سه مأموریت ویژه معاونت راهبردی در سازمان تبلیغات اسلامی

به گزارش روابط‌عمومی سازمان تبلیغات اسلامی، معاونت راهبردی و توسعه راهبری سازمان تبلیغات اسلامی، یک واحد جدید در چارت سازمان تبلیغات اسلامی محسوب می‌شود که در اواسط دوره ریاست حجت‌الاسلام والمسلمین قمی در سازمان تبلیغات اسلامی شکل گرفته است. پیش از این در سازمان، معاونت آموزش و پژوهش وجود داشت که براساس نیاز و اقتضاء وظایف سازمان، معاونت راهبردی جایگزین آن شد. این معاونت ابتدا با طرح و ایده حجت‌الاسلام محمدمهدی تجریشی کمی بیش از سه سال پیش شکل گرفت و حالا حدود ۱۵ ماه است که حجت‌الاسلام علی‌اصغر سهرابی عهده‌دار مسئولیت آن شده است.

حجت‌الاسلام علی‌اصغر سهرابی از شاگردان درس خارج مقام معظم رهبری بوده است و همچنین در حوزه علمیه قم از اساتیدی، چون حجج اسلام علی رضا امینی، یزدان پناه، رمضانی، رحیقی، فلاح شیروانی و امینی‌نژاد و در حوزه تهران از مرحوم آیت الله مجتهدی بهره‌مند شده است از جمله سوابق فرهنگی و اجرایی وی می‌توان به مدیر کل تبلیغات اسلامی استان تهران، معاونت مرکز پژوهش‌های جوان، مدیریت خانه طلاب جوان قم و خانه طلاب تهران، سردبیری نشریات حوزوی خط، عهد، رهنامه پژوهش، و حاشیه، حوزه علمیه نهضت و معاونت پژوهش حوزه علمیه استان تهران اشاره کرد.

آنچه در پی می‌آید گزیده‌ای از سخنان حجت‌الاسلام علی‌اصغر سهرابی درباره وظایف و جایگاه رصد و پژوهش در معاونت راهبردی سازمان تبلیغات اسلامی است.

عرصه‌های ماموریتی

ما در معاونت راهبردی، سه عرصه و ماموریت اصلی داریم:

وظیفه اول ما، پشتیبانی اندیشه‌ای و فکری از طراحی و حرکت سازمان است. سازمان اقداماتی که طراحی و اجرا می‌کند، مبتنی بر اندیشه است و از معاونت راهبردی توقع می‌رود این پشتیبانی صورت پذیرد.

یکی از ویژگی‌های برجسته تیم فعلی سازمان، این است که اساسا ذهن جمعی سازمان از مبانی شروع می‌کند و با مبانی حرکت می‌کند و ارکان و اجزای سازمان همواره مشتاقند که بر اساس مبانی منقّح، اقدام کنند؛ لذا یکی از مطالباتی که پیوسته از ما وجود دارد، این است که بتوانیم در این میدان راهبر، پیشنهاد دهنده و پیشرو باشیم.

وظیفه دوم، استخراج سیاست‌ها و راهبردهاست که مبتنی بر مبانی و نیز پیمایش‌ها و رصد‌ها و تحلیل‌های کارشناسی، شکل می‌گیرد تا جهت حرکت سازمان به طور کلی و در عرصه‌های ماموریتی، روشن شود.

محور سوم مسئله محتواست، محتوا به معنای پیام تبلیغ. به این معنا که ما چه می‌خواهیم در قالب مجموعه فعالیت ها، به مخاطب ما منتقل کنیم؟ یا ما چه پیامی داریم که می‌خواهیم به مخاطب‌های هدف مان منتقل کنیم؟ این محور نیز در قالب سیاست‌گذاری محتوا و پیام، پیگیری می‌شود.

