اهمیت تبیین حجاب به عنوان ضرورتی اسلامی و انقلابی

معصومه هوشمند، کارشناس فرهنگی بانوان اداره‌کل تبلیغات اسلامی هرمزگان، در گفتگو با ایکنا، در خصوص ارزیابی وضعیت عفاف و حجاب در جامعه، اظهار کرد: با دقت در نظام آفرینش و مخلوقات خداوند به این نتیجه می‌رسیم که «ان الله جمیل و یحب الجمال»، خداوند زیباست و زیبایی‌ها را دوست دارد. انسان هم که از بهترین مخلوقات آفرینش است، مظهر زیبایی را دوست دارد و به سمت آن گرایش پیدا می‌کند.

وی افزود: در جامعه کنونی به جای توجه به کمالات انسانی و الهی به زیبایی‌های ظاهری توجه بیشتری صورت می‌گیرد به‌گونه‌ای که موجب زیر پا گذاردن بسیاری از چارچوب‌ها و قوانین شرعی توسط عده‌ای از شهروندان می‌شود. قوانینی برای فضای اجتماعی تعریف شده و قوانینی نیز در محدوده اسلام داریم که ملزم به رعایت آن هستیم و هرگونه جلوه گری و تبرج در جامعه، چه از سوی بانوان و چه از سوی آقایان سر بزند حقوق شهروندی را نقض می‌کند.

هوشمند ادامه داد: نقض حریم امنی که خداوند در سایه قوانین شرعی در حوزه عفاف و حجاب برای ما در نظر گرفته و حکمش مشخص است، آرامش واقعی خانواده را سلب می‌کند هرچند ما تصور می‌کنیم حدود آزادی پوشش را در نظر گرفته‌ایم. آنچه مسلم است زنان نسبت به مردان از نعمت زیبایی بیشتری بهره‌مند هستند و در این میان عده‌ای از بانوان به جای اینکه از این نعمت، به جا و در راستای تحکیم خانواده و ایجاد پشتوانه‌ای استوار برای وابستگی زناشویی و تأمین نیاز‌های زوجین در فضای خانواده رقم بزنند، این زیبایی را در بستری خارج از فضای خانواده در معرض خودنمایی و تبرج می‌گذارند و چه‌بسا بسیاری از زندگی‌ها به واسطه همین امر از هم پاشیده شود.

اثرات مخرب مصرف‌گرایی در فرهنگ عفاف و حجاب جامعه

کارشناس فرهنگی بانوان اداره‌کل تبلیغات اسلامی با اشاره به اینکه مهم‌ترین عاملی که امروز در جامعه به وضعیت پوشش دامن می‌زند نقشه‌های کشور‌های صنعتی جهان و سوق دادن مردم به سمت مصرف‌گرایی است، افزود: زن به طور طبیعی برای جنس مخالف جاذبه دارد و اگر سعی کند به این زیبایی‌های طبیعی خودش اضافه و به آراستن خود بپردازد، مطمئناً باعث مختل شدن آرامش روحی و روانی جامعه و تحریک جنسی جوانان و سایر افراد جنس مذکر خواهد شد، به دنبال آن پایه‌های خانواده سست و فساد در جامعه افزایش پیدا می‌کند. از این رو یکی از مهم‌ترین مسائلی است که در بحث جامعه‌شناسی باید به آن پرداخته شود.

وی عنوان کرد: از سوی دیگر علاوه بر ایجاد مفسده در جامعه این نوع پوشش و تنوع  در آن فرد را تبدیل به ابزاری برای مصرف انبوه می‌کند. یکی از لایه‌های پنهان تبرج و خودنمایی بانوان علاوه بر فاصله گرفتن از بسیاری از ارزش‌ها و مفاهیم اسلامی و انسانی مانند قناعت، حیا و عفت اجتماعی، بار مالی و فشار اقتصادی ست که بر دوش خانواده‌ها تحمیل می‌کند. از طرفی سوداگران نظام سرمایه‌داری از زنان به عنوان ابزاری برای سودرسانی خود از طریق اعمال و ترویج فرهنگ مصرف‌گرایانه‌ای که در خانواده‌ها ایجاد می‌کنند، به کار می‌گیرند که  خود این امر نیز بار مالی بر خانواده وارد و موجب نفوذ فرهنگ غرب می‌شود.

