لازمه «دکترین تبیین»، ترویج «سواد تبیین» است

به گزارش نهضت، عصر سه شنبه هشتم شهریور 1401 «نشست دکترین تبیین» با حضور جمعی از مدیران فضای مجازی کشور در سالن کنفرانس ساختمان شهید شیرازی سازمان تبلیغات اسلامی برگزار شد.

در این نشست؛ حجت الاسلام علی نوریجانی - رئیس کل باشگاه مدیریت رسانه وتوسعه سواد رسانه‌ای یونسکوی ایران - با بیان اینکه مقام معظم رهبری از ابتدای سال 1400 به موضوع «تبیین» اشاره داشتند و از همین سال نیز تبیین را به صورت دکترین منسجم بیان کردند گفت: امروزه شاهدیم که کشورهای دنیا بویژه امریکا، دکترین خود را از «ابزار نظامی» به استفاده از «فکرافزارها» تغییرداده است چرا که این کشورها به این نتیجه رسیده اند که با بهره گیری از ابزارهای غیرنظامی بهتر می‌توانند براهداف و دشمنان خود غلبه کنند.

وی ادامه داد: بر اساس دکترین جمهوری اسلامی، آن چیزی که رهبری  در دکترین تبیین تاکید کردند این است که ما در عصر «پساحقیقت» هستیم و آن چیزی که موضوعیت درجامعه ندارد «حقیقت» است به گونه‌ای که گاهی شایعه و دروغ از واقعیت، واقعی‌تر جلوه می‌کند!

به گفته رئیس کل باشگاه مدیریت رسانه وتوسعه سواد رسانه‌ای یونسکوی ایران، هم اکنون مخاطب با ریزخبرها به اندازه‌ای بمباران می‌شود که از مطالب عمده و مهم دور می‌ماند و اینجاست که حقیقت رنگ می‌بازد و توانایی ظهور و بروز پیدا نمی‌کند.

حجت الاسلام نوریجانی یادآور شد: آنچه را که مقام معظم رهبری بر روی آن تاکید دارند و به عنوان دکترین تبیین مطرح کردند این است که اگر ما واقعیت‌های خودمان را روایت نکنیم حتماً دشمنان آن را روایت خواهند کرد لذا «سواد تبیین» در این عرصه می‌تواند برای ما کارساز باشد.

به اعتقاد وی، با ترویج سواد تبیین به آنچه که رهبری در دکترین تبیین مطرح کردند خواهیم رسید.

دکتر ناصر فروغی فر – عضو هیات امنای باشگاه مدیریت رسانه و توسعه سواد رسانه‌ای یونسکو نیز، یکی از جدی‌ترین منابع بحث تبیین را «قرآن» عنوان کرد و گفت: براساس آیات قرآن هرگاه با خبر فاسق مواجه شدید نیازمند تبیین خبرهستید. لذا کلام ولی فقیه در مورد تبیین، حجت است. این درحالی است که رهبری بارها در مورد اینکه نیازمند تبیین هستیم سخن گفتند و مصادیقی را هم برای جاهایی که این اخبار فاسق وجود داشته را نیز بیان کردند.

وی ادامه داد: بیشترین آسیب‌های فضای مجازی این است که این فضا بستری برای شایعه پردازی و دروغ شده و عرصه رسانه‌های مدرن نیز متاسفانه یکی از جدی‌ترین جاهایی است که این آسیب‌ها جلوه گری می‌کند.

به گفته دکتر فروغی فر، معیار اصلی در فضای مجازی «پسند اجتماعی» است و صدق و حقیقت دیگر معیار اصلی نیست و چون فضاهای مجازی در سرعت بخشی اخبار به مخاطب؛ حریص هستند لذا به دنبال انعکاس آن چیزی هستند که پسند اجتماع باشد و اینجاست که «حقیقت» پنهان می‌ماند.

عضو هیات امنای باشگاه مدیریت رسانه و توسعه سواد رسانه‌ای یونکسو، تبیین در ساحت رسانه را به سه سطح تبیین محتوایی، تبیین ساختاری و تبیین تکنولوژی تقسیم کرد و خاطرنشان کرد: تبیینی که رهبری به عنوان موضوع اصلی مطرح کردند یک قید دارد و آن قید «کارجهادی» است و این درحالی است که کار جهادی مؤلفه‌هایی همچون عبور از موانع، آرمانگرایی، شوق به خدمت و هدفدار بودن و ... را می‌طلبد.

به اعتقاد دکتر فروغی فر، اگر جامعه‌ای «رویای اجتماعی» نداشته باشد نمی‌تواند کار جهادی بکند و این کار البته نیازمند داشتن «قهرمانان واقعی» برگرفته از دل جامعه است که با سلبریتی ها متفاوت است.

وی با بیان اینکه اگر تبیین، عالِم محور نباشد ابتر است گفت: عرصه جهاد تبیین بیش از همه به عُلمای اسلام مربوط است چرا که همواره پرچم جهاد و پرچم تبیین در دستان علمای دین بوده است.

حجت الاسلام مهدی تجریشی - جانشین معاون فضای مجازی صدا و سیما - هم دراین نشست به نقش حاکمیت در جهاد تبیین اشاره کرد و گفت: اگر نقش حاکمیت را در جهاد تبیین به درستی درک نکنیم حتماً شاهد نتیجه عکس خواهیم بود.

وی افزود: لازم است که حاکمیت، بسترهای مناسب را برای جهاد تبیین طراحی کند این درحالی است که بسیاری از بسترها و پلتفرم‌های کنونی برای تبیین طراحی نشدند.

به گفته حجت الاسلام تجریشی، حاکمیت با شبکه سازی مردمی، تسهیل گری و رصد دشمن می‌تواند در مسیر تبیین به مردم کمک کند و در نهایت این مردم هستند که می‌توانند در امر تبیین، سهیم و تاثیرگذار باشند.

حجت الاسلام تجریشی در پایان تبیین را دارای لایه‌های مختلف عنوان کرد و افزود: برای اینکه تبیین شکل بگیرد باید به تَبَینَ برسیم.