ما هم باید پیام تبلیغی تولید کنیم و هم سیاستگذاری کنیم برای تولید. البته تمام چرخه تولید پیام وظیفه معاونت نیست، اما راهبری تولید پیام، به عهده این معاونت است. ما اولا باید سیاست محتوا و پیام را تولید کنیم؛ و ثانیا آن را به تفاهم جمعی در سازمان برسانیم تا هر بخش، براساس مخاطبی که دارد، آن پیام‌های کلیدی را بازتولید کند.

ناگفته نماند در دوره جدید معاونت راهبردی، عنوان «توسعه راهبری» به نام معاونت اضافه شد و در واقع وظیفه چهارمی برای ما شکل گرفت. با این توضیح که راهبرد‌ها برای تحقق، منابع انسانی متناسب با خودشان را می‌طلبند. اگر نیروی متناسب با راهبردمان را نداشته باشیم، راهبرد‌ها روی کاغذ و ذهن باقی می‌مانند. پس باید علاوه بر تدوین راهبرد‌ها و سیاست ها، به تربیت و توانمندسازی نیروی جاری کننده راهبرد‌ها هم بیاندیشیم؛ لذا «توسعه راهبری» به عنوان معاونت راهبردی اضافه شد و نظر به توسعه فرهنگ سازمانی خاص خودش دارد.

مثال عینی و پرتکرار در گفتگو‌های راهبردی سازمان این است که ما اگر ماموریت «راهبری زیست بوم» را برای تحقق رسالت‌های سازمان برگزیده ایم، باید بتوانیم نیرو‌های راهبر انتخاب یا تربیت کنیم و الا تحقق راهبری زیست بوم، جز آرزویی خام نخواهد بود.

اجزای معاونت راهبردی

ما در حال حاضر، سه رکن در معاونت داریم که ماموریت‌های محول شده را محقق می‌کنند.

رکن اول، پژوهشکده باقرالعلوم علیه السلام است که هم پشتیبانی فکری و اندیشه‌ای از ما می‌کند و هم مطالعات و پژوهش‌هایی کاربردی در عرصه تبلیغ را رقم می‌زند.

رکن دوم، مرکز رصد بینا است که وضعیت فرهنگی و اجتماعی جامعه را خصوصاً از حیث دینداری، رصد می‌کند. این مرکز، هم پیمایش‌هایی را در سطح ملی طراحی و اجرا می‌کند و هم بر اساس روش‌های داده کاوی، فضای مجازی را پایش می‌کند. سپس ضمن نظر به داده‌ها و پیمایش‌های دیگر مراکز رصد و افکارسنجی، خروجی‌های تحلیلی خود را از وضعیت، ارائه می‌نماید.

رکن سوم ما، مرکز بررسی‌های راهبردی معاونت است که درواقع مرکزی تازه تأسیس است. قبلا مجموعه‌ای تحت عنوان مرکز بررسی‌های فرهنگی داشتیم که با طراحی دوباره و توسعه در ماموریت، به مرکز بررسی‌های راهبردی رسیدیم.

این مرکز، هم عهده دار رصد‌های کیفی است و هم تولید متون سیاستی و راهبردی. همچنین سیاستگذاری پیام تبلیغی نیز به این مرکز سپرده شده است. به تعبیری دیگر، این مرکز از محصولات دو مجموعه بینا و پژوهشکده، بهره می‌گیرد و در کنار بررسی‌ها و تحلیل‌های کیفی که خودش تولید می‌کند، به سمت تدوین سیاست‌ها و راهبرد‌ها می‌رود.

ناگفته نماند این زنجیره وقتی کامل می‌شود که ما بتوانیم خروجی‌های نهایی خود را به دست ذی نفعان در داخل و بیرون سازمان برسانیم؛ لذا در حال طراحی مجموعه‌ای دیگر به نام «مرکز رسانش» هستیم تا بتوانیم به شکلی متمرکز و تخصصی، خروجی‌های متنوع معاونت را به نحو موثر، در اختیار مخاطبان اختصاصی مان بگذاریم.