موضوعات فرهنگی و اقتصادی بیشترین سهم را در کاهش فرزندآوری دارند

دبیر مرکز مطالعات راهبردی جمعیت کشور با یادآوری اینکه برخی تصور می کنند فرهیختگی یعنی کم فرزندی که ناشی از تحلیل غلط آنهاست، گفت: این در حالی است که علم ثابت می کند داشتن خانواده و تعدد فرزند هم کیفیت تربیت، هم نشاط در زندگی و هم امید و تلاش و تثبیت نهاد خانواده را افزایش می دهد.

وی با بیان اینکه شاخص‌های جمعیتی کشور رکوردهای نگران‌کننده‌ای را ثبت کرده است به طوریکه نرخ رشد جمعیتی ایران حدود ۰.۶ درصد است، تصریح کرد: پیش‌بینی می‌شود حدود ۱۰ تا ۱۵ سال آینده، نرخ رشد جمعیت صفر درصد و سپس نرخ رشد منفی جمعیت (یعنی کاهش جمعیت) را ثبت کنیم.

این مسئول اضافه کرد: امروز نرخ باروری کشور (میانگین تعداد فرزندان یک زن) به حدود ۱.۶ فرزند به ازای هر زن رسیده است در حالی که پایین‌ترین نرخ باروری امروز در تمام منطقه غرب آسیا، شمال آفریقا و منطقه معروف به MENA به نام ایران ثبت شده است.

قاسمی با بیان اینکه رکورد سرعت کاهش نرخ باروری هم در سه دهه گذشته به نام ایران ثبت شده است و این درحالیست که در سال ۶۵ نرخ باروری ۶.۵ فرزند به ازای هر زن بود،خاطرنشان کرد: سیاست گذاری و قانون گذاری جمعیتی اتفاقی نیست که ویژه ایران باشد بلکه در تمام دنیا اتفاق می افتد.

وی با اشاره به اینکه سقط جنین یکی از پدیده‌هایی است که آمارها و شاخص‌های جمعیتی را تحت تاثیر قرار می‌دهد، گفت: موضوع سقط جنین یکی از متغیرهای بسیار تعیین‌کننده بر روی تعداد تولدهاست و آماری که در رابطه با سقط جنین سالانه وجود دارد و مورد تایید قطعی وزارت بهداشت و سازمان پزشکی قانونی است.

به گفته دبیر مرکز مطالعات راهبردی جمعیت کشور، بیش از ۴۰۰ هزار سقط در سال را نشان می‌دهد که حداکثر حدود ۳ درصد از این سقط‌ها ناشی از روابط خارج از عرف یا به تعبیری غیرمشروع است.

وی با یادآوری اینکه ۹۶ درصد از این سقط‌ها نیز در نهاد قانونی و شرعی خانواده رخ می‌دهد که حدود ۱۰ درصد از این سقط‌ها به سقط‌های غیر ارادی و مشکلات پزشکی که در مادر اتفاق می‌افتد مربوط می‌شود، افزود: مابقی سقط‌ها، سقط‌های ارادی است که بخشی با موز پزشکی قانونی و بخش دیگری بدون مجوز پزشکی قانونی که تحت عنوان سقط جنایی و غیر قانونی از آنها یاد می‌کنیم، رخ می‌دهد.

این پژوهشگر حوزه جمعیت با اشاره به اینکه موضوعات فرهنگی و اقتصادی بیشترین سهم را در کاهش فرزندآوری دارند، گفت: امروز تغییراتی که در نگرش های مرتبط با سبک زندگی، ارزشگذاری های اجتماعی و فردگرایی افراطی اتفاق افتاده به علاوه رکودهای اقتصادی، تشکیل خانواده و فرزندآوری را با دشواری هایی همراه کرده است.

قاسمی با بیان اینکه هدفگذاری قانون جوانی جمعیت، تسهیلگری فرزندآوری است، خاطرنشان کرد: مواد این قانون مشوق فرزندآوری نبوده، بلکه مسهل فرزندآوری هستند، چون اگر زوجی تمایل به فرزندآوری نداشته باشند مواد این قانون در حدی نیست که آنها را تشویق به این کار کند. درعوض اگر زوجی تمایل به داشتن فرزند داشته باشند ولی به واسطه وجود مشکلات اقدام به این کار نمی کنند، قانون جوانی جمعیت می تواند بخشی از موانع را از پیش پای آنها بردارد.

به گفته وی، دولت سیزدهم با به کارگیری ابزارهای فرهنگی- هنری- رسانه ای و همچنین با فعال کردن نظام برنامه ریزی اقتصادی کشور در حوزه فرهنگسازی و اعطای مشوق های مالی، خانواده ها را به فرزندآوری ترغیب کند تا پیامدهای سونامی سالمندی جمعیت ایران به حداقل برسد.