجام داده است ادامه مي‌دهد: کلاس‌های قرآن و حلقه صالحین به طور منظم در مسجد برگزار مي‌شد هر شب هم برنامه تفسیر و تلاوت قرآن داشتيم  که  جلسات تفسیر بر عهده خودم بود همچنين بايد بگويم اساتيد تفسيرحتماً  بايد از قبل مطالعه داشته باشند و از بین تفاسیر، نکاتی را که زیباتر و جذابترهستند انتخاب كنند، من اين اصول را رعايت كردم و باز خورد بسيار خوبی از مخاطبان گرفتم اين بازخوردها من را برای ادامه کارم علاقه‌مندتر كرد. مجالس «شرح صحیفه سجادیه»، «دعای توسل»، «شرح نهج البلاغه» و «دعای کمیل» از برنامه‌هاي ثابت مسجد میرخضر شاه به‌شمار مي‌روند كه  در دوران بازسازي مسجد تعطيل نشدند و تا امروز نيز ادامه دارند .

احداث یک ورزشگاه شهدای چهار منار در محل چهار منار

پس از داير كردن کلاس‌های قرآنی و فرهنگی  و حضور جوانان در مسجد، حجت‌الاسلام دشتی تصمیم می‌گیرد با برگزاري اردوهاي تفريحي فرهنگي و کلاس‌های ورزشی برای جذب جوانان و بالابردن روحیه آنها بهره ببرد، جوانان ده تا بیست ساله به طور منظم در اردوهای فرهنگي و تفریحی مسجد شركت مي‌كردند اما مكاني مناسب براي برگزاري كلاس‌هاي ورزشی وجود نداشت اهالی محل و حاج آقا پیگیری می کنند و به شهرداری می‌روند تا از شهرداری بخواهند از تیکه زمین بلااستفاده‌ای که در محله وجود دارد، ورزشگاهی برای جوانان بسازد در نهایت هم با پیگیری‌هاي اين روحاني جوان، اهالی و همکاری معتمدین محله، اين محله صاحب یک ورزشگاه زیبا به نام «شهدای چهار منار» می‌شود.

رویارویی با آسیب های اجتماع

محله قدیمی«چهارمنار» با وجود بافت مذهبي از گزند اعتیاد در امان نبود و بسياري از خانه‌های اين محله به مرکز خريد، فروش و استعمال مواد مخدر تبديل شده بودند، نیاز بود تا در ابتدا برخورد سختی برای جمع‌آوری و مبارزه با مواد مخدر در محله انجام شود. برای این برخورد حجت‌الاسلام  دشتی، شخصاً در میدان حاضر می‌شود و با همراهی نیروهای قضایی و انتظامی با این مراکز فساد  برخورد كرده و محله را از وجود این خانه‌ها پاک می‌کند تا بساط خرید و فروش مواد مخدر در این محله جمع شود.  رسيدگي به نیازمندان، دیدار با خانواده‌های شهدا، مستقر کردن یک پزشک جهادی و ارائه داروی رایگان به مردم، راه اندازی یک نانوایی در محل، ایجاد یک خیریه از جمله فعالیت‌هایی است که طی مدت سه سال و نیم در این محله انجام شده است و بسیاری فعالیت‌های دیگر نيز در این محله انجام گرفته كه در اين مقال نمی‌گنجد.