هوشمند تصریح کرد: عده‌ای در مقابل موضوع حجاب عنوان می‌کنند که مشکلات اقتصادی را رها کرده و بحث عفاف و حجاب را مطرح می‌کنید در حالی که یکی از عواملی که فشار اقتصادی را به خانواده‌ها وارد می‌کند همین مصرف‌گرایی، تنوع پوشش و تجمل‌گرایی است. از زاویه دیگر عده‌ای از هزینه بالای پوشش مناسب مانند چادر و البسه حجاب گلایه دارند که بیراه نیست هرچند با تهیه هر کدام از آن‌ها تا مهر و موم‌ها می‌توان آن را مورد استفاده قرار داد و حدود شرعی تعریف شده را رعایت کرد.

وی در همین راستا اضافه کرد: سازمان‌های مردم‌نهاد و ادارات دولتی که در فضای فرهنگی فعالیت می‌کنند وظیفه دارند هر کدام از این اقلام را به قیمت مناسب به دست مصرف‌کننده برسانند و در حالی که بسیاری از پوشش‌های نامناسب با قیمت نازل‌تری در دسترس است لازم است تمهیداتی فراهم شود تا در رقابت با آن‌ها بتوان عرضه به‌صرفه‌تری داشت و افراد را به سمت پوشش مناسب سوق داد.

وضعیت اجتماعی عفاف و حجاب در جامعه

هوشمند اظهار کرد: در حقیقت هیچ‌گونه اندازه‌گیری برای وضعیت پوشش در جامعه وجود ندارد و این تفکر که قریب اکثریت مردم با حجابی که در حدود اسلام مشخص شده در جامعه رفت و آمد نمی‌کنند تصور درستی نیست، زیرا هم‌زمان در مراسم‌ها و مناسبت‌های ملی و دینی که مردم حضور گسترده‌ای دارند بسیاری از اقشار جامعه را با پوشش مناسب مشاهده می‌کنید.

کارشناس مسائل فرهنگی زنان بیان کرد: هرچند تا حدودی جامعه به  ویژه نسل نوجوان به سوی کم پوششی حرکت می‌کند، اما نمی‌توان این تمایل را به اکثریت جامعه اطلاق کرد. مسئله مهمی که مورد غفلت قرار گرفته عدم تعیین استاندارد‌های درست و مشخص برای رفت و آمد افراد در اجتماع است.

وی ادامه داد: هرچند توصیه‌های اسلام در قوانین اسلامی ما تعیین شده، اما به دلیل اینکه به خوبی تبیین نشده و حد و مرز آن برای افراد مشخص نیست، عده‌ای شعار اختیاری بودن حجاب را سر می‌دهند. از این رو نیاز به کار تحقیقاتی به صورت میدانی در بستر جامعه است تا بتوان به ارزیابی وضعیت پوشش پرداخت، راه‌کار‌هایی هم سو که مسیر را برای نتایج مشخص می‌کنند ارائه و در بستر جامعه پیاده‌سازی کرد.

لازمه پایبندی به حجاب، ایمان است

هوشمند در خصوص چگونگی اصلاح وضعیت کنونی اظهار کرد: در وهله اول باید مسئله حجاب به عنوان یک ضرورت اسلامی، انقلابی و نه یک الزام و اجبار دواتی یا قانونی در نظر گرفته شود و به نوجوانان، جوانان و خانواده‌ها تفهیم شود هر کسی که به انقلاب پایبند است و به حفظ عصمت و طهارت فضای جامعه احترام می‌گذارد و نسبت به آن احساس تعهد می‌کند به این ضرورت انقلابی باید متعهد باشد، همچنین چنانچه به استحکام بنیان خانواده خود می‌اندیشد باید به حفظ  عفت و حجاب خود بپردازد.

وی لازمه پایبندی و تعهد به مسئله حجاب را ایمان و باور فرد به انجام عمل درست دانست و تصریح کرد: در این باب اعمال فشار و زور نمی‌تواند کارساز باشد و اسلام در بحث حجاب هیچ‌گاه نوع آن را تعیین نکرده بلکه مقصود را مشخص می‌کند به طوری که در دل جامعه که بانوان و آقایان با هم در تردد هستند و مراوده طبیعی دارند پوشش آنان موجب تحریک طرف مقابل نشود؛ بنابراین هدف نهایی اسلام این است که در بستر جامعه مفسده‌ای اتفاق نیافتد.

هوشمند در پایان یادآور شد: در زمینه عفاف و حجاب یک حرکت انقلابی لازم است و این مهم باید توسط سازمان‌های مردم‌نهاد و دستگاه‌های دولتی که متولی فرهنگی کشور هستند برای افراد جامعه تبیین شود.